Συχνά οι γονείς ανησυχούν για την ανάπτυξη του παιδιού τους και ξεχνούν πως κάθε παιδί αναπτύσσεται με διαφορετικό ρυθμό, ακόμα κι αν πρόκειται για αδέρφια. Τι όμως πρέπει να περιμένουμε σχετικά με τη φυσιολογική σωματική ανάπτυξη ενός παιδιού;
Η φυσιολογική σωματική ανάπτυξη ερμηνεύεται ως η εξέλιξη ύψους και βάρους που συνάδει με την υγεία του παιδιού. Στα παιδιά, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι σχετικά σταθερός. Σε γενικές γραμμές, το βάρος ενός παιδιού αυξάνεται κατά περίπου 2-3 κιλά ανά έτος, μέχρι το παιδί να γίνει 9-10 ετών, ενώ το ύψος του αυξάνεται κατά 6-8 εκατοστά, από την ηλικία των 2 ετών και ως την εφηβεία, όπως φαίνεται και στα διαγράμματα 1 και 2. Στη συνέχεια, κατά την εφηβεία, η οποία διαρκεί περίπου 5 με 7 έτη, παρατηρείται αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης. Η έναρξη της εφηβείας συμβαίνει νωρίτερα στα κορίτσια (συνήθως 2 έτη) σε σχέση με τα αγόρια και συνήθως πραγματοποιείται στην ηλικία των 10 ετών για τα κορίτσια και 12 ετών για τα αγόρια. Και για τα δύο φύλα, ο μέγιστος ρυθμός αύξησης βάρους και ύψους παρατηρείται 2 έτη μετά την έναρξη της εφηβείας. Συγκεκριμένα, η μέγιστη αύξηση βάρους μπορεί να φτάσει και τα 7 κιλά σε ένα έτος για τα κορίτσια και 10 κιλά σε ένα έτος για τα αγόρια, ενώ η μέγιστη αύξηση ύψους μπορεί να φτάσει τα 8,5 εκατοστά σε ένα έτος για τα κορίτσια και 9,5 εκατοστά σε ένα έτος για τα αγόρια. Μετά από το σημείο της μέγιστης ανάπτυξης και με την ολοκλήρωση της σεξουαλικής ωρίμανσης, οι ρυθμοί αύξησης σωματικού βάρους και ύψους μειώνονται σταδιακά. Όμως, η σωματική ανάπτυξη συνεχίζεται με πιο αργό ρυθμό έως περίπου την ηλικία των 18-20 ετών για τα κορίτσια και την ηλικία των 20-22 ετών για τα αγόρια. Θα πρέπει να αναφερθεί πως η εμφάνιση της εμμηνορρυσίας έχει σχετιστεί με τη σωματική ανάπτυξη καθώς το ύψος στα περισσότερα κορίτσια συνήθως δεν αυξάνεται περισσότερο από 5-8 εκατοστά μετά την έναρξη της εμμηνορρυσίας. Βέβαια, τα κορίτσια που έχουν πιο πρώιμη εμφάνιση της έμμηνου ρύσης τείνουν να μεγαλώνουν πιο πολύ μετά την έναρξή της σε σχέση με τα κορίτσια που έχουν πιο ύστερη έναρξη. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει οι γονείς να λαμβάνουν υπόψη πως η ανάπτυξη για πολλά παιδιά και εφήβους μπορεί να έχει ασταθή εικόνα, με περιόδους σταθερότητας που διακόπτονται από περιόδους με πολύ αυξημένο ρυθμό ανάπτυξης, ώστε να μην αγχώνονται χωρίς λόγο.
Επιπλέον, αξίζει να αναφερθεί η επίδραση της παχυσαρκίας στην σωματική ανάπτυξη η οποία συχνά σχετίζεται με την εμφάνιση πρώιμης ήβης. Είναι χαρακτηριστικό πως αρκετά παχύσαρκα παιδιά είναι πιο ανεπτυγμένα τόσο από άποψη βάρους και ύψους όσο και άλλων αλλαγών στο σώμα τους πως σχετίζονται με την εμφάνιση εφηβείας. Αν και πολλοί γονείς, χαίρονται που τα παιδιά τους είναι πιο ψηλά από τους συνομήλικους τους, συνήθως η ολοκλήρωση της ανάπτυξης στα παχύσαρκα παιδιά πραγματοποιείται νωρίτερα με αποτέλεσμα να μην «φτάνουν» τελικά στο μέγιστο της ανάπτυξης ύψους που θα μπορούσαν να έχουν.
Κλείνοντας, οι γονείς είναι χρήσιμο και θεμιτό να παρακολουθούν την ανάπτυξη του παιδιού τους. Θα πρέπει όμως να αναγνωρίζουν πως δεν είναι ειδικοί στο να διαγνώσουν κάποια διαταραχή στην ομαλή ανάπτυξη και οφείλουν να απευθύνονται στον επαγγελματία υγείας (π.χ. παιδίατρο) που παρακολουθεί το παιδί τους για οποιαδήποτε σχετική ανησυχία τους.
Διάγραμμα 1: Ρυθμός αύξησης βάρους από την νηπιακή έως και την εφηβική ηλικία.
Διάγραμμα 2: Ρυθμός αύξησης ύψους από την νηπιακή έως και την εφηβική ηλικία.
ΠΗΓΗ: eyzin.minedu.gov.gr
