Τα συναισθήματα που έχουν να κάνουν απόλυτα με τα βαθύτερα κομμάτια της προσωπικότητας μας. Σχετίζονται με το ΕΙΝΑΙ μας την ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ μας. Η ενοχή και η ντροπή δεν σημαίνουν το ίδιο αλλά έχουν παράλληλες ψυχικές δράσεις. Η ΕΝΟΧΗ συνδέεται με την ερώτηση Έχω κάνει κάτι κακό; Τι πρέπει να κάνω για να διορθώσω την κατάσταση, είτε είναι δίκαιη (έχω φταίξει εγώ προσωπικά) είτε είναι άδικη (μου την έχουν φορέσει καπέλο). Για παράδειγμα, όταν ένα παιδάκι χύνει κατά λάθος το ποτήρι με το γάλα από το τραπέζι. Δεν γίνεται εσκεμμένα κάτι τέτοιο τότε το παιδί δεν έχει δίκαιη ενοχή. Δηλαδή δεν φταίει άμεσα εκείνο. Αν όμως χύσει επίτηδες το γάλα για να γελάσει ή να παίξει τότε οι μετέπειτα συνέπειες θα του δημιουργήσουν ενοχή που θα είναι νόμιμη. Διότι είναι ο άμεσος φταίχτης. Αυτή η διαδικασία είναι απόλυτα σωστή όταν δράσει ηθικά και ορθολογιστικά.
Το παιδί μαθαίνει πως πρέπει να πει συγνώμη για την πράξη του εφόσον του δημιουργούνται δικαίως αρνητικά συναισθήματα.
Όπως θα πρέπει, να υποστηρίξει τον εαυτό του και να εκδηλώσει το θυμό του όταν οι γονείς το έχουν άδικα μαλώσει για μία συμπεριφορά. Αυτό δείχνει την πίστη στις δυνάμεις του εφόσον διεκδικεί το δίκαιο και το πρέπον για τον εαυτό του. Εκεί οι γονείς θα πρέπει να είναι σε θέση να παραδεχτούν την άδικη κατηγορία και να ζητήσουν συγνώμη. Έτσι θα χτίσουν ένα σωστό ηθικό σύστημα για το παιδί τους.
Η ΝΤΡΟΠΗ τώρα έχει να κάνει με το Ποιο μέρος του εαυτού μου έχει ντροπιαστεί; Ποιο μέρος του εαυτού μου χρειάζεται να περάσει από μία εσωτερική θεραπεία για να αποκτήσει ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ;
Η προσωπικότητα μας, η αυτοεκτίμηση μας και η ικανότητα μας να αγαπάμε τον εαυτό μας οικοδομούνται στα θεμέλια της επιβίωσης και της χωρίς όρους αγάπης από εξωτερικές πηγές. Αν δεν έχουμε αγαπηθεί, αν δεν έχουμε γαλουχηθεί συναισθηματικά, αν δεν έχουμε επιβεβαιωθεί ως παιδιά τότε δεν μπορούμε να μάθουμε να τρέφουμε αληθινά συναισθήματα αγάπης για τον εαυτό μας.
Όταν έχουμε υπάρξει θύματα βίας από τους ίδιους τους φροντιστές μας. Όταν λέω βία μιλάω για όλες τις μορφές της (λεκτική-μη λεκτική-σωματική). Πως είναι δυνατόν να μην αναπτύξουμε συναισθήματα κατωτερότητας για τον ίδιο τον εαυτό μας. Το καθετί θα μας ντροπιάζει. Ακόμα και η υπόνοια κάποιου υπαινιγμού κοροϊδίας θα μας κάνει να αισθανόμαστε ψυχικούς τριγμούς.
ΤΕΤΟΙΕΣ επιθέσεις μας ακρωτηριάζουν, επειδή η ικανότητα μας; Να αγαπάμε τον εαυτό μας σε αυτούς τους τομείς χάνεται ή περιορίζεται. Το αποτέλεσμα είναι να γινόμαστε εξαρτημένοι από τις πηγές του πόνου μας. Για παράδειγμα μία γυναίκα που αποφάσισε να παντρευτεί και να πάει να μείνει μαζί με τον σύζυγό της στο νέο τους σπίτι. Αλλά τόσο καιρό ζούσε με την μητέρα της η οποία ήταν απόλυτα εξαρτημένη από την κόρη (συγχωνευτική) σχέση. Με το που παίρνει την απόφαση να την αφήσει, ξαφνικά η μητέρα παρουσιάζει μία ασθένεια. Αυτό συμβαίνει για να κρατήσει το χαλασμένο σύστημα την ομοιόστασή του. Ώστε να μην επιτρέψει στην κόρη να ανεξαρτητοποιηθεί.
Αν η κόρη, πέσει στον ορυμαγδό των ενοχικών, ντροπιαστικών σκέψεων της τότε δεν θα καταφέρει να φτιάξει την δική της οικογένεια. Το κορίτσι αυτό, θα πρέπει να έρθει αντιμέτωπο με το υγιές αλλά και με το παθολογικό (γνωστό) εαυτό του. Αν αντιληφθεί πως κάπου εκεί πρέπει να βάλει τα όρια του, παρά την δίνη της οικογενειοκρατίας τότε έχει επιλέξει το σωστό μονοπάτι. Μόνο που πολλές φορές αυτή η επιλογή για τα κακοποιημένα άτομα είναι εξαιρετικά οδυνηρή.
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ που έχουν υποστεί σημαντική βία και κακοποίηση, ειδικά ως παιδιά, θα είναι απαραίτητο να περάσουν από μία θεραπευτική διαδικασία για να καταφέρουν να σπάσουν σχετικά αναίμακτα αυτό τον παθολογικό κύκλο.
Συνεπώς, πρέπει να ξαναβιώσουν ανώδυνα τα τραύματα, έτσι ώστε ο πόνος να βγει στην επιφάνεια και να αντιμετωπιστεί με ενσυναίσθηση και φροντίδα από τον θεραπευτή. Άλλωστε η ίδια Η ΣΧΕΣΗ (θεραπευτή-θεραπευόμενου) λειτουργεί επανορθωτικά για το άτομο που βρίσκεται σε θεραπεία.
Τα άτομα που έχουν τραυματιστεί σοβαρά έχουν πολύ κρυμμένο πόνο και κατεστραμμένη εμπιστοσύνη. Ο θεραπευτικός λειμώνας είναι υψίστης σημασίας για τέτοιους ανθρώπους. Εκεί θα συνδημιουργήσουν από την αρχή την δική τους πορεία με εξαιρετικά λεπτά βήματα και χειρισμούς από την πλευρά του θεραπευτή. Όταν για παράδειγμα μιλάμε για έναν άντρα ή γυναίκα που κακοποιήθηκαν σεξουαλικά όταν ήταν παιδιά, ο κίνδυνος όταν μιλήσουν για αυτό το περιστατικό είναι μεγάλος. ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΠΡΟΒΑΛΛΟΥΝ τόση ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ στην ομολογία και απελευθέρωση αυτού του πόνου.
Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ της ντροπής απαιτεί μία εξωτερική πηγή επιβεβαίωσης και αγάπης χωρίς όρους. Είναι πολύ δύσκολο να καταστρέψουμε μόνοι μας τους δράκους της εσωτερικευμένης ντροπής. Χρειάζεται μία σταθερή εξωτερική πηγή για να μας οδηγήσει στην υπαρξιακή απελευθέρωση. Εκτός από την θεραπεία υπάρχουν και άλλες εξωτερικές πηγές αναπλαισίωσης και επανόρθωσης.
Για παράδειγμα, ένα άτομο που νιώθει ντροπή επειδή δεν δουλεύει μπορεί να βρει εργασία και να πάρει ηθική αμοιβή από το μισθό του ως εξωτερική πηγή επανόρθωσης της πρώιμης εξευτελιστικής εμπειρίας που έχει βιώσει. Έτσι δεν επαληθεύεται, η ατομική του ανεπάρκεια.
Ή Ένα άτομο που νιώθει ντροπή για το μορφωτικό του επίπεδο μπορεί να επιχειρήσει να κάνει περαιτέρω σπουδές στο αντικείμενο προτίμησής του. Βέβαια όλα αυτά παραμένουν επιδερμικά, αν η βαθιά εσωτερικευμένη εικόνα του ατόμου είναι «χαλασμένη» και «αποδεκατισμένη». Διότι ο άνθρωπος αυτός, δεν είναι σε θέση από μόνος του να μαζέψει τα κομμάτια του ΠΑΖΛ της προσωπικότητας του, οπότε θα κάνει επιλογές που δυστυχώς θα επιβεβαιώνουν την ανεπάρκεια του και θα φωτίζουν την λάθος πλευρά του πυρήνα του.
Συμπερασματικά, η θεραπευτική σχέση αλλά και διεργασία είναι αυτή που θα δώσει τα φτερά της εξιλέωσης στο λαθεμένα ενοχικό άτομο. Είναι αυτή η σχέση που θα το διευκολύνει να δημιουργήσει καινούριους δεσμούς με τον εαυτό του. ΔΕΣΜΟΥΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ
