Δεν μπορείς (και δεν πρέπει) να πιέσεις ένα μικρό παιδί να γίνει ανεξάρτητο

Ονειρευόμουν αυτή τη μέρα.

Ο 7χρονος γιος μου κοιμάται σερί όλο το βράδυ. Η 5χρονη κόρη μου το ίδιο. Με ένα περίεργο τρόπο έμαθαν να το κάνουν μόνοι τους, παρόλο που ως μωρά κοιμόντουσαν κυριολεκτικά στην αγκαλιά μου. Παρόλο που μου είχαν πει ότι με αυτό που έκανα θα τους δημιουργούσα πρόβλημα στο να είναι ανεξάρτητα.

Χαίρομαι ιδιαίτερα που αγνόησα παντελώς αυτή τη συμβουλή και τα βράδια έκανα για τα παιδιά μου αυτό που θεωρούσα εγώ καλύτερο.

Το έχω ξαναπεί. Πιστεύω πως τα παιδιά θέλουν να κάνουν πράγματα μόνα τους, τους αρέσει να τους δίνεις δουλειές που έχουν ένα νόημα. Τους αρέσει να βοηθούν, νιώθουν σημαντικά και επίσης νιώθουν ότι προσφέρουν μέσα στην οικογένεια. Όμως υπάρχει μια τεράστια διαφορά ανάμεσα στο «αναπτύσσω την ανεξαρτησία στα παιδιά μου και στο «ζορίζω ένα παιδί να γίνει περισσότερο ανεξάρτητο όταν δεν είναι έτοιμο».

Το «να είσαι ανεξάρτητος» τελικά, είναι ένα εύρημα της κοινωνίας και στα δικά μου μάτια φαίνεται σαν να πιέζουμε τα παιδιά μας να γίνουν ανεξάρτητα όταν είναι ακόμα μωρά με αποτέλεσμα να τα βλάπτουμε.

Δεν έχω σκοπό να φτιάξω ένα χειραφετημένο μωρό ούτε να ακούσω όσους διατείνονται πως μόλις έρθουν τα μωρά μας στον κόσμο, πρέπει να μάθουν να αυτοεξυπηρετούνται.

Πώς γίνεται αυτό το μικρό πλασματάκι που έχει περάσει τους τελευταίους 9 μήνες μέσα σου να ΠΡΕΠΕΙ να μάθει να τα βγάζει πέρα μόνο του για να γίνει «ανεξάρτητο» αύριο;

– Όταν τα μωρά είναι κολλημένα πάνω στη μαμά τους, μας λένε ότι πρέπει να το διορθώσουμε.

– Όταν είναι συνδεδεμένα μαζί μας και δεν κάνουν χωρίς εμάς, μας λένε ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί.

– Μας λένε ότι πρέπει να εκπαιδεύσουμε τα νήπιά μας. Πρέπει να τα βάζουμε για ύπνο μόνα τους, να τα μάθουμε να μπορούν μακριά μας, να χρησιμοποιούμε πολυάριθμες τιμωρητικές τεχνικές για να τα κάνουμε να ενεργούν όπως εμείς θέλουμε.

– Όταν αρχίζουν να πηγαίνουν στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, μας λένε ότι δεν είναι νορμάλ να συνεχίσουν να μας χρειάζονται. Πρέπει να προσαρμοστούν! Αν κλαίνε όταν τα αφήνεις στο παιδικό σταθμό πρέπει να φύγεις όσο πιο γρήγορα γίνεται και θα το συνηθίσουν.

Όμως, η ανεξαρτησία δεν είναι κάτι που να επιβληθεί σε ένα παιδί. Μπορείτε να δοκιμάσετε, αλλά αυτό που δημιουργείτε σε ένα παιδί, είναι οτιδήποτε άλλο από πραγματική ανεξαρτησία και το χειρότερο είναι ότι μπορείτε να του κάνετε ανεπανόρθωτη ζημιά. Το μωρό που κλαίει αβοήθητο στο κρεβάτι του και τελικά αποκοιμιέται απογοητευμένο έχει γίνει ανεξάρτητο; Ή έχει μάθει πως τα κλάματά του δεν είναι καθόλου σημαντικά, και κανείς δεν πρόκειται να έρθει κοντά του όταν τον χρειάζεται;

Όλη αυτή η «εκπαίδευση» μπορεί να φαίνεται ότι «δουλεύει», αλλά εγώ αναρωτιέμαι: λειτουργεί πραγματικά; Δεν το νομίζω. Αυτό που μαθαίνουν τα παιδιά μας στο τέλος της ημέρας είναι να κρύβουν τα συναισθήματά τους ή να βρίσκουν άλλους τρόπους να διαχειριστούν την «αδιαφορία» ή την αποστασιοποίησή μας, οι οποίοι δεν θα είναι καθόλου ευεργετικοί για τη ψυχοσύνθεσή τους.  Είναι δική μας δουλειά να διδάσκουμε και να καθοδηγούμε τα παιδιά μας για το πώς να αντιμετωπίζουν και να διαχειρίζονται τα έντονα συναισθήματά τους, και να μην τα αφήνουμε να τα βγάζουν πέρα μόνα τους σε αυτή τη διαδικασία.

Δεν θεωρώ ότι αυτή είναι μια σωστή συνταγή για την εκμάθηση καλής συναισθηματικής ρύθμισης. Όταν αναγκάζουμε τα παιδιά μας να είναι πιο ανεξάρτητα χωρίς να είναι έτοιμα για κάτι τέτοιο, τα μηνύματα που τους περνάμε είναι τα εξής:  «Δεν μου αρέσει όπως είσαι», «θέλω να με ευχαριστείς», «θέλω να σε αλλάξω», «Τα συναισθήματά σου δεν μετράνε».

Η ανεξαρτησία έρχεται με φυσικό τρόπο, όταν ένα παιδί είναι έτοιμο. Τα παιδιά μας δεν θα κοιμούνται μαζί μας για πάντα, δεν θα φοράνε πάνε στα 12, και κάποια μέρα, πολύ πολύ σύντομα, θα θέλουν να περνούν το χρόνο τους μακριά από μας.

Η παιδική ηλικία είναι μια σταδιακή απομάκρυνση από την πλήρη εξάρτηση από τους γονείς μας, μέχρι να αγγίξουμε την πλήρη ανεξαρτησία. Οποιαδήποτε προσπάθεια επιτάχυνσης αυτής της διαδικασίας μόνο προβλήματα μπορεί να προκαλέσει. Αφήστε τα πράγματα να έρθουν φυσικά.

Πιέζοντας ένα παιδί να «απομακρυνθεί» από σένα, το κάνεις να γατζώνεται περισσότερο πάνω σου.

Η ανεξαρτησία είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό. Ο καθένας νιώθει καλά όταν μπορεί να κάνει πράγματα μόνος του. Και  ως γονιός σίγουρα νιώθεις τεράστια υπερηφάνεια όταν βλέπεις τα παιδιά σου να είναι ικανά και αυτόνομα. Όμως αυτή είναι η πραγματική ανεξαρτησία, και πρέπει να κάνουμε υπομονή για να την αποκτήσουν τα παιδιά μας, με το να τα ενθαρρύνουμε και με το να καλλιεργούμε ένα περιβάλλον όπου μπορούν μέσα σε αυτό να δοκιμάζουν διαρκώς νέα πράγματα. Αρκεί να μην τα πιέζουμε.

Όποτε χρειάζονται βοήθεια πρέπει να τα βοηθάμε. Όποτε χρειάζονται ανακούφιση πρέπει να τους τη δίνουμε. Όσο μας χρειάζονται οφείλουμε να είμαστε εκεί και να κάνουμε τα πράγματα που δεν μπορούν να κάνουν ακόμα. Οφείλουμε επίσης να τα ακούμε και να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά τους.

Είναι καλό να ενθαρρύνουμε την ανεξαρτησία τους, αλλά όχι να τα πιέζουμε να την αποκτήσουν. Ποτέ δεν πρέπει να πιέζουμε.

Μια μέρα αυτοί οι μικροί άνθρωποι θα κοιμούνται μόνοι τους στο κρεβάτι τους. Και θα μας λείπουν πολύ.

Απόδοση Έλενα Θάνου από happinessblog.com