Πολλές φορές στην προσπάθειά μας να πείσουμε τα παιδιά να μας ακούσουν, τους τάζουμε ότι θα τα ανταμείψουμε με κάτι που τους αρέσει πολύ, εξασφαλίζοντας έτσι την συνεργασία τους. Αυτή η τακτική μπορεί να φέρει βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, μακροπρόθεσμα όμως μαθαίνει στο παιδί να περιμένει αντάλλαγμα για καθετί που κάνει σωστά.
Για να μην πέσουμε, λοιπόν, στην παγίδα της δωροδοκίας υπάρχει ένας πολύ απλός τρόπος που μπορούμε να ακολουθήσουμε προκειμένου να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ποιος είναι αυτός; Ένα βάζο και λίγο βαμβάκι…
Το βάζο
Κάθε παιδί έχει το δικό του βάζο, το οποίο είναι άδειο στην αρχή και μπορεί να το διακοσμήσει όπως θέλει. Μπορεί για παράδειγμα να ζωγραφίσει το μονόγραμμά του ή να κολλήσει πάνω του αυτοκόλλητα με τους αγαπημένους του ήρωες.
Εμείς με τη σειρά μας βάζουμε ένα χρωματιστό λαστιχάκι γύρω από το βάζο για να είναι διακριτό μέχρι ποιο σημείο πρέπει να το γεμίσει με βαμβακόμπαλες.Αν το παιδί είναι προσχολικής ηλικίας, φροντίζουμε το λαστιχάκι να βρίσκεται πιο χαμηλά από αυτό του παιδιού που πηγαίνει στο δημοτικό.
Σε τι εξυπηρετούν οι βαμβακόμπαλες
Κόβουμε λίγο βαμβάκι με το χέρι μας και το «πλάθουμε» έτσι ώστε να πάρει το σχήμα μιας μικρής μπάλας. Οι βαμβακόμπαλες αντιπροσωπεύουν τους πόντους που παίρνει το κάθε παιδί κάθε φορά που είναι υπάκουο και διεκπεραιώνει σωστά τις υποχρεώσεις του. Όταν γεμίσουμε το βάζο με αυτές, τότε έρχεται η στιγμή της μεγάλης ανταμοιβής.
Η ανταμοιβή
Μόλις γεμίσει το βάζο με τις μπαλίτσες από βαμβάκι, τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να διεκδικήσουν το μεγάλο έπαθλο -το οποίο όμως δεν πρέπει να είναι χρηματικό ή να έχει την μορφή δώρου (π.χ. αντικείμενο). Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε διασκεδαστικές δραστηριότητες που τα ίδια προτιμούν. Μπορούν για παράδειγμα να καλέσουν τους φίλους τους να κοιμηθούν το βράδυ στο σπίτι σας ή να παραγγείλετε πίτσα και να δείτε όλοι μαζί την αγαπημένη τους ταινία.
Πριν εφαρμόσετε αυτή την μέθοδο επιβράβευσης είναι πολύ σημαντικό να εξηγήσετε στα παιδιά ποιες συμπεριφορές ανταμείβονται ώστε να μην υπάρξουν στο μέλλον παρεξηγήσεις.
Τι πρέπει να προσέχετε
Χρησιμοποιήστε την επιβράβευση για να επαινέσετε μια θετική συμπεριφορά και όχι για να «τιμωρήσετε» μια κακή. Διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος το παιδί να συνδέσει μια αρνητική συμπεριφορά με κάτι θετικό. Αποφύγετε φράσεις του τύπου «Αν σταματήσεις να φωνάζεις, θα κερδίσεις βαμβακομπαλίτσες» γιατί δίνουν την αίσθηση στο παιδί ότι κάνοντας το δικό του, θα πάρει αυτό που θέλει.
Η ανταμοιβή, όπως προαναφέραμε, είναι συγκεκριμένη και δεν περιλαμβάνει χρήματα ή κάποιο αντικείμενο. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, να τηρήσετε αυτή τη στάση με συνέπεια και να μην μπείτε στην διαδικασία να διαπραγματευτείτε με το παιδί για ένα μεγαλύτερο έπαθλο. Διαφορετικά, χάνεται το νόημα αυτής της προσπάθειας και το παιδί δεν θα μάθει να συνεργάζεται.
Σε περίπτωση κακής συμπεριφοράς, καλό είναι να μην αφαιρείτε από το βάζο τις μπαλίτσες από βαμβάκι εκτός κι αν είναι κρίνετε ότι είναι απαραίτητο. Αν για παράδειγμα το παιδί πει κακές λέξεις ή φερθεί με αγένεια, τότε θα χάσει μια μπαλίτσα. Σίγουρα κάτι τέτοιο θα προκαλέσει αντιδράσεις, όμως, θα τα βοηθήσει να σκεφτούν την πράξη τους και να γίνουν πιο προσεκτικά στο μέλλον.
Τι λένε γι’ αυτή τη μέθοδο οι μαμάδες
«Για μένα είναι πολύ σημαντικό οι γιοι μου να κάνουν αυτό που πρέπει πριν τους ζητηθεί. Για παράδειγμα, αν τελειώσουν το φαγητό τους και πάνε το πιάτο τους στον νεροχύτη, χωρίς να τους το ζητήσω, τότε τους ανταμείβω με τις βαμβακομπαλίτσες. Στην αρχή ήμουν διστακτική, όταν όμως είδα ότι πιάνει το κόλπο το εκμεταλλεύτηκα στο έπακρο.» Άννα 43 ετών.
«Θεωρώ πολύ σημαντικό οι κόρες μου να είναι αγαπημένες μεταξύ τους. Έχουν μικρή διαφορά ηλικίας και συνεχώς τσακώνονται. Είναι ο καημός μου… Όταν, λοιπόν, τις βλέπω μονιασμένες και αγαπημένες να παίζουν ήρεμα, τότε τις ανταμείβω. Αυτή η μέθοδος μας βοήθησε πολύ.» Κατερίνα, 38 ετών.
Εσείς τι λέτε; Θα το δοκιμάσετε;
