Πώς μπορούμε να ελαττώσουμε τις καισαρικές τομές στην Ελλάδα;
Ο κολπικός τοκετός είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε γυναίκας. Συχνά όμως, και ενώ η διαδικασία του τοκετού έχει προχωρήσει, το καρδιοτοκογράφημα (CTG), που είναι η εξέταση που μας δείχνει αν το έμβρυο παίρνει αρκετό οξυγόνο, μας λέει ότι το έμβρυο παρουσιάζει δυσχέρεια και δεν παίρνει αρκετό οξυγόνο. Τότε γίνεται καισαρική τομή και η έγκυος χάνει την εμπειρία του φυσιολογικού τοκετού, που τόσο καιρό περίμενε.
Αυτή η απογοητευτική για την εγκυμοσύνη κατάληξη, μπορεί να αποφευχθεί σε ποσοστό μέχρι και 53%! Όταν το CTG είναι φυσιολογικό, τα πράγματα, σχεδόν πάντα, είναι φυσιολογικά. Όταν όμως δε φαίνεται φυσιολογικό, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, το CTG να δείχνει ότι υπάρχει δυσχέρεια χωρίς να υπάρχει. Να είναι δηλαδή, ψευδώς θετικό. Αν ακολουθήσουμε αυτή την ψευδώς θετική διάγνωση, θα καταλήξουμε σε καισαρική τομή χωρίς λόγο. Για να αποφύγουμε την έκβαση αυτή, υπάρχει μία εξέταση παλιά, ασφαλής και δοκιμασμένη χρόνια σε πολλές ευρωπαικές χώρες, που λέγεται έλεγχος αερίων αίματος του εμβρύου κατά τον τοκετό (Intrapartum Fetal Blood Sampling).
Με την εξέταση αυτή, μετράμε το επίπεδο οξυγόνου κατ’ ευθείαν στο αίμα του εμβρύου. Τότε μόνο ξέρουμε αν το έμβρυο παίρνει αρκετό οξυγόνο και πόσο αντέχει στη δοκιμασία του τοκετού. Για τη λήψη του αίματος χρησιμοποιούμε κολποδιαστολέα, ακριβώς όπως όταν κάνουμε pap test. Γίνεται μια μικρή γρατσουνιά στο δέρμα του εμβρύου, ακριβώς όπως κάνουν οι διαβητικοί όταν μετράνε το ζάχαρό τους και παίρνουν μία σταγόνα αίμα από το δάχτυλό τους. Αυτή η γρατσουνιά δε φαίνεται καθόλου μετά τον τοκετό. Η εξεταση αυτή μας γλυτώνει από περιττές καισαρικές τομές, που γίνονται, χωρίς να χρειάζονται. Εάν τα αέρια αίματος είναι φυσιολογικά, ο τοκετός συνεχίζεται κανονικά. Αν το αποτέλεσμα είναι οριακό, περιμένουμε 20-30 λεπτά και το τέστ επαναλαμβάνεται. Αν το αποτέλεσμα είναι τελείως παθολογικό, προχωρούμε σε επίσπευση του τοκετού με καισαρική τομή ή βεντούζα, με τη βεβαιότητα ότι έχουμε πάρει τη σωστή απόφαση. Υπάρχει μία μικρή πιθανότητα να μη μπορέσουμε να πάρουμε δείγμα (ιδίως αν υπάρχει μικρή διαστολή), οπότε προχωρούμε σαν να είχαμε παθολογικό αποτέλεσμα. Αυτοί οι κανόνες είναι οδηγίες που δίνονται σε όλους τους γιατρούς στο Βρεττανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (British NHS) από τον οργανισμό NICE πού ελέγχει και καθορίζει τον τρόπο άσκησης της Ιατρικής επιστήμης στο Ηνωμένο Βασίλειο (NICE guideline CG190 for the Intrapartum Care-2014).
Και όμως έτσι μειώνεται το ενδεχόμενο καισαρικής τομής…
Με τη μέθοδο αυτή μετράμε το pH στο αίμα του εμβρύου. Συνήθως παίρνουμε 15-50μL (3-4 σταγόνες) και χρησιμοποιούμε ένα μηχάνημα αερίων αίματος, που υπάρχει σε όλες τις αίθουσες τοκετών κάθε νοσοκομείου. pH > 7.25 θεωρείται φυσιολογικό και δείχνει έμβρυο που δεν δυσχερεί και οξυγονώνεται σωστά. pH < 7.20 (η <7.15 στο 2ο στάδιο του τοκετού) είναι πρώιμος δείκτης εμβρυικής υποξίας, για την οποία χρειάζεται να ληφθούν μέτρα κατά τον τοκετό η να γίνει επεμβατικός τοκετός.
Στις δεκαετίες του ’80 και ’90 προτάθηκαν και άλλες μέθοδοι γιά το ίδιο πρόβλημα. Φαίνεται όμως, ότι μόνο αυτή που περιγράφεται εδώ, λειτουργεί και γι’ αυτό άλλωστε, έχει υιοθετηθεί από το Βρεττανικό NHS. Μερικές Αμερικανικές μελέτες που έθεσαν τη μεθοδο σε αμφιβολία, απεδείχθη ότι ήσαν πολύ παλιές, οι στατιστικές τους μέθοδοι αναξιόπιστες, και τα δείγματά τους πολύ μικρά, διότι οι κλινικές που τη χρησιμοποίησαν ανεπιτυχώς, δεν τη χρησιμοποίησαν αρκετά εκτεταμένα.
Υπάρχουν πολλές, μη τυχαιοποιημένες αναδρομικές μελέτες, που υποστηρίζουν ότι η ελάττωση των καισαρικών τομών με τη χρήση της μεθόδου, φθάνει το 53%. Για να αποφύγουμε μία περιττή καισαρική τομή, θα χρειαστεί να εξετασθούν με τη μέθοδο αυτή, 15.9 επίτοκοι. Αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα, διότι το κόστος της είναι ιδιαίτερα χαμηλό. Από πλευράς επιπλοκών, η έκβαση της κυήσεως ήταν εξίσου καλή και σε έμβρυα που δε χρειαστηκε η εξέταση (γιατί δεν είχαν προβληματικό CTG), και σε έμβρυα που τη χρειάστηκαν. Λίγες μελέτες που αναφέρουν επιπλοκές, είναι πολύ παλιές, από την εποχή που η εξέταση γινόταν διαφορετικά και από γιατρούς με λιγότερη εμπειρία, γιατί η μέθοδος τότε ήταν πολύ καινούργια. Από το 2003 εως το 2013 στην Odense και στην Copenhagen, σε 25000 νεογνά δεν παρατηρήθηκε καμμία αιμορραγία, κανένας τραυματισμός εμβρύου, καμία σοβαρή φλεγμονή και καμία περίπτωση άλλων επιπλοκών. Άρα, η μέθοδος, πολλά χρόνια μετά την καθιέρωσή της στη Μεγάλη Βρεττανία επανελέγχεται σε άλλα κράτη της Ευρώπης, ως απόλυτα ασφαλής και πολύ χρήσιμη. Εξ άλλου, με τη βοήθεια της μεθόδου, μειώνονται κατά 50%, τα νεογνά που πάσχουν από νεογνικούς σπασμούς.
Επομένως, όπως και σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, όταν υποτίθεται ότι υπάρχει εμβρυική δυσχέρεια, δεν θα πρέπει να γίνεται καισαρική τομή η βεντούζα αμέσως, αλλά θα πρέπει προηγουμένως να έχει γίνει μέτρηση αερίων αίματος κατά τη διάρκεια του τοκετού. Έτσι το ποσοστό των καισαρικών τομών μπορεί να πέσει και στην Ελλάδα, στο 20-30%, όπως στον υπόλοιπο Δυτικό κόσμο.
Πηγή: huffingtonpost.gr
