Γυρνάς από τη δουλειά και βρίσκεσαι αντιμέτωπη με ένα τρίχρονο που δεν συνεργάζεται με τίποτα και έχει στηλώσει τα πόδια ζητώντας να γίνει το δικό του; Νιώθεις εξουθενωμένη απέναντι σε ένα ξέσπασμα θυμού του εξάχρονου γιου σου και αρχίζεις να ουρλιάζεις σαν μαινάδα; Έχεις την τιμωρία ψωμοτύρι, πιστεύοντας ότι είναι ο καλύτερος τρόπος για να πειθαρχήσει το παιδί σου; Μάλλον θα πρέπει να το ξανασκεφτείς γιατί με αυτόν τον τρόπο αντί να ρίχνεις νερό, ρίχνεις λάδι στη φωτιά και δημιουργείς έναν ατέρμονο φαύλο κύκλο κακής συμπεριφοράς.
Η τιμωρία δεν περνά μηνύματα στα παιδιά και δεν επιφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα, αντίθετα διδάσκει στα παιδιά τι δεν πρέπει να κάνουν. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα έχει αποδειχθεί ότι η τιμωρία χρησιμοποιείται ως μέσο για να εκτονώσουν οι γονείς τα νεύρα και το άγχος τους που προέρχεται από άλλες αιτίες και προβλήματα που τους απασχολούν.
Όπως σημειώνει μάλιστα στο star.gr η ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος κυρία Αλεξάνδρα Καππάτου, ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται σε αρκετές περιπτώσεις η σωματική τιμωρία, που προκαλεί επιθετικότητα και διδάσκει στο παιδί ότι με τη βία λύνουμε τις διαφορές μας.
Επίσης, εκφράσεις όπως«δε σε αγαπώ πια», «δεν είσαι καλό παιδί» προκαλούν τεράστια ψυχικά τραύματα στο παιδί.
«Εκφράσεις οι οποίες είναι αρνητικές για το παιδί το επηρεάζουν δυσμενέστατα και του περνούν ένα μήνυμα να λειτουργεί με τη μορφή φόβου. Αυτός ο τρόπος όμως δε βοηθά το παιδί να κατανοήσει και να εσωτερικεύσει τα μηνύματα τα οποία χρειάζονται. Οι έρευνες και οι μελέτες που έχουμε στη διάθεσή μας δείχνουν ότι τα παιδιά που ανατρέφονται με συχνές σωματικές τιμωρίες παρουσιάζουν πολλά και σοβαρά προβλήματα στην ενήλικη ζωή τους. Γιατί πολλές φορές όταν υφίστανται συστηματικά ως μέσο πειθούς ή επιβολής την τιμωρία δυστυχώς μπορεί να γίνουν και τα ίδια επιθετικά ή να γίνουν παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση και να είναι και τα ίδια φοβισμένα», λέει η κυρία Καππάτου.
Ποιος είναι λοιπόν ο τρόπος για να καταλάβει ένα παιδί ότι για τη συμπεριφορά του υπάρχει πάντα κάποια συνέπεια;
- Διδάσκουμε στα παιδιά μας από νωρίς τα όρια, αλλά με τρόπο εύληπτο. Δηλαδή προσπαθούμε αυτά που ζητάμε από το παιδί να είναι συμβατά με την ηλικία του και το αναπτυξιακό στάδιο το οποίο διανύει.
- Όταν επιβάλουμε όρια, αυτά θα πρέπει να είναι λίγα, ξεκάθαρα για να μπορεί να τα κατανοήσει το παιδί.
- Χρειάζεται επιμονή και υπομονή από τον γονέα
- Κάθε φορά ο γονιός θα πρέπει να αναλογίζεται τι επιδιώκει να καταφέρει με την τιμωρία.
- Απαραίτητη η συνεργασία των δύο γονιών και ο ενιαίος τρόπος αντιμετώπισης του παιδιού.
- Οι γονείς θα πρέπει να λειτουργούν προληπτικά, να αποφεύγει δηλαδή να κάνει συνεχώς παρατηρήσεις στο παιδί και να είναι σταθεροί σε αυτό που ζητούν.
- Προσφέρουμε πάντα μια εναλλακτική λύση στο παιδί, ώστε να του αλλάξουμε το ενδιαφέρον και να το αποπροσανατολίσουμε από αυτό που επιμένει να κάνει.
- Το «όχι» και το «δεν» αποτελεί κόκκινο πανί για τα παιδιά και καλό είναι να αποφεύγονται.
- Σε ένα ξέσπασμα θυμού εξηγούμε στο παιδί ότι όσο και να επιμένει δε θα γίνει αυτό που ζητά, να του προσφέρουμε εναλλακτική λύση και αν δεν καταφέρουμε κάτι το αφήνουμε να ηρεμήσει μόνο του και ασχολούμαστε με κάτι άλλο.
- Δεν κρατάμε μούτρα και δεν μένουμε θυμωμένοι.
«Ο γονιός πρέπει να είναι σαφής στα όρια γιατί αυτά είναι πολύ σημαντικά για τα παιδιά. Όταν τα παιδιά ξέρουν ποια είναι τα όριά τους και είμαστε ξεκάθαροι ως προς αυτά το αποδέχονται. Επίσης είναι πολύ σημαντικό το παιδί να γνωρίζει ποια θα είναι η συνέπεια μιας πράξης του, γιατί πρέπει να μάθει από μικρό ότι κάθε πράξη μας έχει συνέπειες», λέει η κυρία Καππάτου.
Τέλος η μαγική λέξη είναι η επιβράβευση. Είναι πολύ σημαντικό να δίνουμε τη δυνατότητα στο παιδί να εκμαιεύουμε καλές συμπεριφορές από μέρους του για να εισπράττει την ενθάρρυνση και τον έπαινο από τους γονείς του. Καλό είναι να δημιουργούμε συνεχώς το κίνητρο για να έχει το παιδί μας θετικές συμπεριφορές τις οποίες επιβραβεύουμε, ώστε μόνο του να καταλάβει ότι δε δίνουμε σημασία στην αρνητική συμπεριφορά, αλλά αντίθετα στη θετική. Άλλωστε τα παιδιά αυτό που επιδιώκουν και επιζητούν είναι την αναγνώριση των γονέων τους και γι’ αυτήν θα κάνουν τα πάντα.