Οι νέες γνώσεις και η συνεχής ενημέρωση επιδρούν άμεσα στην διαιτητική πρόσληψη όλης της οικογένειας, καθώς με την βοήθεια ειδικών, παιδιά και γονείς ευαισθητοποιούνται γύρω από τους κανόνες της υγιεινής διατροφής.
Η γνώση και ο χειρισμός των ισοδυνάμων των τροφίμων αποτελεί σημαντικό εργαλείο για τον σκοπό αυτό, διότι παρέχει την δυνατότητα εναλλακτικών επιλογών, προκειμένου να υπάρχει ποικιλία, μέτρο, ισορροπία στην διαιτητική πρόσληψη.
Η πυραμίδα διατροφής όπως και η χρήση προπλασμάτων των τροφίμων αποτελούν επίσης εύχρηστα εργαλεία διαιτητικής εκπαίδευσης και καθοδήγησης για σωστούς συνδυασμούς τροφίμων, ώστε το πρόγραμμα διατροφής να χαρακτηρίζεται από πληρότητα και θρεπτική ενέργεια. Επίσης, η επιλογή των κατάλληλων τροφών, η εμφάνιση, το άρωμα, η γεύση, η υφή παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατανάλωση ενός τροφίμου. Στην αλλαγή όμως των διατροφικών προτιμήσεων και στην διαμόρφωση νέων συνηθειών, σημαντικό ρόλο κατέχει η οικογένεια, καθώς οι γονείς αποτελούν πρότυπο και παράδειγμα προς μίμηση όσον αφορά τις καλές διατροφικές συνήθειες.
Οι γονείς προκειμένου να πείσουν το παιδί με διαβήτη να διατρέφεται υγιεινά, θα πρέπει:
- Να υιοθετήσουν πρώτα οι ίδιοι τα πρότυπα της σωστής και ισορροπημένης δίαιτας, δηλαδή να πράττουν περισσότερο και να επικρίνουν λιγότερο
- Να δίνουν στα παιδιά την δυνατότητα να επιλέξουν από τα υγιεινά φαγητά εκείνα που τους αρέσουν περισσότερο
- Να φροντίζουν να υπάρχει πάντα διαθέσιμο υγιεινά μαγειρεμένο φαγητό
- Να προσπαθούν να τρώνε όσο το δυνατό περισσότερα γεύματα με τα παιδιά τους, γιατί τα γεύματα που τρώει το παιδί στο σπίτι θα αποτελέσουν και οδηγό για τα γεύματα που θα διαλέγει και θα καταναλώνει από μόνο του εκτός σπιτιού
- Να γνωρίζουν ότι η αποδοχή φαγητών χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι και ζάχαρη, αλλά και υγιεινών τροφών όπως τα λαχανικά, γίνεται σταδιακά και με τη συνεχή προσφορά καινούργιων γευμάτων μέσα σε θετικό και χωρίς πίεση περιβάλλον, ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλοι συνειρμοί που θα διευκολύνουν την διαδικασία της μάθησης.
- Να αγοράζουν ποικιλία από υγιεινές τροφές, όπως φρούτα, λαχανικά, ψωμί και δημητριακά ολικής άλεσης
- Να θέτουν συγκεκριμένες ώρες για το κάθε γεύμα, μικρογεύμα ή σνακ
- Να περιορίσουν τα σνακ υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος και απλούς υδατάνθρακες ή ζάχαρη
- Να ενθαρρύνουν το παιδί να πίνει πολύ νερό αντί για αναψυκτικά ή χυμούς.
Ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Φινλανδίας μελέτησαν τις αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες στις οικογένειες με παιδί το οποίο πρόσφατα έχει διαγνωσθεί ότι πάσχει από διαβήτη και παρατήρησαν ότι τα μέλη της οικογένειας αύξησαν την κατανάλωση γάλακτος, τυριού και κρέατος με χαμηλά λιπαρά.
Επίσης, αυξήθηκε και η συχνότητα κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών.
Συμπερασματικά, αποδείχτηκε ότι τα μέλη της οικογένειας είναι πρόθυμα να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες προς όφελος του παιδιού με διαβήτη.
Επιπροσθέτως, οι γονείς θα ήταν καλό να αποφεύγουν την τάση να γίνονται τελειομανείς καθώς τα παιδιά πιθανότατα να νιώσουν ότι καταπιέζονται και να αντιδράσουν.
Γι αυτό τον λόγο, είναι επιθυμητό οι γονείς σε συνεννόηση με τα παιδιά να συζητούν και να θέτουν ρεαλιστικούς στόχους και να κάνουν σταδιακές αλλαγές καθώς έτσι αυξάνουν τις πιθανότητες να πετύχουν στην αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς.
Άρα οι γονείς:
- Δεν πρέπει να ξεπερνάνε τα όρια όταν περιορίζουν το φαγητό καθώς αυτή η κίνηση μπορεί να κάνει το παιδί να νιώσει τιμωρημένο και απομονωμένο
- Να μη χρησιμοποιούν το φαγητό σαν ανταμοιβή για τις καλές ή κακές πράξεις του παιδιού
- Να μην αποκλείουν τελείως κάποια φαγητά από το μενού του παιδιού, γιατί έτσι γίνονται αυτομάτως πιο ελκυστικά στα μάτια του, να φροντίζουν όμως να τα τρώει σε κάποιες ειδικές περιστάσεις
- Να μη μαγειρεύουν ποτέ ειδικά φαγητά για το παιδί
- Μπορούν να ελέγξουν σε κάποιο βαθμό τη κατανάλωση γλυκών με το να μη τα έχουν στο σπίτι
- Μπορούν να τροποποιήσουν τις αρχικές συνταγές στα γλυκίσματα χωρίς να αλλάξει το γευστικό αποτέλεσμα, μειώνοντας τις δόσεις συστατικών που είναι πλούσια σε ζάχαρη, κορεσμένο λίπος ή χοληστερόλη και αντικαθιστώντας τις επιβλαβείς ουσίες με πιο υγιεινές
- Μπορούν να ελέγχουν μαζί με το παιδί το ποσό του λίπους, της ζάχαρης και των θερμίδων από τις διατροφικές ετικέτες των συσκευασιών.
Έτσι, η άμεση και ουσιαστική συνεργασία και ο εποικοδομητικός διάλογος αυξάνουν τις πιθανότητες οι αλλαγές να πετύχουν, με αποτέλεσμα όλα τα μέλη της οικογένειας να ακολουθήσουν ένα πιο υγιεινό τρόπο διατροφής και το διαβητικό παιδί να ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών.
Πηγές
- ΓΚΙΚΑ Ε., Σακχαρώδης διαβήτης- Φροντίδα για όλους, Η συμβολή της μητέρας στην ψυχική υγεία και ισορροπία του παιδιού με νεανικό διαβήτη(παιδική και εφηβική ηλικία) Μάρτιος-Απρίλιος 2009, τεύχος 8, σελ 46-48
- SDOROW M.L., Θεραπεία οικογένειας, Ψυχολογία Second Edition, εκδόσεις Ηλιάδη, σελ 672-673
- VIRTANEN SM, VIRTA-AUTIO P, RASANEN L, AKERBLOM HK., Changes in food habits in families with a newly diagnosed child with type 1 diabetes mellitus, Pubmed