Το παιδί μου έχει Αλλεργία ή Ευαισθησία στη γλουτένη;
Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που περιέχεται στο σιτάρι και άλλα δημητριακά όπως η σίκαλη και το κριθάρι. Η γλουτένη βοηθάει τη ζύμη να διατηρεί το σχήμα και την ελαστικότητα της. Περιέχεται στα είδη άρτου και τα ζυμαρικά από σιτάρι, σίκαλη ή κριθάρι, στο αλεύρι που προέρχεται από αυτά τα δημητριακά αλλά περιέχεται και σε πολλά γλουτεϊνούχα δημητριακά, κράκερ, σάλτσες και τροφές όπως το παγωτό, οι πίκλες και τα hot dog.
Τι είναι όμως η αλλεργία στη γλουτένη; Στην πραγματικότητα είναι αλλεργία στο σιτάρι και η γλουτένη είναι απλά ένα από τα συστατικά του. Με την πρόσληψη γλουτεϊνούχων τροφών το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά στις πρωτείνες του σιταριού. Τα συμπτώματα είναι άμεσα και εμφανίζονται κάθε φορά.
Το σιτάρι θεωρείται μια από τις 8 πιο γνωστές τροφές που προκαλούν τροφικές αλλεργίες. Οι υπόλοιπες είναι: Το αγελαδινό γάλα, τα αυγά, η σόγια, τα φιστίκια, τα ψάρια και τα οστρακοειδή. Όλες μαζί εκτιμάται ότι προκαλούν το 90% των αλλεργικών αντιδράσεων.
Εάν το παιδί σας έχει αλλεργία το πιθανότερο είναι ότι θα παρουσιάσει επαναλαμβανόμενη κνίδωση ή πρήξιμο, αμέσως μετά την κατανάλωση μίας εκ των παραπάνω τροφών.
Τα μωρά μπορούν να προσλάβουν τη γλουτένη μέσω του θηλασμού, πριν το 6 μήνα, και μέσω των στερεών τροφών, κατά τον 6ο περίπου μήνα.
Το πρώτο που πρέπει να αποσαφηνίσετε είναι αν το μωρό σας έχει πραγματικά αλλεργία στη γλουτένη.
Έχει το μωρό μου Αλλεργία στη γλουτένη ή Ευαισθησία; Μερικές φορές, αυτό που θεωρούμε αλλεργία στη γλουτένη, μπορεί να είναι ευαισθησία στη γλουτένη ή δυσανεξία, όταν τα συμπτώματα που εμφανίζει το βρέφος είναι πιο ήπιας μορφής. Στις περισσότερες περιπτώσεις, θα παρατηρήσετε προβλήματα στο πεπτικό σύστημα, όπως πολλά αέρια, κοιλιακό άλγος, διάρρεια, ή δυσκοιλιότητα.
Στη δυσανεξία, τα συμπτώματα είναι εμετός, διάρρεια ή ανακατωσούρα στο στομάχι. Η αλλεργία στη γλουτένη από την άλλη, προκαλεί κνίδωση, πρήξιμο, κοιλιακές κράμπες, διάρρεια ή δυσκοιλιότητα. Δυστυχώς δεν υπάρχουν ακριβής εξετάσεις για να ξεχωρίσουμε τη δυσανεξία στη γλουτένη, από την ευαισθησία. Ο γιατρός σας θα συστήσει αποχή από συγκεκριμένες τροφές ή πιθανώς μια δοκιμαστική περίοδο ειδικής διατροφής, για 2 περίπου εβδομάδες, για να δει αν τα συμπτώματα θα εξαφανιστούν, και στη συνέχεια, δοκιμαστικά πάλι, πρόσληψη γλουτεϊνούχων τροφών, για να δει αν τα συμπτώματα επανέρχονται.
Aπογαλακτισμός: Πώς πρέπει να γίνεται και τι πρέπει να τρώει το μωρό!
Αλλεργία στο σιτάρι
Η αλλεργία στο σιτάρι δεν προκαλεί χρόνια προβλήματα πέψης, μπορεί όμως να προκαλέσει στο παιδί ένα συνδυασμό αντιδράσεων: κνίδωση, πρήξιμο, εμετό, δυσκολία στην αναπνοή ή στην κατάποση και αναφυλαξία -μια άκρως επικίνδυνη, για τη ζωή του παιδιού, αντίδραση. Αυτά τα συμπτώματα οφείλονται στα αντισώματα που εκκρίνει οργανισμός, καθώς αντιδρά στην πρόσληψη συγκεκριμένων τροφών αλλά μπορεί το παιδί να το ξεπεράσει καθώς μεγαλώνει.
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, τα συμπτώματα είναι λήθαργος, πρήξιμο της γλώσσας και τον χειλιών, έντονη δυσκολία στην αναπνοή, ακατάπαυστος εμετός και διάρρεια.
Για τη διάγνωση της αλλεργίας, ο γιατρός θα χορηγήσει, με τη χρήση ένεσης, στο χέρι του παιδιού, μια μικρή ποσότητα αλλεργιογόνου σίτου. Αν το παιδί είναι πραγματικά αλλεργικό στο σιτάρι, θα παρουσιάσει εξάνθημα ή κνίδωση γύρω από τη συγκεκριμένη περιοχή.
Η αυστηρή δίαιτα αποχής από γλουτεϊνούχα προϊόντα είναι πραγματικά δύσκολη, γι’ αυτό καλό θα ήταν πριν αποφασίσετε να προχωρήστε σε ειδική διατροφή, να συμβουλευτείτε πρώτα τον παιδιάτρό σας, για να δείτε αν είναι πραγματικά απαραίτητο.
ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ
Μια πιο σοβαρή αντίδραση στη γλουτένη είναι η Κοιλιοκάκη. Η κοιλιοκάκη είναι μια χρόνια αυτοάνοση πάθηση του ανοσοποιητικού που ενεργοποιείται από την πρόσληψη γλουτένης. Είναι διαφορετική από την Αλλεργία στη γλουτένη. Το σώμα επιτίθεται στο εαυτό του επηρεάζοντας πολλά όργανα αλλά κυρίως το έντερο.
Η κοιλιοκάκη είναι ουσιαστικά αρρώστια του λεπτού εντέρου και οφείλεται στο ότι ο οργανισμός ορισμένων ανθρώπων και συγκεκριμένα το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά διαφορετικά όταν εκτεθεί στην πρωτεΐνη γλουτένη. Το λεπτό έντερο είναι υπεύθυνο για την απορρόφηση θρεπτικών ουσιών και ιχνοστοιχείων που προέρχονται από τη διατροφή. Η βλάβη του λεπτού εντέρου που προκαλείται στα παιδιά με κοιλιοκάκη οδηγεί σε δυσκολία απορρόφησης διαφόρων συστατικών οδηγώντας σε μία κατάσταση που ονομάζεται δυσαπορρόφηση.
Η συχνότητα της κοιλιοκάκης στην Ευρώπη και την Αμερική κυμαίνεται από 1:80 έως 1:300 παιδιά. Τα κορίτσια προσβάλλονται δύο φορές συχνότερα από τα αγόρια.
Συμπτώματα της κοιλιοκάκης:
Η κοιλιοκάκη εκδηλώνεται διαφορετικά στο κάθε άτομο και μπορεί να εκδηλωθεί στην παιδική ηλικία ή την ενήλικο ζωή. Τα τελευταία χρόνια λόγω της εφαρμογής ειδικών μεθόδων που μπορούν να διαγνώσουν νωρίς την κοιλιοκάκη τα περισσότερα παιδιά παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα ή η διάγνωση γίνεται αργότερα στην ενήλικο ζωή.
Τα παιδιά με κλασική κοιλιοκάκη εμφανίζουν συμπτώματα μεταξύ 6-24 μηνών αμέσως μετά την είσοδο των δημητριακών στη διατροφή τους.
Μπορεί να παρουσιάσουν τα ακόλουθα:
- Χρόνια διάρροια ή Δυσκοιλιότητα Πόνο,
- πρήξιμο και κράμπες στην κοιλιά
- Ανορεξία και απώλεια βάρους
- Εμετούς
- Πόνο στις αρθρώσεις
- Εξανθήματα
- Μειωμένη πρόσληψη βάρους
Εάν καθυστερήσει η διάγνωση τα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρή αφυδάτωση και ηλεκτρολυτικές διαταραχές. Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να συνοδεύονται από αναιμία, σημαντική απώλεια βάρους, νευρολογικές διαταραχές λόγω έλλειψης βιταμινών Β και διαταραχές στα κόκκαλα τους λόγω έλλειψης ασβεστίου.
Επιπρόσθετα η κοιλιοκάκη μπορεί να εκδηλωθεί στα παιδιά ως σιδηροπενική αναιμία που δεν ανταποκρίνεται στη χορήγηση σιδήρου, με κοντό ανάστημα, δυσκοιλιότητα, καθυστέρηση στηνεφηβεία, με βλάβες στα δόντια (διαταραχές στην αδαμαντίνη και υποπλασία δοντιών) και με εξάνθημα στο δέρμα (ονομάζεται ερπητόμορφος δερματίτιδα).
Διάγνωση της κοιλιοκάκης
Η πρώτη εξέταση που γίνεται σε ένα παιδί με υποψία κοιλιοκάκης είναι εξέταση αίματος που μετρά αντισώματα έναντι τρανσγλουταμινάσης (anti-tTG). Τα αντισώματα αυτά είναι αυξημένα σε παιδιά με κοιλιοκάκη και σχεδόν ποτέ δεν αυξάνουν σε φυσιολογικά άτομα. Εάν τα αντισώματα αυτά είναι θετικά ακολουθεί βιοψία του λεπτού εντέρου. Η εξέταση αυτή που γίνεται από ειδικό γαστρεντερολόγο ονομάζεται ενδοσκόπηση. Ένα όργανο, που ονομάζεται ενδοσκόπιο, εισάγεται στο στόμα του παιδιού. Στο ένα άκρο του υπάρχει κάμερα, που επιτρέπει στον γιατρό να πάρει ένα μικρό κομματάκι από το λεπτό του έντερο, για να γίνει η βιοψία. Στο παιδί γίνεται προηγουμένως αναισθησία και η εξέταση είναι ανώδυνη. Να θυμάστε ότι αν το παιδί σας υποβληθεί σε εξετάσεις για κοιλιοκάκη πρέπει να λαμβάνει γλουτένη στη διατροφή του, διαφορετικά οι εξετάσεις θα είναι αναξιόπιστες.
ΠΟΙΑ παιδιά πρέπει να ελέγχονται για κοιλιοκάκη;
Οι ακόλουθες κατηγορίες παιδιών πρέπει να ελέγχονται για κοιλιοκάκη:
- Παιδιά που δεν προσλαμβάνουν ικανοποιητικό βάρος
- Παιδιά με επιμένουσα διάρροια
- Παιδιά με χρόνια δυσκοιλιότητα, εμέτους και πόνο στην κοιλιά
- Παιδιά με κοντό ανάστημα
- Παιδιά που καθυστερούν να μπουν στην εφηβεία
- Παιδιά που παρουσιάζουν σιδηροπενική αναιμία που δε βελτιώνεται με τη λήψη σιδήρου και παιδιά με αυξημένες τρανσαμινάσες (ένζυμα του συκωτιού) που δεν ανευρέθει κάποια άλλη αιτία.
- Παιδιά με σύνδρομο Down, Σακχαρώδη διαβήτη, Εκλεκτική Ανεπάρκεια της ανοσοσφαιρίνης IgA, σύνδρομο Turner, σύνδρομο William και αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα.
- Παιδιά που έχουν συγγενή πρώτου βαθμού με κοιλιοκάκη.
Υπάρχει θεραπεία στην κοιλιοκάκη;
Το κλειδί για τη θεραπεία της κοιλιοκάκης είναι η υιοθέτηση της αυστηρής δίαιτας χωρίς γλουτένη (gluten free diet) Όπως αναφέραμε παραπάνω η γλουτένη περιέχεται στα δημητριακά σιτάρι, σίκαλη και κριθάρι αλλά είναι κρυμμένη σε πολλά τρόφιμα που κυκλοφορούν στην αγορά. Τα τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη, φέρουν την ένδειξη στην ετικέτα του προϊόντος ενώ αντίστοιχα αυτά που δεν περιέχουν γλουτένη, φέρουν την ένδειξη Gluten free ή ένα διεθνές σήμα ειδικό για την αναγνώριση τους.
Πηγή: mommyandthecity.gr