Σήμερα, με αυτό το άρθρο εγκαινιάζουμε μια νέα κατηγορία, αυτή του πατέρα. Στη στήλη Mum2Mum γράφουμε σκέψεις των μαμάδων, αλλά #ΕίμαστεΓονείς και η φωνή του μπαμπά είναι εξίσου σημαντική. Μπαμπάδες, ετοιμαστείτε και στείλτε τα κείμενά σας κι εσείς ή ανεβάστε τα στο babyradio.gr/made-by-you🙂
Ξεκινώντας ήθελα να πω ότι δεν είναι και τόσο ξεκάθαρο σε μένα ποιος είναι πραγματικά ο ρόλος του πατέρα. Τι οφείλει δηλαδή να κάνει σε σχέση με τα παιδιά του. Ο ρόλος της μητέρας μου είναι πιο ξεκάθαρος. Μια μητέρα παρέχει φροντίδα, μια αγκαλιά, μια ζεστασιά σε ένα παιδί. Είναι ο άνθρωπος που θα τρέξει όταν χτυπήσει και κλαίει ή που θα αναζητήσει όταν πονάει. Όταν αναφέρομαι στον “ρόλο” δεν αναφέρομαι, φυσικά, στο ποιος θα κάνει τις μετακινήσεις των παιδιών από σχολεία, εξωσχολικά κτλ. ή θα αναλάβει το σούπερ μάρκετ, τα οικονομικά κτλ, αλλά αναφέρομαι στην πιο ουσιαστική προσφορά του πατέρα στη ζωή με παιδιά.
Κάθε βράδυ πλένω τα δόντια του 7χρονιου γιου μου ξεκινώντας τη διαδικασία του ύπνου. Κάθε βράδυ εγώ τον βάζω στο κρεβάτι του, διαβάζουμε μαζί και του λέω καληνύχτα και μετά έρχεται η μαμά για το τελευταίο φιλί. Είναι άτυπα ένας ρόλος που έχω αναλάβει, μπορώ να πω από πάντα! Το ίδιο έκανα και για την κόρη μου όταν ήταν σε ηλικία που ήθελε κάποιον δίπλα της. Και κάθε βράδυ, ή σχεδόν κάθε βράδυ, φωνάζει τη μαμά του για να κάνουν μαζί το όλο τελετουργικό. Σε καμία περίπτωση δεν απογοητεύεται όταν δεν γίνεται αυτό και χαίρεται, θα έλεγα, που καταλήγουμε μαζί, να κάνουμε ό,τι κάνουμε. Αλλά όσες φορές η Νάνσυ, η μαμά, έχει αναλάβει δράση, έχει ακόμα μεγαλύτερο χαμόγελο στο πρόσωπό του, το ομολογώ.
“Μαμά” αυτό, “μαμά” εκείνο, “μαμά” το άλλο είναι το ψωμοτύρι τους. Σαν να τους ακούω να φωνάζουν “μπαμπά”, μόνο όταν λείπει η μαμά ή το κλασικό… “Μπαμπά, που είναι η μαμά;”. Αλήθεια γελάω όταν το ακούω, ακόμα και τώρα που τα σκέφτομαι.
Θυμάμαι τα πρώτα 4 χρόνια με παιδιά πόσο εξοντωτικά ήταν. Η κούραση από την αϋπνία, το συνεχές τρέξιμο, συν το σπίτι, συν τη δουλειά… δεν θέλω να τα σκέφτομαι πια. Εκείνη την εποχή όταν κάποιος μου έλεγε ότι περιμένει παιδί, θα τον χτυπούσα συγκαταβατικά στην πλάτη σαν ένδειξη… “κρίμα, σε καταλαβαίνω”. Τώρα το έχω ξεπεράσει αυτό και πραγματικά χαίρομαι με τη χαρά του άλλου:) Παρόλα αυτά… τα 2 είναι το όριό μας και δεν πάμε παρακάτω όσα άρθρα σχετικά με την ευκολία να έχεις πολλά παιδιά και να διαβάσω!
Θυμάμαι το πρώτο βράδυ που κοιμήθηκαν τα παιδιά ένα ολόκληρο 8ωρο και εμείς δεν ξυπνήσαμε ενδιάμεσα πόσο μας είχε κάνει εντύπωση! Μόνο πάρτι δεν κάναμε (εννοείτε δεν κάναμε… που κουράγιο)! Ακόμα θυμάμαι την πρώτη μέρα στο πάρκο που κάθισα σε ένα παγκάκι για 5 λεπτά, ολόκληρα. Έστειλα μήνυμα χαράς στη Νάνσυ και το έχω κρατήσει ακόμα στο κινητό μου!
Διάβασα ένα άρθρο στο scarymommy.com σχετικά με το parental burnout, δηλαδή την εξάντληση των γονέων, το οποίο αναφέρεται σε μια μελέτη του Clinical Psychological Science. Έχοντας μελετήσει 3,000 ζευγάρια οι μελετητές, παρατήρησαν ότι στην προσπάθειά τους οι γονείς να προλάβουν τα πάντα σε σχέση με τα παιδιά τους, εξαντλήθηκαν στην πορεία, με αποτέλεσμα: 1) να παραμελήσουν τα παιδιά τους, 2) να υπάρξει κάποιας μορφής βία και 3) να δημιουργηθεί η επιθυμία στους γονείς να μην είναι πια γονείς.
Το παράδοξο, σύμφωνα με τις μελέτες, είναι ότι όλα αυτά γεννιούνται από το ζήλο των γονιών να κάνουν το καλύτερο δυνατό και να προσφέρουν τα πάντα! Το αποτέλεσμα όμως είναι το αντίθετο και η Moïra Mikolajcza, υπεύθυνη της μελέτης, επισήμανε ότι “αν θέλεις πάρα πολύ να κάνεις το καλό, στο τέλος κάνεις το κακό. Η πίεση στους γονείς καταλήγει σε εξάντληση και αυτή με τη σειρά της μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για το γονέα και το παιδί”.
Σε ένα άλλο άρθρο διάβασα για τη Huffman, από τις Desperate Housewives, και τις 14 ημέρες που θα περάσει στη φυλακή, επειδή προσπάθησε με ανορθόδοξους τρόπους να βάλει την κόρη της στο Κολέγιο. Και δεν ήταν η μόνη γονιός που μπαίνει σε ανάλογες πρακτικές, σύμφωνα με το άρθρο. Σίγουρα το κίνητρό της ήταν να κάνει κάτι καλό για το παιδί της, όμως, το αποτέλεσμα ήταν αντίστροφο.
Το άγχος των γονιών, όλων μας, για προσφορά στα παιδιά μας πολλές φορές μας κάνει να βγαίνουμε εκτός ορίων. Ίσως ο συνεχής ανταγωνισμός που αισθανόμαστε ότι υπάρχει να μας ωθεί να αναζητάμε συνεχώς κι άλλο, κι άλλο, κι άλλο, δεν ξέρω. Πάντως ξέρω σίγουρο είναι ότι τα παιδιά μου ζητάνε συνεχώς κι άλλο, κι άλλο, κι άλλο…
Νομίζω ότι ο ρόλος του πατέρα είναι περίπλοκος, επιστρέφοντας στο αρχικό ερώτημα. Ένα μέρος του ρόλου μου ως μπαμπάς, είναι να προσέχω τη μαμά, τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια! Δεν είναι μόνο η βοήθεια στο σπίτι ή στο μοίρασμα των tasks. Εφόσον είμαστε ζευγάρι, θεωρώ ότι αυτό το “μοίρασμα” εξυπακούεται. Άλλωστε είμαστε ζευγάρι για να μοιραζόμαστε καταστάσεις, στιγμές, τη ζωή! Το “να προσέχω τη μαμά” ίσως είναι το να γίνομαι εγώ “μαμά” για εκείνη. Να της δίνω εγώ την ασφάλεια που χρειάζεται, την αγκαλιά που τόσο ωραία προσφέρει στα παιδιά. Και η ασφάλεια είναι το όριο… Μόνο όταν είμαστε μέσα στο όριο αισθανόμαστε ασφαλείς (όχι, στο όριο δεν αισθανόμαστε ασφαλείς, πόσο μάλλον όταν βρισκόμαστε έξω από αυτό). Το ξαναλέω, ασφάλεια αισθανόμαστε μόνο πίσω από τη γραμμή του ορίου, όχι πάνω της ή μετά από αυτή.
Στα πρώτα 4 χρόνια ως γονείς (2 παιδιά με 2 χρόνια διαφορά) νομίζω η δυσκολία για μένα ήταν το να ορίσω το όριο. Στην αρχή δεν ήξερα τι είναι τα όρια και τα καταλάβαινα μόνο όταν τα ξεπερνούσα. Υπήρξα τυχερός όμως γιατί τόσο εγώ όσο και η Νάνσυ ζητήσαμε βοήθεια, από ειδικούς. Ειδικούς στη γονεϊκότητα, ειδικούς στην αυτογνωσία και γενικά ζητάγαμε βοήθεια από όπου μπορούσαμε. Δεν ξέραμε τίποτα και ζητάγαμε πληροφορίες. Είχαμε ήδη ξεκινήσει αυτή τη διαδικασία πριν γίνουμε γονείς και νομίζω ότι βοηθηθήκαμε πολύ στη συνέχεια, όταν γίναμε γονείς. Δεν λέω ότι η βοήθεια δια μαγείας διορθώνει πράγματα, αλλά βοηθάει στο να αντιληφθούμε πράγματα πιο γρήγορα και να κάνουμε διορθωτικές κινήσεις πριν “το κακό” πάρει μεγάλες εκτάσεις. Πάντως, το καλό με το να ζητάει κάποιος βοήθεια είναι ότι… μαθαίνει πώς να ζητάει βοήθεια! Έτσι, όταν έφτασε η ώρα να πρέπει κάποιος να πάρει τα παιδιά από την ενόργανη, να τα κρατήσει για λίγη ώρα μέχρι να πάμε στο γιατρό και τόσες άλλες καθημερινές καταστάσεις, ξέραμε πώς να το κάνουμε.
Το ωραίο με το να ζητάς βοήθεια είναι ότι μπορείς να τη λάβεις και μετά συνειδητοποιείς ότι κι εσύ μπορείς να προσφέρεις και να βοηθήσεις κάποιον σε κάτι που και εκείνος χρειάζεται (πάντοτε μέσα στο όριό σου). Και έτσι ο κύκλος μεγαλώνει και τα πράγματα γίνονται πραγματικά πιο εύκολα! Δεν λέω ότι είναι εύκολα, το ξεκαθαρίζω. Λέω όμως ότι λύσεις βρίσκονται!
Ένα άλλο μέρος του “ρόλου του μπαμπά”, πάλι έχει να κάνει με τα όρια, αλλά αυτή τη φορά όσον αφορά το να μάθουν να βάζουν όρια τα παιδιά τα ίδια. Η φύση της μητέρας είναι να αγκαλιάζει και να προστατεύει. Ο μπαμπάς, όμως, είναι αυτός που θα τα βοηθήσει να σκαρφαλώσουν στα δέντρα και πολλά άλλα που έχουν να κάνουν με ρίσκο, με λιγότερη προστασία. Το ρίσκο, όμως, χρειάζεται όριο, διαφορετικά γίνεται ασυδοσία. Όχι όριο στο να μην υπάρξει ρίσκο, αλλά στο να αντιληφθεί το μέγεθος του ρίσκου που το παιδί είναι σε θέση να πάρει και να το βοηθήσει να το πάρει. Ρίσκο είναι το να διασχίσει το παιδί τον δρόμο μόνο του και σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και το να βρίσκεται στο δρόμο μόνο του. Είναι όμως ρίσκα που στη ζωή χρειάζονται, αν θέλουμε τα παιδιά μας να έχουν αυτοπεποίθηση και να είναι σε θέση να κάνουν μόνα τους πράγματα.
Τώρα θα ρωτήσετε… πώς βοηθάς τα παιδιά να βάλουν όρια τα ίδια, και καλά θα κάνετε. Πρακτικές και συμβουλές θα βρείτε πολλές εδώ. Εκεί πάντως που καταλήγω είναι ότι αν δεν μπορεί κάποιος να ορίσει τα δικά του όρια, τότε δεν μπορεί να τα βάλει και φυσικά ούτε να τα μεταφέρει στα παιδιά του μπορεί ή να τους τα διδάξει. Ίσως ο ρόλος του μπαμπά να είναι να μάθει να προστατεύει, βάζοντας όρια. Πόσοι όμως έχουμε μάθει να το κάνουμε; Πόσοι έχουμε μπει στη διαδικασία του να μάθουμε;
Μιχάλης Χριστοδούλου
