«Μαμά, με πονάνε τα πόδια μου!»: την ακούτε κι εσείς αυτή τη φράση από το παιδί σας συχνά πυκνά λίγο πριν το βραδινό ύπνο; Είναι κάτι που σας προκαλεί ανησυχία ή το συνδέετε με τη διαδικασία του ύπνου και σας φαίνεται ότι το αγγελούδι σας έχει βρει μια δικαιολογία όταν δεν θέλει πραγματικά να ξαπλώσει ακόμη;
Ο ορθοπαιδικός χειρουργός-παιδοορθοπαιδικός Ευστάθιος Μπάλλας εξηγεί: «Οι πόνοι των κάτω άκρων σε δραστήρια παιδιά κατά το στάδιο της ανάπτυξης συχνά αναφέρονται ως αυξητικά άλγη ή πόνοι ανάπτυξης, αποτελούν μια πραγματική κλινική οντότητα στα παιδιά και πρακτικά η διάγνωση γίνεται εφόσον αποκλειστούν πιο σοβαρές αιτίες πόνων στα κάτω άκρα. Κατά κανόνα εμφανίζονται στις ηλικίες από 2 έως 12 ετών, είναι δυνατόν να επανεμφανίζονται κατά διαστήματα και σταματούν με το πέρας της ανάπτυξης».
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους;
-Συνήθως παρατηρούνται και στα δυο κάτω άκρα, ενώ σε ποσοστό έως 15% αφορούν μόνο το ένα πόδι.
-Κατά κανόνα εμφανίζονται απογευματινές προς βραδινές ώρες ή μπορεί ακόμα και να ξυπνούν το παιδί τη νύχτα.
-Σχετίζονται με αυξημένη σωματική δραστηριότητα.
-Το επόμενο πρωί το παιδί είναι καλά, δεν παραπονιέται και ακολουθεί κανονικά τις δραστηριότητές του.
-Δεν συσχετίζονται με συστηματικά συμπτώματα όπως πυρετός, αίσθημα κακουχίας ή διαταραχές όρεξης.
Επίσης είναι σημαντικό να αναφερθεί, σύμφωνα με τον κ. Μπάλλα, ότι τα παιδιά που παρουσιάζουν τέτοιου είδους πόνους στα κάτω άκρα παραπονιούνται -όχι σπάνια- και για πόνους στην κοιλιά ή πονοκεφάλους, ενώ χαρακτηρίζονται και πιο ευαίσθητα από τους γονείς τους. Μάλιστα στατιστικά έχει παρατηρηθεί ότι οι μητέρες των παιδιών αυτών συχνά εμφανίζουν πονοκεφάλους ή ημικρανίες.
Ποια είναι η αιτία που προκαλεί τους πόνους ανάπτυξης;
«Η ακριβής αιτία εμφάνισης των συγκεκριμένων ενοχλημάτων δεν είναι γνωστή» επισημαίνει ο κ. Μπάλλας «ωστόσο φαίνεται ότι η κόπωση των μυών των παιδιών λόγω αυξημένης φυσικής δραστηριότητας παίζει πρωτεύοντα ρόλο».
Πώς γίνεται η διάγνωση;
«Δεν είναι απαραίτητες ακτινογραφίες ή εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο των συγκεκριμένων ενοχλημάτων. Σε περίπτωση όμως αλλαγής των χαρακτηριστικών του πόνου ή μονόπλευρης εντόπισης, καλό είναι να γίνεται εκτίμηση από ορθοπαιδικό παίδων» εξηγεί ο ειδικός.
Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν οι συγκεκριμένοι πόνοι;
«H εκπαίδευση των γονέων στην αναγνώριση των χαρακτηριστικών των πόνων ανάπτυξης είναι σημαντική ώστε να αποφεύγονται περιττές εξετάσεις και να μην ανησυχούν οι γονείς. Τοπικά μέσα, όπως μαλάξεις στην περιοχή, εφαρμογή ψυχρών ή ζεστών επιθεμάτων ή και χρήση συνηθισμένων αναλγητικών, συνήθως αρκούν για την ύφεση των συμπτωμάτων. Σε κάθε περίπτωση όμως, αν ο πόνος δεν υποχωρεί την επόμενη ημέρα, γίνεται πιο έντονος, συνεχής και εντοπισμένος στο ένα σκέλος, τότε είναι απαραίτητο να επαναξιολογηθεί ώστε να αποκλειστούν πιο σοβαρές αιτίες σκελετικών πόνων όπως λοιμώξεις, φλεγμονώδεις αρθρίτιδες κ.ά.» ολοκληρώνει ο κ. Μπάλλας.
