Σε ποια ηλικία μπορούν να έχουν ένα δικό τους χρηματικό ποσό για να το διαχειρίζονται όπως θέλουν και πόσα χρήματα είναι αρκετά για το χαρτζιλίκι τους;
Το χαρτζιλίκι δεν είναι μόνο ένα «δώρο» προς τα παιδιά που τα διευκολύνει να αποκτήσουν κάποια μικροπράγματα που επιθυμούν. Είναι και ένα «εργαλείο» που θα μας βοηθήσει να διδάξουμε στα παιδιά μας αξίες πολύ σημαντικές που θα επηρεάσουν το πώς θα διαχειρίζονται τα χρήματά τους και στο μέλλον. Αλλά, πότε πρέπει να ξεκινήσουμε, με ποιο ποσό και με τι απαιτήσεις;
1Σε ποια ηλικία να αρχίσω να δίνω χαρτζιλίκι;
Δεν υπάρχει κανόνας. Όταν εσείς ως γονείς νιώσετε έτοιμοι να το κάνετε και πιστεύετε ότι το παιδί είναι αρκετά ώριμο για να μπει στη διαδικασία της διαχείρισης των χρημάτων, μπορείτε να ξεκινήσετε. Μια καλή ηλικία είναι αυτή των εφτά ετών, γιατί πλέον τα παιδιά ξέρουν να κάνουν βασικές μαθηματικές πράξεις και να ξεχωρίζουν την αξία των διάφορων κερμάτων και χαρτονομισμάτων. Επίσης, αρχίζουν να εκδηλώνουν ένα σωρό επιθυμίες και καταναλωτικές απαιτήσεις, γι’ αυτό και είναι η κατάλληλη περίοδος για να χρησιμοποιήσουμε το χαρτζιλίκι ώστε να τα βοηθήσουμε να διακρίνουν ανάμεσα στις επιθυμίες και τις ανάγκες τους.
2Πόσα χρήματα να δίνω;
Οι σημαντικότεροι παράγοντες που παίζουν ρόλο στην επιλογή του ποσού είναι:
- Η ηλικία του παιδιού. Προφανώς, όσο μεγαλύτερο είναι το παιδί τόσο περισσότερα τα χρήματα –μέχρι βέβαια να φτάσει μια ηλικία που είναι πολύ μεγάλο πια για να παίρνει χαρτζιλίκι.
- Το εισόδημα των γονιών. Κάθε οικογένεια γνωρίζει πόσα χρήματα διαθέτει και κατά συνέπεια πόσο μπορεί να δώσει στα παιδιά.
- Τα έξοδα που καλύπτονται από το χαρτζιλίκι. Εάν το παιδί χρειάζεται, για παράδειγμα, καινούρια παπούτσια θα τα πληρώσετε εσείς ή πρέπει να τα πάρει από το χαρτζιλίκι του; Καθορίστε ποιες είναι οι ανάγκες που πρέπει να καλύπτει το ίδιο (και για ποιες θα συμπληρώνετε κάτι κι εσείς) και διαμορφώστε το ποσό.
Υπάρχει ένας (ενδεικτικός) κανόνας που συνδέει το ποσό των χρημάτων που παίρνει ένα παιδί την εβδομάδα με την ηλικία του, π.χ. 7 ευρώ την εβδομάδα για ένα παιδί εφτά ετών, 10 ευρώ για ένα παιδί δέκα ετών κ.ο.κ. Ωστόσο, οι γονείς μπορούν να ορίσουν ένα άλλο, ανάλογα με τα δικά τους κριτήρια.
3Δεν είναι καλύτερα να τους δίνω χρήματα όταν κάνουν δουλειές;
Σ’ αυτό το θέμα οι απόψεις διίστανται. Από τη μία, είναι σωστό τα παιδιά να καταλάβουν από μικρά ότι τα χρήματα κερδίζονται κι ότι πρέπει να δουλέψουμε για να τα αποκτήσουμε. Από την άλλη, η συμμετοχή τους σε κάποιες βασικές δουλειές του σπιτιού (όπως το καθάρισμα, η τακτοποίηση του δωματίου τους, η βόλτα του σκύλου κ.λπ.) είναι υποχρέωσή τους ως μέλη της οικογένειας κι όχι κάτι για το οποίο πρέπει να πληρωθούν για να κάνουν. Μπορείτε να δοκιμάσετε μια ενδιάμεση προσέγγιση, όπως να ορίσετε κάποιες δουλειές που δεν ανήκουν στο σκληρό πυρήνα των υποχρεώσεών τους και για τις οποίες μπορούν να παίρνουν ένα έξτρα μικροποσό, όπως για παράδειγμα το πλύσιμο του αυτοκινήτου ή το καθάρισμα της αποθήκης.
4Μήπως να δώσω περισσότερα στο αγόρι;
Την εποχή που εμείς ήμασταν παιδιά, οι περισσότεροι γονείς πίστευαν ότι τα αγόρια θα έπρεπε να κουβαλούν επάνω τους περισσότερα χρήματα, αφού τις περισσότερες φορές θα κερνούσαν και τα κορίτσια της παρέας. Σήμερα, αυτό θεωρείται ξεπερασμένο. Αν και είναι ωραίο να θυμίζετε πού και πού στον έφηβο γιο σας να συμπεριφέρεται ιπποτικά στο κορίτσι του, αγόρια και κορίτσια πρέπει να παίρνουν το ίδιο χαρτζιλίκι και να αναλαμβάνουν ισότιμα τα έξοδά τους.
5Τι διδάσκονται τα παιδιά καθώς διαχειρίζονται τα χρήματά τους
Είναι σημαντικό να αφήσετε τα παιδιά να έχουν τον κύριο έλεγχο στο πώς θα ξοδέψουν το χαρτζιλίκι τους. Γιατί μόνο έτσι αυτό θα επιτελέσει τον κύριο ρόλο του που είναι να μάθουν τις βασικές αξίες της σωστής διαχείρισης των χρημάτων, όσο είναι ακόμα μικρά και μπορούν να δεχτούν τις παρεμβάσεις και την καθοδήγηση των γονιών τους.
Επιπλέον, το χαρτζιλίκι βοηθάει τα παιδιά …
- … να κάνουν επιλογές και να ιεραρχούν τις ανάγκες τους. Έτσι μαθαίνουν ότι κάποιες φορές πρέπει να απαρνηθούν μία επιθυμία τους προκειμένου να ικανοποιήσουν μία άλλη την οποία κρίνουν ως πιο σημαντική.
- …να μάθουν να περιμένουν. Όταν βάλουν στο μάτι κάτι που χρειάζεται αρκετά χρήματα για να το αποκτήσουν θα πρέπει να περιμένουν μέχρι τα γενέθλιά τους για.. έξτρα οικονομική ενίσχυση ή να κρατάνε μερικά στην άκρη κάθε εβδομάδα μέχρι να συμπληρώσουν το ποσό. Έτσι, εκπαιδεύονται στην αποταμίευση.
- …να νιώθουν ανεξάρτητα. Ένα τόσο δα μικρό κέρμα στην τσέπη, μπορεί να κάνει ένα πιτσιρίκι να νιώσει ξαφνικά μεγάλο, υπεύθυνο και «σημαντικό».
Με τη συνεργασία της Μαρίας Ποθητού, συμβούλου γονέων και συντονίστριας σχολών γονέων
