Μερικές συμβουλές και σκέψεις από τον ψυχολόγο Michail Lbkovskiy. Μιλάει για το πόσο σημαντικό είναι να διατηρούμε μια σχέση εμπιστοσύνης με τα παιδιά καθώς μεγαλώνουν. Δε συμφωνούν όλοι με αυτά που λέει, ωστόσο αξίζει να τα διαβάσετε.
– Πρέπει να ειπωθεί ότι όλες οι διαλέξεις που γίνονται, και οι συμβουλές που προσφέρονται από ψυχολόγους και παιδαγωγούς για τις οικογενειακές σχέσεις έχουν αποτέλεσμα μόνο αν οι γονείς είναι ψυχολογικά σταθεροί.
– Οι δυστυχισμένοι γονείς δε θα μπορέσουν ποτέ να χτίσουν μια σχέση με το παιδί στην οποία θα είναι ευτυχισμένο. Αντιθέτως, οι ευτυχισμένοι γονείς δε χρειάζεται να κάνουν κάτι ξεχωριστό για να κάνουν το παιδί τους ευτυχισμένο.
– Πολλοί γονείς υποθέτουν ότι οι ίδιοι, σαν γονείς, είναι μια χαρά, και μόνο τα παιδιά τους «έχουν προβλήματα». Και εκπλήσσονται όταν καταλήγουν με 2 εντελώς διαφορετικά παιδιά. Μπορεί το ένα να έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, να είναι επιτυχημένος με κάθε έννοια, και το άλλο να παγιδεύεται στη φυλακή της χαμηλής αυτοπεποίθησης, με άσχημη διάθεση και αρνητικές συμπεριφορές. Αυτό είναι ένα σίγουρο σημάδι ότι αυτά τα παιδιά ερμηνεύουν τη ζωή και τη θέση τους στην οικογένεια διαφορετικά. Συχνά το ένα από τα δύο αναζητά περισσότερη προσοχή. Ένα από τα δύο γεννήθηκε πιο ευαίσθητο και χρειάζεται περισσότερη αγάπη, αλλά οι γονείς ποτέ δεν το συνειδητοποίησαν αυτό.
– Το να έχει το παιδί ρούχα, παπούτσια και φαγητό είναι ο ορισμός της προσφοράς, αλλά αυτό δεν φτάνει για την παιδεία του. Δυστυχώς πολλοί γονείς πιστεύουν ότι αυτά είναι αρκετά.
– Ο τρόπος που μιλάτε στο παιδί όταν είναι μικρό είναι ο τρόπος που θα σας μιλάει όταν μεγαλώσετε.
– Όταν ένα μωρό γεννιέται, νιώθετε σαν να βρίσκεστε στην κορυφή του κόσμου, ενθουσιάζεστε με κάθε τους κίνηση, είστε ενθουσιασμένοι που γίνατε γονείς. Κάνετε τα πάντα για να είναι το μωρό χαρούμενο, υγιές και προστατευμένο. Απολαμβάνετε κάθε στιγμή με το παιδί σας και θαυμάζετε κάθε τι σ’ αυτό…Αλλά όταν φτάνει στην ηλικία για το σχολείο, αυτός ο θεσμός συχνά υψώνεται σαν εμπόδιο ανάμεσα στο παιδί και τους γονείς. Τι είναι τόσο τρομακτικό στο σχολείο; Ναι το παιδί πρέπει να πηγαίνει σχολείο κάθε μέρα, να απορροφά γνώση σύμφωνα με τις ικανότητες του, να επικοινωνεί και να μεγαλώνει. Γιατί αυτή η διαδικασία σας χωρίζει; Το σχολείο δεν είναι το πιο σημαντικό κομμάτι στη ζωή – μην το αφήνετε να κυριαρχεί στη σχέση σας με το παιδί σας.
– Το σχολείο δε μας διδάσκει μόνο μαθηματικά και λογοτεχνία, αλλά και για την ίδια τη ζωή. Αποκτάμε πρακτικές ικανότητες μαζί με θεωρητική γνώση. Μαθαίνουμε πώς να επικοινωνούμε, να χτίζουμε σχέσεις, να είμαστε υπεύθυνοι, να αναπτύσσουμε τη γλώσσα μας, να λύνουμε προβλήματα, να κάνουμε συμφωνίες, να διαχειριζόμαστε το χρόνο…
… αυτές οι ικανότητες μας βοηθούν να νιώθουμε αυτοπεποίθηση στην ενήλικη ζωή και να αρχίζουμε να βγάζουμε χρήματα. Βοηθήστε, υποστηρίξτε και ενθαρρύνετε το παιδί σας με κάθε τρόπο στη σχολική του ζωή – σε κάθε πλευρά της, όχι μόνο στο διάβασμα.
– Αν ένα παιδί αντιδρά άσχημα στους κακούς βαθμούς, αυτό είναι αντανάκλαση της αντίδρασης των γονιών. Αν ένας γονιός νιώθει ήρεμος για τους κακούς βαθμούς ή τις αποτυχίες του παιδιού του, χαμογελάει και λέει: «Παιδί μου, μην αναστατώνεσαι», τότε και το παιδί θα μείνει ήρεμο, εσωτερικά οι βάσεις για την ψυχική του ηρεμία θα εδραιωθούν, και τελικά θα λύσει τα προβλήματα με το σχολείο και θα βρει ένα μάθημα ή ένα χόμπι όπου τα καταφέρνει.
– Αν το παιδί σας προσπαθεί με τα μαθήματα στα πρώτα χρόνια και πρέπει να περνάτε πολύ χρόνο μαζί του για το διάβασμα, τότε δεν είναι απαραίτητα πρόβλημα του παιδιού –μπορεί να συνδέεται με διάφορους παράγοντες σχετικά με το σχολείο στο οποίο πηγαίνει. Κάποια σχολεία στοχεύουν μόνο στους καλούς βαθμούς και στο να ξεχωρίζουν, και δεν ενδιαφέρονται τόσο για την ευημερία των μαθητών τους.
Αν το σχολείο βάζει τους μαθητές να δουλεύουν σκληρά, δε σημαίνει ότι είναι καλύτερο! Το παιδί δε θα πρέπει να δουλεύει πιο σκληρά από όσο μπορεί. Το διάβασμα στην πρώτη δημοτικού θα πρέπει να παίρνει 15-45 λεπτά. Διαφορετικά δε θα αντέξετε πολύ.
– Η τιμωρία επιτρέπεται, και κάποιες φορές είναι απαραίτητη. Να θυμάστε ότι πρέπει να κοιτάτε αντικειμενικά το πώς συμπεριφέρεται το παιδί σας και να σκέφτεστε τις μακροχρόνιες συνέπειες αν δε θέλετε να διορθώνετε τη συμπεριφορά του.
Αλλά η πειθαρχία δε σημαίνει ότι πρέπει να θυμώνετε μαζί τους. Αντιθέτως, χωρίς θυμό μπορείτε να πείτε κάτι σαν: «Σ’ αγαπώ πολύ, αλλά δεν σου επιτρέπω να το κάνεις αυτό πια». Μην φωνάξετε, μην προσβληθείτε, ή χειρότερα, μην τα αγνοείτε.
– Κάθε παιδί πρέπει να παίρνει χαρτζιλίκι από την ηλικία περίπου των 6. Όχι πολύ, απλά ένα τακτικό ποσό με χρήματα που διαχειρίζονται μόνα τους. Είναι σημαντικό τα χρήματα να μην είναι εργαλείο χειραγώγησης. Μην ελέγχετε το πώς ξοδεύει το παιδί τα χρήματα και μη δίνετε χρήματα σαν επιβράβευση για την καλή επίδοση στο σχολείο ή την καλή συμπεριφορά.
– Μην προσπαθείτε να ζείτε τη ζωή του παιδιού σας. Μην προσπαθείτε να αποφασίσετε γι’ αυτό τι θα κάνει ή τι δε θα κάνει, μη λύνετε τα προβλήματα του, μην το πιέζετε με τις δικές σας φιλοδοξίες και προσδοκίες. Μια μέρα θα μεγαλώσετε, και τότε πως θα τα καταφέρουν μόνα τους;
– Αν ένα παιδί παίρνει όλα όσα θέλει, δε θα μάθουν να είναι υπεύθυνα για τις πράξεις τους. Θα μείνουν σα μωρά και θα παραβαίνουν τους κανόνες με κάθε ευκαιρία. Το παιδί πρέπει να ξέρει ότι το αγαπούν και το σέβονται, ότι η γνώμη του μετράει και ότι το εμπιστεύονται σαν μέλος της οικογένειας. Αλλά πρέπει να μάθουν για την προσωπική ευθύνη, την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και τις αρετές της σκληρής εργασίας.
– Το ακατάστατο δωμάτιο ενός έφηβου αντικατοπτρίζει τον εσωτερικό του κόσμο. Είναι μια έκφραση του εσωτερικού τους χάους. Μην τους πιέζετε πολύ γι’ αυτό – έχουν αρκετά να αντιμετωπίσουν.
– Το να μεγαλώνεις ένα παιδί δεν σημαίνει να του εξηγείς πώς να ζήσει. Τα παιδιά αναπτύσσονται δημιουργώντας αναλογίες που δείχνουν το πώς θα έπρεπε κάποιος να κάνει κάτι και πως όχι. Τα παιδία δεν συμπεριφέρονται σύμφωνα με τα λόγια σας. Μαθαίνουν από τις πράξεις σας σαν γονιό. Με άλλα λόγια, αν ο πατέρας λέει ότι το ποτό είναι κακό, αλλά ο ίδιος πίνει όλη την ώρα, υπάρχουν πολλές πιθανότητες ότι ο γιος θα έχει πρόβλημα με το αλκοόλ. Αυτό είναι ένα ξεκάθαρο παράδειγμα, αλλά υπάρχουν και πολλές άλλες μικρές συμπεριφορές που τα παιδιά «αισθάνονται» και υιοθετούν σύμφωνα με τις ενδείξεις που έχουν μπροστά στα μάτια τους
– Υπάρχει διαφορά στο να μιλάς στα παιδιά στου για τη ζωή, και στο να τους λες πώς να τη ζήσουν. Αν ο γονιός μιλάει στο παιδί μόνο όταν υπάρχουν προβλήματα, αυτό είναι από μόνο του πρόβλημα.
– Αν το παιδί προσπαθεί να χειραγωγήσει τους γονείς, αυτό είναι μια νευρωτική συμπεριφορά που έχει αποκτήσει. Μην ψάχνετε άλλες αιτίες. Οι υγιείς άνθρωποι δεν χειραγωγούν. Λύνουν τα προβλήματα τους με ευθύ τρόπο.
– Μην κρίνετε ποτέ το παιδί σας με βασικούς όρους. Μην προσπαθείτε να πληγώσετε το εγώ του, μην ξεπερνάτε τα όρια. Μιλήστε σε αυτά και όχι γι’ αυτά, ή για εσάς. Όχι «είσαι κακός», αλλά «νομίζω ότι αυτό που έκανες δεν ήταν πολύ καλή συμπεριφορά». Χρησιμοποιείστε φράση: «Δεν μου αρέσει όταν…», «Θα ήθελα να…». Λιγότερη κριτική και περισσότερη θετική και εποικοδομητική ανατροφοδότηση.
– Το παιδί σας θα πρέπει να νιώθει ότι οι γονείς του είναι ευγενικοί, αλλά δυνατοί άνθρωποι. Μπορούν να τα προστατέψουν, μερικές φορές αρνούνται να κάνουν κάτι, αλλά πάντα δρουν σύμφωνα με το συμφέρον του παιδιού και της οικογένειας. Και το πιο σημαντικό είναι ότι νιώθουν κάθε μέρα ότι οι γονείς τους τα αγαπάνε.
