Ως γονιός, γνωρίζω ότι η ευτυχία των παιδιών μου περνάει και από τα δικά μου χέρια, μην πω σε μεγάλο βαθμό.
Και αυτό είναι μια ευκαιρία για μένα. Μια ευκαιρία να κάνω ό,τι χρειάζεται για να το πετύχω, αν το θέλω. Το θέμα είναι… “τι χρειάζεται να κάνω”;
Σίγουρα δεν υπάρχει μία “συνταγή” για να ακολουθήσουν όλοι, όμως, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν γενικές κατευθύνσεις που μπορεί κάποιος να ερευνήσει με τον δικό του τρόπο. Και αυτές οι κατευθύνσεις έχουν να κάνουν με τις αξίες του καθενός, που είναι και αυτές που μεταδίδουμε στα παιδιά μας κάθε μέρα, κάθε στιγμή, με τη στάση μας και τη συμπεριφορά μας και όχι με τα λόγια μας.
Ποιες είναι όμως αυτές οι αξίες που φέρνουν ευτυχία στα παιδιά;
1Η σχέση των γονιών είναι μέγιστη αξία
Τα παιδιά μαθαίνουν με το παράδειγμά μας. Το παράδειγμά μας είναι αυτό με το οποίο διδάσκονται τη στοργή, την αγάπη, το μοίρασμα, την κατανόηση. Και πάνω από όλα διδάσκονται στο πώς να κάνουν σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους. Έχετε παρατηρήσει σε ποιους ανθρώπους βγάζουμε περισσότερο τον “χειρότερό μας εαυτό”; Σε ποιους φωνάζουμε περισσότερο από όλους, λειτουργούμε εγωιστικά και πολλά άλλα; Πολλοί λένε ότι βγάζουμε τον αληθινό μας εαυτό στους δικούς μας ανθρώπους, αλλά δεν θέλω να το πιστεύω αυτό. Ίσως να είναι ένα μέρος του εαυτού μου όταν συμπεριφέρομαι με αυτόν τον τρόπο, αλλά δεν είναι μόνο αυτό ο εαυτός μου ή όλος μου ο εαυτός.
Παρόλα αυτά τα παιδιά μαθαίνουν για τις σχέσεις στην πράξη, βλέποντας τον μπαμπά και τη μαμά. Ακούγοντας το τι λέει ο μπαμπάς για “τις γυναίκες” και η μαμά για “τους άντρες”. Και στην τελική… αυτά θα αποστηθίσουν και θα υιοθετήσουν.
Θέλω το παιδί μου να είναι χαρούμενο στις σχέσεις του και κυρίως στην πιο σπουδαία σχέση του, αυτή με το άλλο του…μισό, όπως λέγεται. Τη σχέση με την οποία θα πλάσουν μαζί το χαρακτήρα των δικών τους παιδιών, αυτών που θα λέω εγγόνια, αν έρθουν.
Οι περισσότεροι από εμάς βάζουν πάνω από όλα τη σχέση τους με τα παιδιά τους. Ειδικοί όμως λένε ότι αυτός είναι και ο μεγαλύτερος εγωισμός των γονιών! Γιατί δεν είναι δύσκολο για ένα παιδί να αγαπήσει τον γονιό του, να αγαπήσει αυτόν που το φροντίζει και αυτόν από τον οποίο εξαρτάται (τουλάχιστον στην παιδική ηλικία). Πόσο δύσκολο ή εύκολο, όμως, είναι να βάλεις πάνω από όλα μια σχέση που αυτή η εξάρτηση δεν υφίσταται; Αν βάλεις αυτή τη σχέση πάνω από όλα και προσπαθήσεις για αυτή, τι διδάσκεις στα παιδιά σου;
2Η σχέση γονιών και παιδιών χτίζεται
Αν σας ζητούσε κάποιος να περιγράψετε πώς θέλετε να είναι τα παιδιά σας όταν μεγαλώσουν, τι θα γράφατε; Πολλοί μας προτρέπουν να γράφουμε αυτές τις σκέψεις μας, γιατί γράφοντάς τες μπαίνουμε σε διαδικασία πιο ξεκάθαρης σκέψης.
Πολλοί γράφουν, λοιπόν, ότι θέλουν τα παιδιά τους να είναι υγιή, με αυτοπεποίθηση και πολλά άλλα. Επομένως αυτά είναι και τα πράγματα που χρειάζεται να τα διδάξουμε κιόλας. Πώς να έχουν υγεία δηλαδή, πώς να έχουν αυτοπεποίθηση…
Μελέτες δείχνουν ότι αν ένας γονιός ξέρει τι αναζητάει από το ρόλο του, ξέρει τι θέλει να μεταδώσει στο παιδί του, τότε επικοινωνεί πολύ πιο άμεσα και ουσιαστικά μαζί του αυτά που πραγματικά έχουν σημασία. Χτίζουν τη σχέση τους με ουσία. Και μάλιστα ο γονιός κατανοεί τη σημασία του να χτίζει αυτή τη σχέση και επενδύει σε αυτή χρόνο, ενέργεια ακόμα και χρήματα για να πάρει γνώσεις για πώς να το κάνει αποτελεσματικότερα.
3Κανείς δεν είναι τέλειος
Ναι, το ξέρουμε όλοι μας αυτό. Κανείς δεν είναι τέλειος. Αυτό όμως θα πει ότι… κάνουμε και λάθη. Και ότι επιτρέπεται να κάνουμε λάθη! Είναι καλό να κάνουμε λάθη, όπως τόσο συχνά ακούμε, πλέον, όλους τους γκουρού να λένε. Και είναι καλό μόνο αν μάθουμε από αυτά! Όταν επαναλαμβάνονται θα πει ότι δεν μάθαμε από αυτά και ότι χρειάζεται να προσπαθήσουμε πάλι, για να μάθουμε να μην τα ξανακάνουμε. Σημασία δεν έχει το λάθος, αλλά το πώς αντιδρούμε στο λάθος, σύμφωνα με τη Prof. Carol Dweck, του Stanford University. Η υπομονή και η επιμονή είναι μεγάλες αρετές και ίσως αυτές χρειάζεται να διδάξουμε στα παιδιά μας. Υπομονή στο πώς χειριζόμαστε το λάθος και επιμονή στο να μάθουμε να μην το επαναλαμβάνουμε.
Ίσως και ο γονιός να μην είναι τέλειος… Ίσως να χρειάζεται και αυτός να αναγνωρίζει το λάθος του, να ζητάει συγνώμη και να προσπαθεί πάλι να μην το ξανακάνει.
4Αυτοφροντίδα
Πολλοί συνδέουν τη λέξη αυτοφροντίδα με το να είναι κάποιος υπεύθυνος του εαυτού του, φροντίζοντας ο ίδιος να γίνονται τα πράγματα που χρειάζεται να γίνουν για τον ίδιο. Άλλοι πάλι συνδέουν τη λέξη με τη σωματική φροντίδα, μανικιούρ, πεντικιούρ, μασάζ, και άλλοι πάλι με τη συναισθηματική προστασία.
Η Δανάη Κίρλα, Κλινική Ψυχολόγος, σε ένα podcast της για την αυτοφροντίδα λέει ότι “η αυτοφροντίδα είναι μέσα από τα όρια, μέσα από το πού σταματάει ο άλλος και πού ξεκινάω εγώ”. Το θέμα του “πού σταματάει ο άλλος” δεν είναι κάτι που μπορούμε να ελέγξουμε εμείς με κάποιο τρόπο, αφού αφορά τους άλλους, αλλά το πώς θέτουμε εμείς τα όρια μπορούμε. Το να γνωρίζεις τα όριά σου πριν φτάσεις σε αυτά, είτε σωματικά, είτε συναισθηματικά, είτε πρακτικά, ίσως είναι και η μεγαλύτερη φροντίδα που μπορεί να δώσει κάποιος στον εαυτό του. Ξέρει πότε φτάνει στο όριο, πριν φτάσει σε αυτό! Μεγάλο θέμα τα όρια όμως…
5Ρίσκο με ασφάλεια
Την ασφάλεια την ξέρουμε όλοι και αυτή αναζητούμε. Λέμε μάλιστα ότι η μέγιστη αγάπη στα παιδιά μας είναι η ασφάλεια που τους δίνουμε! Προσωπικά συμφωνώ… ως έναν βαθμό. Σίγουρα η ασφάλεια είναι σημαντική, αλλά τα πράγματα δεν γίνονται ποτέ καλύτερα, δεν αλλάζουν, δεν εξελίσσονται, αν δεν υπάρχει κάποιας μορφής ρίσκο. Τα παιδιά θέλουν να εξερευνήσουν τον κόσμο, να μάθουν πράγματα, να ανέβουν στο πιο ψηλό κλαδί του δέντρου για να δουν τι θα γίνει!
Η ουσία δεν είναι να αφήσουμε τα παιδιά μας να βάλουν το χέρι στην πρίζα, αλλά να τα διδάξουμε πώς να σκαρφαλώνουν στα δέντρα για να τα ανέβουν με ασφάλεια. Να τους δείξουμε πώς να συστήνονται μόνα τους στα άλλα παιδιά για να παίξουν μαζί στο πάρκο.
Η μέγιστη αγάπη είναι να επιτρέπεις στο παιδί σου να ρισκάρει, νιώθοντας ασφάλεια όταν το κάνει.
Μιχάλης Χριστοδούλου
