Τροφική δηλητηρίαση: 8 μύθοι που πρέπει να σταματήστε να πιστεύετε
Ο καλός καιρός σας καλεί για εκδρομή και πικ-νικ στην εξοχή, η τροφική δηλητηρίαση όμως παραμονεύει, ειδικά τις ημέρες με υψηλές θερμοκρασίες.
Δείτε κάποιους διαδεδομένους μύθους για την τροφική δηλητηρίαση, καθώς και τι μπορείτε να κάνετε για να προφυλαχθείτε για το υπόλοιπο του καλοκαιριού.
Δεν μπορεί να συμβεί σε μένα
Εννοείται ότι μπορεί! Η δηλητηρίαση από τα τρόφιμα είναι μια από τις πιο συχνές ασθένειες, καθώς 1 στους 6 αρρωσταίνουν από την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων η ποτών. Οι περισσότεροι άνθρωποι θεραπεύονται μόνοι τους ακολουθώντας απλές οδηγίες μετά από 1-2 ημέρες. Πολλοί είναι αυτοί που χρειάζεται να νοσηλευτούν, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μια τροφική δηλητηρίαση μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο.
Εάν είναι τροφική δηλητηρίαση, θα αρρωστήσω γρήγορα
Μπορεί, αλλά μπορεί και όχι. Αν έχετε προσβληθεί από χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο (Staphylococcus aureus) θα αρχίσετε να αισθάνεστε τα συμπτώματα εντός 1-6 ωρών. Οι ιογενείς γαστρεντερίτιδες (από νοροϊό) εκδηλώνονται μετά από 12-48 ώρες, ενώ η μόλυνση από το βακτήριο E. Coli, μια επικίνδυνη κατάσταση που συνδέεται με το μαγειρεμένο βόειο κρέας (ειδικά μπιφτέκι), τα ωμά φρούτα και τα λαχανικά, το μολυσμένο νερό και τα μη παστεριωμένα ποτά, μπορεί να εκδηλωθεί μετά από 1-8 ημέρες.
Το φαγητό είναι αρκετά ζεστό ή αρκετά κρύο
Τα βακτήρια, όπως και όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, χρειάζονται τροφή για να διατηρηθούν στη ζωή. Προτιμούν λοιπόν να αναπτύσσονται στο γάλα και στα προϊόντα του γάλακτος, στα αβγά, στο κρέας, στο ψάρι και στα οστρακοειδή. Χρειάζονται όμως και τους ακόλουθους παράγοντες για να πολλαπλασιαστούν.
– Κατάλληλη θερμοκρασία (37 βαθμούς Κελσίου)
– Υγρασία
– Χρόνο
Σε ιδανικές συνθήκες ένα βακτήριο μπορεί να πολλαπλασιαστεί 2.000.000 φορές σε 7 ώρες! Άρα για να γίνει μια τροφική δηλητηρίαση χρειάζεται μια αλυσίδα από γεγονότα (μολυσμένη τροφή-κατάλληλες συνθήκες-χρόνος). Τα παιδιά είναι πιο ευπαθή, γιατί το αμυντικό τους σύστημα είναι λιγότερο αποτελεσματικό σε σχέση με τους ενήλικες και επίσης η υγιεινή των παιδιών είναι φτωχότερη. Τα φαγητά δεν πρέπει να μένουν στη «ζώνη κινδύνου», δηλαδή τους 37 βαθμούς, για πάνω από δύο ώρες.
Τα φρούτα με φλούδα είναι πάντα ασφαλή
Όχι δεν είναι, καθώς παραμονεύει το βακτήριο της λιστέρια, που μπορεί να μολύνει φρέσκα τρόφιμα όπως τα πράσινα λαχανικά ή και κάποια φρούτα όπως το καρπούζι και το πεπόνι. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, μυϊκούς πόνους, ναυτία και διάρροια και μπορεί να εκδηλωθούν από 2 μέρες έως και 2 μήνες μετά από την επαφή με το μολυσμένο τρόφιμο. Για να προστατευτείτε πρέπει να πλένετε καλά τα ωμά λαχανικά και να τα στεγνώνετε πριν τα κόψετε. Αποθηκεύεστε τα στο ψυγείο, κάτω από 4 ˚C.
Φταίει η μαγιονέζα
Αν φάγατε έξω κάτι που περιέχει μαγιονέζα δεν σημαίνει ότι είναι η υπαίτια της τροφικής δηλητηρίασης. Αντίθετα, η υψηλή περιεκτικότητα της μαγιονέζας σε οξέα, μπορεί να λειτουργήσει προστατευτικά, αποκρούοντας κάποιους παθογόνους μικροοργανισμούς. Το φαγητό έξω κρύβει τον κίνδυνο της διασταυρούμενης μόλυνσης ή επιμόλυνσης, δηλαδή του αποτελέσματος λανθασμένων πρακτικών ή διαδικασιών κατά τις οποίες κίνδυνοι (λ.χ. μικρόβια, χημικές ουσίες κ.λπ.) που υπάρχουν σε μεγάλο βαθμό σε μια πηγή που βρίσκεται σε χώρους παρασκευής, μεταφέρονται στα έτοιμα για κατανάλωση τρόφιμα και επηρεάζουν την ασφάλειά τους σε βαθμό που μπορεί να προκαλέσουν αδιαθεσία.
Αυτού του τύπου η τροφική δηλητηρίαση προκαλεί εμετό, διάρροια και κράμπες στο στομάχι που εκδηλώνονται άμεσα και διαρκούν κατά μέσο όρο 1-2 ημέρες.
Τα συμπτώματα τροφικής δηλητηρίασης είναι πάντα τα ίδια
Δεν είναι πάντα ίδια τα συμπτώματα μιας τροφικής δηλητηρίασης, καθώς εξαρτώνται από τον παθογόνο μικροοργανισμό που τα έχει προκαλέσει. Η δηλητηρίαση από κλωστηρίδιο προκαλεί την παραγωγή τοξινών που προκαλούν διάρροια. Μπορεί να εκδηλωθεί εντός 8-12 ωρών μετά την κατανάλωση φαγητού που έχει μαγειρευτεί και συντηρηθεί για πολλές ώρες σε χλιαρή θερμοκρασία πριν σερβιριστεί, όπως μοσχαρίσιο κρέας, πουλερικά, σάλτσες κλπ. Αυτή η δηλητηρίαση δεν προκαλεί πυρετό ή εμετό, ενώ τα άλλα συμπτώματα υποχωρούν μετά από μία ημέρα.
Η δηλητηρίαση με σαλμονέλα προκαλεί ποικίλα συμπτώματα, όπως διάρροια, κοιλιακές κράμπες και πυρετό εντός 6-72 ωρών. Μπορεί επίσης να έχετε ρίγη και πονοκέφαλο, ενώ κάποιοι άνθρωποι αναπτύσσουν αντιδραστική αρθρίτιδα, δηλαδή πόνους στις αρθρώσεις, κοκκίνισμα των ματιών και πόνο κατά την ούρηση.
Το νερό είναι η λύση
Όταν ταλαιπωρείστε από εμετούς και διάρροιες, ο οργανισμός αφυδατώνεται, χάνοντας όχι μόνο νερό αλλά και απαραίτητα συστατικά. Πρέπει λοιπόν να πίνετε ποτά που περιέχουν ηλεκτρολύτες, λίγο νερό και ζωμούς. Μην πάρετε φάρμακα κατά της διάρροιας χωρίς τη συμβουλή γιατρού. Μην ενδώσετε τέλος, στον πειρασμό ενός τεράστιου γεύματος, όσο πεινασμένοι και αν είστε. Προτιμήστε τροφές όπως μπανάνες, ρύζι, μήλα και τοστ.
Δεν χρειάζομαι γιατρό
Αν και οι περισσότερες περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης δεν εμπνέουν ανησυχία, μπορεί να είναι σοβαρές όταν πρόκειται για παιδιά ή ηλικιωμένους με προβλήματα υγείας. Αν υποφέρετε από πυρετό, συνεχείς εμετούς και διάρροια για πάνω από 2-3 ημέρες, πρέπει να σας δει γιατρός, καθώς είναι πιθανό να χρειάζεστε αντιβίωση (ανάλογα με τον παθογόνο παράγοντα) και ειδική διατροφή.
