Τι ονομάζουμε tantrum;
Πόσες φορές έχουμε βιώσει εμείς οι ίδιοι με το δικό μας το παιδί είτε βλέποντας ένα άλλο μικρής ηλικίας να χτυπιέται κάτω, να τσιρίζει και να μη μπορεί να ηρεμήσει με τίποτα. Είναι μια δύσκολη στιγμή για το παιδί εκείνη η ώρα αλλά και για εμάς, βλέποντας το να βιώνει τόσο έντονα ξεσπάσματα. Πολλές φορές μάλιστα όταν πρόκειται για το δικό μας παιδί, νιώθουμε πίεση από τα βλέμματα του περίγυρου. Αυτή η έντονη κατάσταση που παρατηρούμε σε ένα δίχρονο ή τρίχρονο ονομάζεται tantrum.
Τι αντιδράσεις προκαλεί στους γονείς το tantrum;
Συνήθως η αντιμετώπιση αυτών των ξεσπασμάτων δυσκολεύει και εμάς τους ίδιους που τα χάνουμε, και πολλές φορές τα διαχειριζόμαστε λανθασμένα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χειροτερεύει η κατάσταση. Όλοι δυσκολεύονται να τραβολογάνε παιδιά που χτυπιούνται, παιδιά που πετάνε παιχνίδια. Νιώθουμε ανήμποροι να διαχειριστούμε παιδιά που κλαίνε έντονα και πολύ ώρα.
Μήπως όμως αντί να αποφεύγουμε και να προσπαθούμε να εκλογικεύσουμε αυτές τις καταστάσεις, να αξιοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία προς όφελος τους; Να κατανοήσουμε καλύτερα τα tantrums και να προσπαθήσουμε να τα δουλέψουμε μαζί με το παιδί.
Έτσι θα το βοηθήσουμε σταδιακά να κατανοεί τα συναισθήματά του και με τον καιρό να μπορεί να τα διαχειρίζεται.
Τι συμβαίνει κατά την διάρκεια ενός tantrum;
To tantrum δεν είναι απλά μια έκρηξη θυμού ή ένα πείσμα για να αποκτήσει το παιδί αυτό που θέλει. Είναι ένα πραγματικό βιολογικό φαινόμενο. Μέχρι τα 3-4 περίπου κάθε παιδί μπορεί να διαχειριστεί ένα συναίσθημα τη φορά. Έτσι όταν το παιδί σας βιώσει κάτι που δεν του αρέσει μπορεί όντως να οδηγηθεί σε μια στιγμή κατάρρευσης, η οποία συμβαίνει όταν κάτι ενεργοποιεί συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου όπως την αμυγδαλή. Η αμυγδαλή είναι η αποθηκευτική μνήμη των συναισθημάτων και κυρίως επεξεργάζεται συναισθήματα όπως ο θυμός και ο φόβος.
Όταν ξαφνικά πάρουμε ένα παιχνίδι από το χέρι του παιδιού μας ή ανοίξουμε εμείς το νερό του αντί αυτό και τότε αρχίζει να φωνάζει να κλαίει και να χτυπιέται, τότε ο σπασμωδικός θυμός κατακλύζει τον εγκέφαλό του.
Κατανοούμε λοιπόν ότι όλο αυτό είναι κάτι φυσιολογικό, έχει να κάνει με τη λειτουργία του εγκεφάλου του και δεν υπάρχει κάποια πρόθεση χειρισμού από το παιδί μας ούτε το κάνει γιατί έχει πεισμώσει. Όλες αυτές οι έννοιες δεν έχουν δημιουργηθεί ακόμα στον εγκέφαλό του.
Πώς μπορούμε να τo διαχειριστούμε?
Ο ρόλος μας ως γονείς δεν είναι απλά να τα αφήσουμε να βιώσουν ένα ξέσπασμα μόνα τους, αλλά να τα βοηθήσουμε να αναπτύξουν τις ικανότητες και τους μηχανισμούς του εγκεφάλου τους με τους οποίους θα διαχειρίζονται αυτά τα ξεσπάσματα στο μέλλον.
Παραμείνετε δίπλα στο παιδί όταν βρίσκεται σε κατάσταση κατάρρευσης ακόμα και όταν σας φωνάζει να φύγετε. Δώστε του χώρο χωρίς όμως να το αφήσετε τελείως μόνο του.
Αρχικά προσπαθήστε να συνδεθείτε με το συναισθηματικό μέρος του εγκεφάλου του. Θυμηθείτε ότι μιλάτε σ’ ένα παιδί που καταρρέει και δυσκολεύεται να διαχειριστεί το συναίσθημά του. Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για λογικές εξηγήσεις. Μιλήστε μόνο στο συναισθηματικό μέρος του εγκεφάλου του αναγνωρίζοντας το συναίσθημά του: π.χ. “Βλέπω είσαι αρκετά θυμωμένος’’
Σε δεύτερη φάση προσπαθήστε να συμπεριλάβετε και το λογικό μέρος του εγκεφάλου.
Αφού αναγνωρίζετε τα έντονα συναισθήματά του και η αμυγδαλή του έχει αρχίσει να ηρεμεί, βοηθήστε τον να συνδεθεί με το λογικό μέρος του εγκεφάλου. “Θέλεις να παίξουμε με τις μπογιές στο μπαλκόνι;”. Έτσι το παιδί απομακρύνεται από το συναίσθημα και θέλει να βρει τη λύση.
Χρήσιμα TIPS για τους γονείς
Να είστε ψύχραιμοι ώστε να μη μεταφέρετε την έντασή σας και να είστε σίγουροι ότι είναι κάτι φυσιολογικό που θα περάσει σε λίγο και θα μπορείτε να το συζητήσετε και να το δουλέψετε αργότερα και όχι την ώρα του ξεσπάσματος.
Συζητήστε μαζί του σε δεύτερο χρόνο τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να κατευνάζει το θυμό του. Σε συζήτηση με τον τρίχρονο γιο μου κατέληξε ότι τον βοηθάει να χοροπηδάει όταν θυμώνει. Άλλα παιδιά τα βοηθάει να πάρουν μια βαθιά ανάσα, να τρέξουν κτλ. Βοηθήστε τα να βρούνε ένα τρόπο μαζί σας!
Έχοντας γνώση λοιπόν ότι τα tantrums είναι φυσιολογικό βιολογικό φαινόμενο μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αυτορυθμίζονται, εξασκώντας τη σύνδεση του συναισθηματικού εγκεφάλου με το λογικό μέρος.
Η Ελένη Κοντογιάννη είναι πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια γονέων από την Attachment Parenting International. Γνωρίστε την από κοντά στη ΔΩΡΕΑΝ ημερίδα τον Οκτώβριο.
