Είναι κοινός τόπος ότι οι συζητήσεις των μεγάλων είναι ακατανόητες και άλλοτε «ακατάλληλες» για τα παιδιά που ένας Θεός ξέρει τι συμπεράσματα μπορεί να βγάλουν με το μυαλουδάκι τους. Συχνά, λοιπόν, τρέμουμε μην ακούσουν καμιά τέτοια κουβέντα κατά λάθος και δεν μπορούμε να μαζέψουμε τη «ζημιά». Κι όμως, υπάρχουν κάποιες φορές που ένα παιδί μπορεί να ωφεληθεί και να πάρει πολύτιμα μαθήματα ακούγοντάς σας να μιλάτε μεταξύ σας χωρίς εκείνο να είναι παρόν.
Όταν έχετε μια πολιτισμένη διαφωνία μεταξύ σας
Ακόμη και οι πιο συνεννοήσιμοι άνθρωποι δεν μπορούν πάντα να κάνουν πολιτισμένες συζητήσεις και να διαφωνούν χωρίς να τσακώνονται. Την επόμενη φορά, όμως, που δεν θα έχουμε την υπομονή να κρατήσουμε το επίπεδο ψηλά και τους τόνους χαμηλά, ας σκεφτούμε ότι η κουβέντα μας μπορεί να φτάσει μέχρι τα αυτιά του παιδιού μας.
Ακούγοντάς μας να συζητάμε πολιτισμένα και να επιλύουμε την κάθε διαφωνία μας με διάλογο και ηρεμία, το παιδί μαθαίνει πως αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να λύνει τις διαφορές του και όχι να υψώνει τη φωνή με το παραμικρό και να τσακώνεται επειδή δεν γίνεται το δικό του. Το ότι δεν είναι παρόν, κάνει το παράδειγμα ακόμη πιο ισχυρό, γιατί – κακά τα ψέματα – τα παιδιά ξέρουν ότι, μπροστά τους, η μαμά και μπαμπάς μιλάνε αλλιώς.
Όταν μιλάτε ψύχραιμα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζετε
Καμιά φορά, μιλάμε μεταξύ μας ή στο τηλέφωνο για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, οικονομικές ή άλλης φύσης, και χάνουμε την ψυχραιμία μας ή λυγίζουμε υπό το βάρος της ψυχολογική κούρασης. Ίσως, όμως, να ρισκάρουμε να επηρεάσουμε αρνητικά το παιδί, στην περίπτωση που ακούσει κατά τύχη το παράπονό μας.
Όταν είμαστε μαζί του στο σπίτι, ας προσπαθούμε να αναφερόμαστε στα προβλήματα της οικογένειας με ψυχραιμία και αισιοδοξία. Εάν μας ακούσει, το παιδί θα νιώσει σιγουριά και θα πάρει κι ένα χρήσιμο μάθημα για τη δική του ζωή. Θα μάθει ότι όλα μπορούμε να τα «παλέψουμε» αρκεί να σκεφτόμαστε θετικά, να αγωνιζόμαστε αδιάκοπα και να διατηρούμε τις ελπίδες μας ζωντανές.
Όταν τα επαινείτε σε άλλους γονείς
Γονείς είμαστε και, όπως και να το κάνουμε, έχουμε την τάση να επαινούμε τα παιδιά μας και να τους υπενθυμίζουμε σε κάθε ευκαιρία πόσο περήφανους μας κάνουν. Έρχεται, όμως, κάποια στιγμή που τα καλά λόγια των γονιών γίνονται συνήθεια, χάνουν την ισχύ τους και δεν έχουν πια τον θετικό αντίκτυπο που θα θέλαμε.
Ίσως, τότε, οι έπαινοί μας να πιάνουν τόπο όταν δεν εκφράζονται μπροστά τους. Εάν το παιδί τύχει και μας ακούσει να εκθειάζουμε τις ικανότητές ή τη συμπεριφορά του σε κάποιον άλλο γονιό χωρίς να είναι παρόν, τα λόγια μας αποκτούν αμέσως άλλη βαρύτητα γιατί λέγονται ενώ απουσιάζει. Άρα, το παιδί νιώθει ότι λέγονται επειδή τα πιστεύουμε και όχι, απλώς, επειδή θέλουμε να μας ακούσει και να αισθανθεί καλά.
Όταν αρνείστε ευγενικά να κάνετε κάτι που δεν θέλετε
Ένα από τα δυσκολότερα πράγματα στη ζωή είναι να λέμε «όχι» και να γίνεται δεκτό. Τις περισσότερες φορές υποχωρούμε ή διαπραγματευόμαστε το «όχι» μας και καταλήγουμε να κάνουμε πράγματα που δεν θέλουμε ή να φορτωνόμαστε με ενοχές απέναντι στον εαυτό μας και στους άλλους. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, είναι καλό να σκεφτόμαστε το παιδί μας εκτός από εμάς.
Εάν τύχει και μας ακούσει να αρνούμαστε ευγενικά προτάσεις που δεν μας ενδιαφέρουν χωρίς να υποχωρούμε ή να αφήνουμε περιθώριο να μας αλλάξουν γνώμη, το παιδί παίρνει ένα δυνατό παράδειγμα για το πως να μην εξαναγκάζεται σε κάτι που δεν θέλει να κάνει. Μαθαίνει ότι μπορεί να λέει «όχι» και δεν χρειάζεται να το παίρνει πίσω για να γίνει αρεστό στους άλλους.
Όταν αντιδράτε με ψυχραιμία στην επικαιρότητα
Καλό είναι τα παιδιά να μην εκτίθενται πολύ στην ειδησεογραφία γιατί δεν ξέρουμε τι αντίκτυπο μπορεί να έχει η κάθε είδηση στην ψυχή τους. Πολύ συχνά, όμως, παρακολουθούμε ή διαβάζουμε τις ειδήσεις στο σπίτι – στην τηλεόραση ή το ίντερνετ – την ώρα που εκείνα παίζουν στο δωμάτιό τους ή κοιμούνται.
Για την περίπτωση που ξυπνήσουμε το παιδί ή τραβήξουμε την προσοχή του, είναι καλό να είμαστε συγκρατημένοι και να μην ξεσπάμε σε παραληρήματα οργής ή ανασκόπηση ανατριχιαστικών λεπτομερειών με αφορμή κάτι που συνέβη ή συμβαίνει μακριά από εμάς. Αντιδρώντας ψύχραιμα χωρίς υπερβολές, αποφεύγουμε από τη μία να προκαλέσουμε στο παιδί την αίσθηση ότι συμβαίνει κάτι τρομερό που δεν ελέγχουμε, αλλά του δείχνουμε κιόλας ποιος είναι ο σωστός τρόπος να καταναλώνουμε την πληροφορία που παίρνουμε από τα ΜΜΕ. Με ψυχραιμία, σκεπτικισμό και χωρίς να αφήνουμε να κλονίζεται η ηρεμία του σπιτιού μας.