Τοξόπλασμα στην εγκυμοσύνη: Όσα πρέπει να ξέρετε!
ΑΙΤΙΑ:
Οφείλεται σε ένα παράσιτο το σπορόζωο Toxoplasma gondi που ανήκει στα πρωτόζωα.
ΤΡΟΠΟΣ ΜΟΛΥΝΣΗΣ:
Οι γάτες αποβάλουν τις ωοκύστεις με το τοξόπλασμα στα κόπρανά τους, έτσι υπάρχει στο τρίχωμα και το στόμα της μολυσμένης γάτας και μολύνονται οι άνθρωποι. Το παράσιτο μεταδίδεται επίσης όταν καταναλωθεί ωμό ή μισοψημένο μολυσμένο κρέας. Στις διάφορες δημοσιευμένες μελέτες η πιθανότητα μόλυνσης της εγκύου διαφέρει και εξαρτάται από υγιεινοδιαιτητικές συνήθειες, τρόπο ζωής, κοινωνικοοικονομική κατάσταση, συγκατοίκηση με μολυσμένες γάτες κ.λ.π.
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ:
Όταν η γυναίκα έχει προσβληθεί από τοξοπλάσμωση πριν μείνει έγκυος θεωρείται ότι ο κίνδυνος αναμόλυνσης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι μικρότερη λόγω άμυνας και μειωμένης βαρύτητας της μολύνσεως. Η πιθανότητα πρωτομόλυνσης στην εγκυμοσύνη είναι κάτω από 0.6 %. και ενοχοποιείται για αύξηση του ποσοστού παλινδρομήσεων και αποβολών. Ένα στα 2000 έμβρυα μπορεί να προσβληθεί από τοξόπλασμα στις περιπτώσεις πρωτομόλυνσης της εγκύου. Η πιθανότητα μόλυνσης του εμβρύου αυξάνεται ανάλογα με την ηλικία της εγκυμοσύνης. Στο μεγαλύτερο ποσοστό προσβάλλεται ο πλακούντας και εκεί σταματάει η λοίμωξη χωρίς να προχωρήσει σε μόλυνση του εμβρύου, το οποίο κινδυνεύει να μολυνθεί κυρίως κατά την διάρκεια του τοκετού.
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ:
Μόνον οι εργαστηριακές εξετάσεις για ανίχνευση των ανοσοσφαιρινών IgM, IgA και IgG μπορούν να μας βοηθήσουν να βρούμε αν έχει μολυνθεί η γυναίκα και σε ποια φάση της μόλυνσης είναι.
IgM: H ανίχνευση της ειδικής για τοξόπλασμα IgM ανοσοσφαιρίνης και τα επίπεδα μεταβολών της επιβεβαιώνουν την πρόσφατη μόλυνση από την νόσο, η οποία μπορεί να παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα.
IgA: H ανίχνευση των αντιτοξοπλασματικών αντισωμάτων IgΑ στον ορό του αίματος της μητέρας είναι ενδεικτικό στοιχείο ότι η λοίμωξη είναι πρόσφατη και υπάρχει αυξημένη πιθανότητα εγκατάστασης του παρασίτου στο έντερο.
Τα IgA αντισώματα ανιχνεύονται στην πρόσφατη λοίμωξη και εξαφανίζονται πριν από τα IgM, η ανίχνευσή τους δεν ξεπερνά τους εννέα μήνες ενώ στην χρόνια φάση της τοξοπλάσμωσης δεν ανιχνεύονται Όταν υποπτευόμαστε ενδομήτρια λοίμωξη, μπορούμε να ανιχνεύσουμε την IgA στο αμνιακό υγρό.
IgG: H ανίχνευση των αντιτοξοπλασματικών αντισωμάτων IgG στον ορό του αίματος της μητέρας είναι ενδεικτικό στοιχείο ότι έχει παλαιά λοίμωξη η γυναίκα. Τίτλοι πάνω από 1:500 είναι χαρακτηριστικό προσφάτου ενεργού λοιμώξεως.
Απαραίτητη η επίσκεψη στον ΩΡΛ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΑ:
Συνήθως η μόλυνση είναι ασυμπτωματική ή παρουσιάζει σημεία κόπωσης, μυϊκούς πόνους και διόγκωση λεμφαδένων.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΤΟ ΝΕΟΓΝΟ:
Το πιθανότερο σύμπτωμα στην συγγενή τοξοπλάσμωση είναι η χοριοαμφιβληστροειδίτιδα. Το νεογνό σε μικρότερη πιθανότητα μπορεί να παρουσιάσει ηπατοσπληνομεγαλία, νευρολογικά προβλήματα με ενδοκρανιακές ασβεστώσεις, υδροκεφαλία, μικροκεφαλία καταρράκτη, μικροφθαλμία, οπτική ατροφία, άλλη ομάδα νεογνών μπορεί να παρουσιάσει υπολειπόμενη ανάπτυξη ίκτερο, αναιμία, λεμφαδενίτιδα, πυρετό ή υποθερμία, σπασμούς, εμέτους, διάρροια και πνευμονία.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ:
Όταν οι μετρήσεις στο αίμα είναι θετικές πριν από την εγκυμοσύνη, ακόμα και αν η λοίμωξη έγινε λίγο πριν την σύλληψη, δεν χρειάζεται θεραπεία.
Η σπιραμυκίμη θεωρείται το φάρμακο εκλογής σε δόση 3 gr την ημέρα. Συχνά μπορεί να συμπληρωθεί η αγωγή με πυριμεθαμίνη ή σουλφαδιαζίνη οι οποίες χρησιμοποιούνται και μόνες τους. Στις ΗΠΑ η θεραπεία εκλογής είναι ο συνδυασμός πυριμεθαμίνης με ή χωρίς σουλφαδιαζίνη. Στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης το φάρμακο εκλογής είναι η πυριμεθαμίνη. Η πυριμεθαμίνη είναι ανταγωνιστής τους φυλικού οξέος και ενοχοποιείται για τερατογένεση στο έμβρυο, αυτό μας υποχρεώνει να καλύψουμε την ασθενή με παράλληλη λήψη φυλικού οξέος. Μετά το μέσον και προς το τέλος της εγκυμοσύνης το φάρμακο εκλογής είναι η σουλφαδιαζίνη που παρουσιάζει όμως σαν επιπλοκή πυρηνικό ίκτερο.
Οι στατιστικές μελέτες της αποτελεσματικότητας των θεραπευτικών σχημάτων παρουσιάζονται στην βιβλιογραφία αντικρουόμενες.
Πρέπει να επισημάνουμε στον παιδίατρο-νεογνολόγο την λοίμωξη της μητέρας από τοξόπλασμα για να προγραμματίσει την εργαστηριακή διερεύνηση του νεογνού και να του χορηγήσει την κατάλληλη θεραπεία.
Πηγή: ivf-embryo.gr