Σίλεια Δημουλή, Παιδοψυχολόγος
Οι έξι κατηγορίες παιχνιδιού, αναπτύσσονται σιγά -σιγά μαζί με την εξέλιξη των αισθητήριων οργάνων του παιδιού, το κινητικό του σύστημα και την ικανότητά του για επικοινωνία και δημιουργικότητα.
Ενεργητικό παιχνίδι: έλεγχος του κεφαλιού, του κορμού, των άκρων. Ικανότητα να σκαρφαλώνει, να τρέχει, να πηδάει, να σκαρφαλώνει, να πιάνει αντικείμενα κα. Έτσι εξελίσσεται και σωματικά. Σημαντικό σημείο είναι να αναπτυχθεί η κινητική δραστηριότητα του παιδιού που θέλει ένα χώρο με φυσικά εμπόδια, αν είναι αυτό δυνατόν. Βέβαια, πρέπει να προσέχουμε τόσο την ασφάλεια του χώρου όσο και του υλικού που χρησιμοποιείται. Τέτοιοι χώροι είναι οι παιδότοποι.
Διερευνητικό παιχνίδι: ξεκινά γύρω στους 3 μήνες με παιχνίδι των δαχτύλων για αυτό και θέλουμε ανάλογη ωρίμανση στο νευρικό σύστημα για συντονισμό των κινήσεων και του ματιού με τις κινήσεις του χεριού. Προϋποθέτει ανάλογη ωρίμανση των αισθητήριων οργάνων ώστε το παιδί να είναι σε θέση να ακούει και να διακρίνει ήχους, να διακρίνει την υφή των αντικειμένων, να μαθαίνει τις διαστάσεις του χώρου, να αντιλαμβάνεται τον χρόνο.
Υλικά: τα απλά καθημερινά υλικά που χρησιμοποιούμε, τα παραδοσιακά παιχνίδια, δηλαδή οι κουδουνίστρες, οι μαλακές μπάλες, παιχνίδια που μπορεί να τα πιάσει, μπορεί να ακούσει ήχους από αυτά.
Το στόμα, η αφή, η ψηλάφηση, το να κομματιάσει ένα παιχνίδι, να ανακατώνει, να ανακαλύπτει, είναι όλα αυτά που βοηθούν το βρέφος να πάει παρακάτω.
Μιμητικό παιχνίδι: ξεκινάει στουs 7-10 μήνες, περίπου. Και μπορεί να συνεχιστεί για μια ζωή. Το παιδί προϋποτίθεται πως έχει έλεγχο του σώματός του, μπορεί να χειρίζεται αντικείμενα, να οργανώνει και να ερμηνεύει αισθητηριακές εμπειρίες.
Σε αυτήν την ηλικία, μπορεί να αντιλαμβάνεται ήχους, κυρίως των γονέων και να ανταποκρίνεται στα λεκτικά ερεθίσματα.
Η μίμηση είναι στιγμιαία στην αρχή, όμως με την πάροδο του χρόνου το παιδί πειραματίζεται και διασκεδάζει. Έτσι το εξελίσσει.
Ρόλοι, μάθηση, ταυτίσεις, λαμβάνουν χώρα χάρη στη μίμηση.
Δημιουργικό παιχνίδι: ξεκινά στου 18-20 μήνες, με το χτίσιμο και τα κυβάκια.
Έχουμε κινητική και αισθητική ωρίμανση μαζί με τη νοητική ικανότητα να χρησιμοποιεί εμπειρίες και να συνδυάζει τη μίμηση μα τη γνώση και το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Εδώ μπορούμε να χρησιμοποιούμε και εκπαιδευτικά παιχνίδια.
Φανταστικό παιχνίδι: ξεκινάει γύρω στα 2 χρόνια του νηπίου. Αναπτύσσεται σιγά -σιγά. Προϋποθέτει την απόκτηση των προηγούμενων τύπων παιχνιδιών, κυρίως του μιμητικού.
Εδώ το παιδί παίζει τα γεγονότα της ζωής του..
Το ελευθερώνει από πιέσεις, καταστάσεις δυσάρεστες, εμπειρίες. Το βοηθά να ανταποκριθεί στον κόσμο των ενηλίκων. Ψυχική ισορροπία και εξωτερίκευση συμπεριφοράς για τις τάσεις του για προστασία, επιθετικότητα, τρυφερότητα, καταστροφή.
Εξαρτάται από την ικανότητα του παιδιού να εκφράσει ιδέες με συμβολικό τρόπο. Το χρησιμοποιούμε οι ειδικοί.
Παιχνίδι με κανόνες: εδώ πια θέλουμε σημαντική ανάπτυξη του παιδιού από όλες τις έννοιες.
Κανόνες: να δεχτεί το μοίρασμα, να περιμένει τη σειρά του, να αναβάλλει την ικανοποίηση των επιθυμιών του, να μαθαίνει να χάνει. Ξεκινά στα 4 έτη όπου και τα παιδιά ξεκινούν να μπαίνουν σε ομάδες. Στην ομάδα έρχεται για πρώτη φορά το θέμα της ανταγωνιστικότητας, βέβαια αυτό γίνεται κατανοητό κυρίως στις μεγαλύτερες ηλικίες και τους ενήλικες.
ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ:
Ασφάλεια και περιπέτεια.
Το παιδί να μην τα βάζει στο στόμα του.
Να μην είναι τοξικά
Να μην είναι δυνατόν να το καταπιούν
Να πλένονται τα παιχνίδια
Στα εκτός σπιτιού κάποιος να τα επιβλέπει
Σίλεια Δημουλή – onlinecounselingdimouli.blogspot.gr
