Λένε ότι δε σταματάμε να παίζουμε, επειδή μεγαλώνουμε, αλλά το αντίθετο. Μεγαλώνουμε ακριβώς επειδή σταματάμε να παίζουμε. Πόση αλήθεια κρύβει αυτή η φράση!
Θεωρούμε ότι το παιχνίδι είναι ιδιότητα των παιδιών κι ότι εμείς «οι μεγάλοι» έχουμε πολύ σημαντικότερα πράγματα να κάνουμε. Ωστόσο, αν σε βασικά πράγματα συγκρίνουμε τον εαυτό μας με ένα παιδί, θα δούμε την πραγματικότητα. Θα δούμε ότι οι πραγματικά ριγμένοι της υπόθεσης είμαστε εμείς. Που απ’ τη μια στιγμή στην άλλη, από εκεί που παίζαμε με τους φίλους και τους συμμαθητές μας, ξαφνικά βρεθήκαμε να παίρνουμε αποφάσεις για το μέλλον, να αναλαμβάνουμε ευθύνες και να αγωνιούμε για το καθετί.
Και το παιχνίδι, τι απέγινε; Το κλείσαμε σε ένα ντουλάπι μαζί με όλα όσα ανήκουν στην παιδική μας ηλικία, μαζί με το ίδιο το παιδί που ήμασταν κάποτε και μάθαμε να είμαστε πολύ απασχολημένοι με το να παίρνουμε τον εαυτό μας πολύ σοβαρά. Κι εγώ έτσι λειτουργούσα. Μέχρι που συνειδητοποίησα πόσα πράγματα επί της ουσίας διδάσκομαι καθημερινά, τα 8 χρόνια που δουλεύω με παιδιά.
Τα παιδιά ξέρουν να συγχωρούν. Μία απ’ τις βασικότερες αρχές κι αρετές του ανθρώπου. Σκέψου, πόσες φορές έχεις δει ένα παιδάκι να τσακώνεται με τον καλύτερό του φίλο –για κάτι επουσιώδες για σένα, μα θεμελιώδους σημασίας για εκείνα– και παρ’ όλα αυτά, μετά από δέκα λεπτά, να παίζουν και πάλι μαζί σαν να μην έχει προηγηθεί τίποτα;
Τα παιδιά χαίρονται με την ψυχή τους. Εμείς είμαστε σε αρκετές περιπτώσεις συγκρατημένοι, σκεπτόμενοι τι θα πει ο ένας κι ο άλλος, τους τύπους και τις κοινωνικές περιστάσεις, ενώ τα παιδιά μέσα στην αθωότητα και την αφέλειά τους κάτι τέτοια δεν τα υπολογίζουν διόλου. Με τα πιο απλά πράγματα ενθουσιάζονται, βρίσκουν χίλιους δυο τρόπους να είναι χαρούμενα, χωρίς να σκοτίζονται για κάτι. Και μόνο το ενδιαφέρον μας να τους δείξουμε, λάμπουν ολόκληρα, με ένα χαμόγελο όλη μέρα, απλώς και μόνο επειδή αφιερώσαμε λίγο χρόνο και παίξαμε μαζί τους.
Τα παιδιά ξέρουν να αγαπούν. Όταν τα φροντίζεις κι ασχολείσαι μαζί τους γίνονται τα πιο ευτυχισμένα πλάσματα στον κόσμο. Και μόλις τους δοθεί η ευκαιρία, θα σου δείξουν την αγάπη τους∙ με μια ζωγραφιά, με μια έκπληξη αλλά και με μια αγκαλιά τόσο μεγάλη και δυνατή, που είναι ικανή να σβήσει την κούραση της κάθε μέρας και να μας κάνει να ξεφύγουμε λιγάκι απ’ τις έγνοιες και τα προβλήματα της καθημερινότητας.
Η φαντασία ενός παιδιού είναι ίσως απ’ τα πιο θαυμαστά πράγματα επάνω στον πλανήτη. Δώσε τους μία λέξη, ένα κομμάτι χαρτί κι αμέσως δημιουργούν απ’ το πουθενά έναν ολόκληρο κόσμο γεμάτο από δράκους, πειρατές, όπλα, κάστρα, μάχες, ενώ εκείνοι είναι οι ήρωες που θα πολεμήσουν χωρίς δεύτερη σκέψη. Δώσε τους μια μπάλα κι αμέσως βρίσκονται στο παρκέ, παίζοντας μπάσκετ με τους αγαπημένους τους παίκτες του NBA κι όχι μόνο.
Είναι τόσα αυτά που μπορούν να μας μάθουν τα παιδιά. Παρακολούθησα αρκετά σεμινάρια ψυχολογίας κι όλοι οι ψυχοθεραπευτές μας καθοδηγούσαν να κάνουμε ένα και μόνο πράγμα: Να κλείσουμε τα μάτια και να βρούμε μέσα μας το παιδί που ήμασταν κάποτε. Να μιλήσουμε μαζί του και να δούμε σε ποιο σημείο έγινε ο λάθος χειρισμός. Τα παιδιά τα λέμε σκληρά γιατί είναι ειλικρινή, ίσως παραπάνω από όσο χρειάζεται κάποιες φορές. Όμως αυτή η ειλικρίνειά τους, ακριβώς επειδή είναι άδολη μας κάνει να δούμε την αλήθεια κατάματα.
Μονάχα, λοιπόν, αν βρούμε το παιδί μέσα μας θα καταλάβουμε το πραγματικό νόημα της ζωής. Βρίσκοντάς το, θα δούμε ότι η πραγματική ευτυχία και χαρά είναι στα μικρά κι ότι υπάρχουν τόσα πράγματα στην καθημερινότητα που παίρνουμε αψήφιστα, που είναι μοναδικά και κάνουν τη ζωή μας πιο όμορφη.
Δουλεύοντας με παιδιά θυμήθηκα ότι πρέπει να έχω εμπιστοσύνη στους ανθρώπους. Να αμφισβητώ οτιδήποτε είναι δημιουργικό για τη σκέψη μου, αλλά ποτέ την πίστη ότι υπάρχουν άνθρωποι με καλή καρδιά εκεί έξω. Έμαθα να χαίρομαι επειδή θα φάω παγωτό. Να χαίρομαι επειδή έχει ωραίο καιρό κι ακόμη κι αν δε βγω να παίξω, θα πάω μια βόλτα. Έμαθα να λέω αυτό που νιώθω, με όση ειλικρίνεια αυτό κουβαλάει και χωρίς το φόβο ή τον ενδοιασμό ότι θα κριθώ γι’ αυτό απ’ τους άλλους. Έμαθα να παίζω μαζί τους και να διασκεδάζω πραγματικά ανακαλύπτοντας τα τόσα όμορφα που υπάρχουν γύρω μας.
Μα ίσως το πιο σημαντικό που κατάφερα να μάθω είναι το ότι ήρθα ξανά σε επαφή με το παιδί, που βιάστηκα –κι εγώ κι όλοι μας– να αποχωριστώ, γιατί ήθελα να μεγαλώσω, ήθελα να αποφασίζω εγώ για μένα, λες και θα μπορούσα να σταματήσω την εξέλιξη.
Τώρα προσπαθώ να έχω αυτό το παιδί σαν γνώμονα σαν εσωτερικό βοηθό, που με την καθαρή κρίση του με βοηθά να κατασταλάξω σε σημαντικές αποφάσεις. Αυτό το παιδί σε πολλές περιπτώσεις ξέρει το καλύτερο για εμένα και ξέρει ακόμα τον τρόπο με τον οποίο θα διασκεδάσουμε, θα επιτύχουμε περισσότερα, έχοντας μια πιο αγνή και καθαρή ματιά απέναντι στον κόσμο.
Αν σου δοθεί ποτέ η ευκαιρία, μην την απορρίψεις. Όσο δύσκολο κι αν είναι να δουλεύεις με παιδιά –γιατί είναι, μη γελιόμαστε– είναι κι εκατό φορές πιο όμορφο. Μπορεί να έχει ευθύνη μεγάλη, να πρέπει να είσαι αυστηρός, να χρειάζεσαι την υπομονή όλου του κόσμου, όμως τα οφέλη είναι πολύ περισσότερα. Την επαφή με το παιδί που έχεις μέσα σου και την άδολη αγάπη δε θα στην προσφέρει κανένα άλλο επάγγελμα, όπως επίσης και το αστείρευτο γέλιο, καθώς πολλά απ’ τα λεγόμενα των παιδιών είναι διαμάντια ακατέργαστα.
Τα παιδιά είναι από μόνα τους ένας διαφορετικός κόσμος, τον οποίο πραγματικά αξίζει να ανακαλύψεις.
