Ο λαβύρινθος της επιλόχειας κατάθλιψης…
Κάθομαι στο καινούριο αγαπημένο μου καταφύγιο –aka ψαγμένος παιδότοπος-, που μπορείς να πιείς καφέ σαν φυσιολογικός άνθρωπος και γύρω μου καμιά εικοσαριά πιτσιρίκια, με προεξέχοντα τα δικά μου, τσιρίζουν, γελάνε, παίζουν, κλαίνε, κάνουν ό,τι είναι προγραμματισμένα από το DNA τους, να κάνουν τα παιδιά.
Μπροστά μου, στέκεται μια πανέμορφη, νέα μητέρα που θηλάζει το μωράκι της και στα μάτια της υπάρχει η θλίψη και η εξάντληση. Χαμογελάει μηχανικά, αντιδρά σα να είναι προγραμματισμένη, αλλά δε βιώνει τη στιγμή της.
Το μυαλό μου γυρνάει όχι πολλά χρόνια πριν. Ήταν λίγο αφού είχα κάνει την κόρη μου και σκεφτόμουν τη διάθεση, τις αντοχές και τα κουράγια μου, τα οποία τα όριζε κάποιος άλλος, εκείνος ο άγνωστος που λέγεται «επιλόχεια κατάθλιψη».
Δεν είναι, δηλαδή, όλα ροζ όταν αποκτάς μωρό;
Όχι, δεν είναι, ούτε η εγκυμοσύνη είναι τα ροζ λουλουδάκια και οι πολύχρωμες πεταλούδες που σου περιγράφουν, ούτε η περίοδος της λοχείας, είναι διανθισμένη με καρδούλες και φτερωτά ελεφαντάκια.
Έζησα δυο διαφορετικές εγκυμοσύνες και δυο διαφορετικές γέννες.
Στο γιο μου, τα πράγματα ήταν πιο βατά. Θες η άγνοια κινδύνου, θες το ανεξερεύνητο, πέρασα στιγμές άγχους, κούρασης και θλίψης με πολλές διαβαθμίσεις, αλλά σίγουρα δεν πλησίασα ποτέ στην επιλόχεια κατάθλιψη.
Στην κόρη μου, δυο χρόνια μετά, ήταν όλα διαφορετικά.
Στην αρχή δεν το είχα καταλάβει, είναι τόσο κοινά άλλωστε τα συμπτώματα της θλίψης, μετά τον τοκετό και της επιλόχειας κατάθλιψης, που γίνεται δύσκολο να τα ξεχωρίσεις.
Είναι και στις δυο περιπτώσεις κοινό το αίσθημα θλίψης, αγωνίας, άγχους, οι ορμόνες έχουν αλλάξει επίπεδα μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο κι εκεί που γελάς, κλαις και τούμπαλιν. Η αϋπνία και η εξάντληση προκαλούν ευερεθιστότητα και πάνω από όλα, θεωρείς πως είσαι μόνη κι αβοήθητη με αυτό το μικρό, εύθραυστο πλασματάκι.
Εκεί που τα πράγματα αλλάζουν κι αν έχεις προηγούμενη εμπειρία, μπορείς να το καταλάβεις πιο εύκολα, είναι η διάρκεια των συναισθημάτων αυτών, η έντασή τους, αλλά και το σκοτεινό κομμάτι μέσα σου, που σου προκαλεί σκέψεις τόσο αρνητικές, που μπορεί να φτάσουν μέχρι τα όρια των τάσεων αυτοκτονίας.
Το μονοπάτι της επιλόχειας κατάθλιψης είναι δύσκολο και οι αρνητικές σκέψεις για το μωρό, η απώλεια κάθε ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης, η έλλειψη ενέργειας, οι αλλαγές στη διατροφή, είναι καμπανάκια, που δεν αρκεί να τα ακούς εσύ μέσα σου.
Η επιλόχεια κατάθλιψη δεν έχει «γιατί» και «επειδή».
Κανείς, μέχρι τώρα, δεν έχει καταφέρει να αποδείξει τις αιτίες. Υποθέσεις, έχουν γίνει πολλές.
Οι ορμονικές αλλαγές, οι σωματικές και φυσικές αλλαγές που γίνονται, το άγχος που είναι μεγάλο τόσο, για την ικανότητα να μεγαλώσει το παιδί σωστά, το ιατρικό ιστορικό και η κληρονομικότητα κι άλλα πολλά, που κατά καιρούς προστίθενται σε μια ατελείωτη λίστα πιθανοτήτων.
Η ουσία παραμένει πως ουσιαστική απάντηση δεν υπάρχει.
Υπάρχουν μόνο τα δεδομένα και τα δεδομένα είναι πως η μητέρα που βιώνει επιλόχεια κατάθλιψη, είναι μια μητέρα που δεν μπορεί να δώσει στο νεογνό της, την φροντίδα και την προσοχή που θα ήθελε, ακριβώς γιατί δεν μπορεί να αλληλεπιδράσει με εκείνο.
Κι εκείνο, μπερδεύεται από την έλλειψη σταθερότητας, με αποτέλεσμα να αποκτά ανησυχίες, ανασφάλειες και πιθανά μελλοντικά προβλήματα στο κοινωνικό και συναισθηματικό κόσμο τους.
Μπερδεμένοι είναι όμως και όλοι γύρω από την μητέρα, που βλέπουν τα συμπτώματα, παρατηρούν την συμπεριφορά και δεν ξέρουν πως κρατάνε το κλειδί για την πόρτα που θα φωτίσει το μονοπάτι της κατάθλιψης.
Ο σύμμαχος, είναι ο μπαμπάς κι είναι εκείνος που καλείται να φτιάξει τις συνθήκες της ισορροπίας.
Είναι ο πρώτος που θα παρατηρήσει τις αλλαγές και θα κλιθεί να φέρει το θέμα στην συζήτηση, αν εκείνη δε θελήσει από μόνη της να το αντιμετωπίσει.
Η αντιμετώπιση στον καθένα διαφέρει.
Το σίγουρο είναι πως μια γυναίκα σε επιλόχεια κατάθλιψη, έχει ανάγκη να μην είναι στόχος κριτικής, να μην είναι στη μέση εντάσεων και καβγάδων. Έχει ανάγκη από φροντίδα, από αγάπη, από αποδοχή, αλλά κάποιες φορές αυτά δεν αρκούν.
Υπάρχουν και πολλές περιπτώσεις που η γυναίκα έχει ανάγκη πιο επισταμένης βοήθειας από ειδικούς και υπάρχουν πάμπολλοι και ικανότατοι.
Σίγουρα, μια γυναίκα σε επιλόχεια κατάθλιψη, έχει ανάγκη από ασφαλές περιβάλλον και όχι απλά συμμάχους, αλλά ανθρώπους που με την αγάπη τους θα χτίσουν γύρω της ένα περιβάλλον τέτοιο, που εκείνη θα μπορέσει να ανταπεξέλθει και θα σταθεί στα πόδια της.
Και μπορεί να νομίζουμε πως η επιλόχεια κατάθλιψη είναι αποκλειστικά δικό μας «προνόμιο», όμως αυτός είναι ένας μύθος που καταρρίπτεται τα τελευταία χρόνια.
Μπορεί να μην είναι ίσο αλλά είναι σημαντικά αυξημένο, το ποσοστό νέων μπαμπάδων που 3-6 μήνες μετά την απόκτηση του παιδιού, περνάνε κατάθλιψη, την λεγόμενη «κατάθλιψη του νέου μπαμπά».
Έχει τα συμπτώματα που έχει και η επιλόχεια κατάθλιψη, αλλά διαφοροποιείται, στο ότι τα ενοχικά αισθήματα είναι πιο έντονα.
Για πολλά χρόνια δεν επιτρεπόταν από τα κοινωνικά δεδομένα μας, ένας μπαμπάς να είναι ευαίσθητος ή πιο αδύναμος κι αυτό όταν συμβαίνει, εξωτερικεύεται με ενοχές.
Κι όπως η μαμά, έτσι κι ο μπαμπάς, έχει ακριβώς την ίδια ανάγκη αποδοχής και ασφάλειας.
Η απόκτηση παιδιών, όταν είναι συνειδητή και ουσιαστικά επιθυμητή, είναι μια διαδρομή ασύγκριτη, αλλά και δύσκολη.
Τα μόνα σταθερά συναισθήματα, εκείνα που δε σε εγκαταλείπουν ποτέ, είναι η πληρότητα από τη μια και η αγωνία, από την άλλη.
Κι κάθως όλα αυτά γυρνάνε σαν ταινία στο μυαλό μου, ο γιος μου έχει πέσει, έχει ψευτο-χτυπήσει και τον γιατροπορεύει ένας από τους ιδιοκτήτες κι εγώ τρέχω να του σκουπίσω τα μάτια και να το κάνω «μα» για να περάσει.
Και τελικά οι πιο πολλές πληγές μας, εσωτερικές ή εξωτερικές, περνάνε με μια αγκαλιά κι ένα «μα». Αρκεί να αναζητήσεις αυτόν που μπορεί να στα δώσει αποτελεσματικά και να μην ντραπείς ποτέ που έπεσες και λύγισες!
Σημασία θα έχει πάντα η στιγμή που θα σε τυφλώσει ξανά ο ήλιος, θα φορέσεις τα γυαλιά σου, θα κρατήσεις τα τερατάκια τσέπης αγκαλιά και θα προχωρήσεις ακάθεκτη.
Και κάθε φορά που θα πέφτεις, σημασία θα έχει το να σηκώνεσαι!
Πηγή: pillowfights.gr
