Επειδή οι δυσκολίες λόγου και ομιλίας μπορεί να είναι ήπιες και να μην γίνονται εμφανείς, η απόφαση να παραπεμφθεί ένα παιδί για λογοθεραπευτική αξιολόγηση μπορεί να μην είναι πάντα εύκολη για τον δάσκαλο της τάξης. Για παράδειγμα, στην ηλικία των 4-5 ετών ο δάσκαλος θα πρέπει να ελέγχει εάν:
- Η ομιλία είναι καθαρή και εάν γίνεται αντιληπτή
- Η ομιλία γίνεται καταληπτή όταν το παιδί είναι ενθουσιασμένο ή προσπαθεί να παράγει μια μεγάλη πρόταση
- Χρησιμοποιεί κατάλληλη ένταση φωνής όταν μιλάει
- Παραλείπει τα αρχικά και τελικά σύμφωνα
- Αρθρώνει σωστά τα συμπλέγματα στην αρχή της λέξης
- Παράγει σωστά πολυσύλλαβες λέξεις
Όσον αφορά στη γραμματική, ο δάσκαλος θα πρέπει να ελέγχει εάν το παιδί:
- Χρησιμοποιεί άρθρα
- Χρησιμοποιεί συνδέσμους, για την ένωση προτάσεων
- Χρησιμοποιεί σωστά τον ενεστώτα και τον αόριστο
- Χρησιμοποιεί σωστά τον πληθυντικό αριθμό
- Χρησιμοποιεί κτητικές αντωνυμίες
- Παράγει άρνηση
- Κάνει ερωτήσεις με τα «τι», «ποιος», «που»
Σχετικά με το περιεχόμενο της γλώσσας και συγκεκριμένα την προσοχή και κατανόηση θα πρέπει να ελεγχθεί εάν το παιδί:
- Ακούει προσεκτικά μια απλή ιστορία
- Είναι ικανό να ακολουθεί ιστορίες οι οποίες δεν συνοδεύονται από εικόνες
- Ακολουθεί απλές εντολές
- Κατανοεί λέξεις που σχετίζονται με τον χρόνο (χθες, σήμερα, το απόγευμα)
- Κατανοεί λέξεις που εκφράζουν συναισθήματα
- Κατηγοριοποιεί αντικείμενα
Στο λεξιλόγιο και στον εκφραστικό λόγο ο δάσκαλος θα πρέπει να ελέγχει εάν το παιδί:
- Έχει εμπλουτισμένο λεξιλόγιο
- Κατανοεί σχήματα και μεγέθη
- Χρησιμοποιεί τον συγκριτικό βαθμό
- Συνοψίζει το περιεχόμενο των ιστοριών
- Περιγράφει μια αλληλουχία γεγονότων
Επίσης, εάν το παιδί:
- Είναι πρόθυμο να συμμετάσχει σε συζήτηση
- Ανταλλάσσει τους ρόλους του ομιλητή-ακροατή στη συζήτηση
- Χρησιμοποιεί μη λεκτικούς τρόπους για να κερδίσει την προσοχή των άλλων
- Συμπληρώνει τα λεγόμενά του με μη λεκτικά στοιχεία (χειρονομίες)
- Ξεκινά μια συζήτηση
- Απαντά κατάλληλα και σχετικά σε ερωτήσεις
