Το σύνδρομο της υπερέμεσης κύησης – Όσα πρέπει να ξέρετε!
Η ναυτία και ο έμετος στην κύηση είναι συχνά συμπτώματα που εκδηλώνονται στο 70-85 % των εγκύων. Η υπερέμεση της κύησης είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από σοβαρού βαθμού ναυτία και πολύ συχνούς εμέτους.
Η υπερέμεση της κύησης είναι μια σοβαρή κατάσταση κυρίως για τη μητέρα καθώς δεν έχουν εντοπιστεί επιπλοκές στο έμβρυο που να σχετίζονται με την πάθηση αυτή.
Στις εγκύους με υπερέμεση δυσχεραίνουν πάρα πολύ οι οικογενειακές και κοινωνικές τους σχέσεις λόγω της απομόνωσης που βιώνουν εξαιτίας του άγχους, της ανησυχίας ή και της απώλειας της δουλειάς τους λόγω του προβλήματός τους.
Είναι απαραίτητη η διερεύνηση της από τον ειδικό καθώς σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να σχετίζεται με μια υποκείμενη παθολογία. Η αντιμετώπιση της περιλαμβάνει αρκετά βήματα, ενώ δεν πρέπει να θεωρείται αμελητέος ο ψυχολογικός παράγοντας.
Αίτια – παράγοντες κινδύνου
Πρόληψη
• Λήψη σκευασμάτων πολυβιταμινών την εποχή της σύλληψης, σε γυναίκες με ιστορικό υπερέμεσης
σε προηγούμενη κύηση
• Ανάπαυση
• Αποφυγή ερεθισμάτων που μπορεί να πυροδοτήσουν τα συμπτώματα (έντονες οσμές, γεύσεις,
κλπ)
• Αποφυγή σκευασμάτων σιδήρου
• Αποφυγή λιπαρών τροφών και καρυκευμάτων
• Μικρά και συχνά γεύματα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες
• Λήψη δισκίων πιπερόρριζας (ginger) – Υπάρχουν στα καταστήματα με είδη συμπληρωμάτων
διατροφής
Συμπτώματα – διάγνωση
Στην αρχή της κύησης, η έγκυος μπορεί να παρουσιάζει ναυτία και έμετο, συμπτώματα που ενδέχεται να γίνουν επίμονα και σοβαρά και να οδηγήσουν σε απώλεια περισσότερου του 5% του σωματικού της βάρους (σε σύγκριση με το βάρος πριν από την κύηση) και αφυδάτωση, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, κετονουρία, διατροφική ανεπάρκεια.
Σε περισσότερο από 60% των περιπτώσεων, παρουσιάζεται εκσεσημασμένη σιελόρροια (πτυαλισμός). Μπορεί επίσης να υπάρχει ταχυκαρδία, αλλαγές στο θυμικό και στη διάθεση, αϋπνία, μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης, και αίσθημα άγχους ή κατάθλιψης.
Η έγκυος ενδέχεται να παρουσιάζει απώλεια σωματικού βάρους (2 – 16 kg) ή αδυναμία αύξησης βάρους. Μπορεί να υπάρχουν σημεία αφυδάτωσης (ξηροί βλεννογόνοι, μειωμένη σπαργή δέρματος), κίτρινη χρώση δέρματος (ίκτερος), ταχυσφυγμία, και ενίοτε πυρετός. Ορθοστατική υπόταση μπορεί να εμφανιστεί, ενώ η οφθαλμολογική εξέταση αποκαλύπτει μικροαιμορραγίες στον αμφιβληστροειδή. Σε μερικές περιπτώσεις υπάρχει χαρακτηριστική απόπνοια οξόνης.
Η έναρξη των συμπτωμάτων είναι πιο νωρίς, σε σχέση με τις γυναίκες που έχουν τη ναυτία και τους εμέτους της κύησης και έχουν μεγαλύτερη διάρκεια. Τα συμπτώματα αρχίζουν την 3η με 5η εβδομάδα, η αιχμή της δράσης της είναι στις 8-9 εβδομάδες και συνήθως υποχωρούν μετά τις 14 εβδομάδες ενώ σε ποσοστό 50% παρέρχονται στις 16 εβδομάδες, με το ποσοστό να ανεβαίνει στο 80% στις 20 εβδομάδες. Υπάρχει ωστόσο ένα 10% που θα εμφανίζει κάποιου βαθμού συμπτώματα σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Δείτε τον αναλυτικό πίνακα βάρους και μεγέθους εμβρύου για τις 40 εβδομάδες της κύησης!
Εκτίμηση – θεραπεία – πρόγνωση
Η θεραπεία της υπερέμεσης της κύησης στα αρχικά στάδια περιλαμβάνει υποστηρικτικά μέτρα με ενυδάτωση και λήψη σκευασμάτων βιταμινών.
Βοηθητικό ρόλο έχει φανεί ότι μπορεί να παίξουν μη φαρμακευτικές μέθοδοι όπως η ρύθμιση της διατροφής με μικρά και συχνά γεύματα, διάφορα αφεψήματα, το τζίντζερ, η αποφυγή παραγόντων που προκαλούν ναυτία, όπως οι διάφορες έντονες οσμές.
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει επίσης ο ψυχολογικός παράγοντας. Η στήριξη της γυναίκας από το περιβάλλον της και η συχνή επαφή της με τον ιατρό της φαίνεται ότι πολλές φορές έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα.
Η έγκυος μπορεί να αντιμετωπιστεί στο σπίτι, εφόσον πληροί τα εξής:
• Έμετοι < 5 /ημέρα
• Πρόσληψη υγρών > 500 ml/ημέρα
• Όχι κετονουρία
• Όχι κέτωση
• Γενική αίματος εντός φυσιολογικών ορίων
• Ελάχιστη μείωση σωματικού βάρους
• Όχι κλινικά ευρήματα αφυδάτωσης
• Υπερηχογραφική διαβεβαίωση ομαλά εξελισσόμενης κύησης
Αν δεν υπάρξει βελτίωση μπορούν να χορηγηθούν φαρμακευτικά σκευάσματα της κατηγορίας των αντιισταμινικών και των αντιεμετικών, ενώ στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει κάποια ανταπόκριση είναι απαραίτητη η εισαγωγή στο νοσοκομείο και η ενδοφλέβια ενυδάτωση.
Εισαγωγή στο νοσοκομείο είναι επιβεβλημένη όταν:
• Έμετοι > 5 /ημέρα
• Πρόσληψη υγρών < 500 ml/ημέρα
• Κετονουρία
• Κέτωση
• Παθολογικά αιματολογικά ευρήματα
• Κλινικά ευρήματα αφυδάτωσης
• Όψη πάσχουσας
• Μεγάλη απώλεια βάρους (> 5% του προ της κύησης βάρους)
• Παθολογικά υπερηχογραφικά ευρήματα
• Κοιλιακό άλγος
• Κολπική αιμόρροια
• Θέληση της εγκύου για εισαγωγή
• Αποτυχία της θεραπείας στο σπίτι (3 ημέρες χωρίς βελτίωση)
Η έγκυος με σοβαρή υπερέμεση πρέπει να εισάγεται στο νοσοκομείο, για να διερευνηθεί εργαστηριακά, και κυρίως για την αντιμετώπιση της αφυδάτωσης και των ηλεκτρολυτικών διαταραχών. Δε χορηγείται τίποτα από το στόμα. Η σίτιση μπορεί να γίνει εντερικά ή παρεντερικά. Συχνά συνιστάται η χορήγηση βιταμινών.
Η πρόγνωση συνήθως είναι εξαιρετική. Η κατάσταση είναι αυτοϊάσιμη και υποχωρεί μέχρι την 20η εβδομάδα. Όμως αν παραμείνει χωρίς θεραπεία, μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στο θάνατο της εγκύου.
Επιπλοκές
Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές από το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ), και να προκαλέσει ηπατική και νεφρική βλάβη, αλλά αυτές οι επιπλοκές είναι πλέον σπάνιες στις ανεπτυγμένες χώρες.
Οι επιπλοκές της υπερέμεσης είναι σπάνιες, αλλά περιλαμβάνουν:
• Σύνδρομο Mallory-Weiss (σχάση του βλεννογόνου της καρδιοοισοφαγικής συμβολής – αιμορραγία ανώτερου πεπτικού)
• Διάτρηση οισοφάγου
• Πνευμοθώρακας
• Εγκεφαλοπάθεια Wernicke (Σύγχυση, διαταραχή προσανατολισμού, νυσταγμός, διπλωπία, κώμα)
• Περιφερική νευροπάθεια
• Κεντρική γεφυρική μυελινόλυση
• Μεταβολική οξέωση (μπορεί να διαταράξει τη λειτουργία του ΚΝΣ σε επίπεδο συνάψεων και να οδηγήσει σε κώμα και θάνατο)
• Υποογκαιμία (μετά από σοβαρή αφυδάτωση) – Shock
• Αιμορραγική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Ηπατική ανεπάρκεια
• IUGR
• Ενδομήτριος θάνατος
Πηγή: mitrikosthilasmos.com