Ας αφήσουμε τα παιδιά να παίξουν ελεύθερα, να εκφραστούν και να ανακαλύψουν τον κόσμο. Ας τα εμπιστευτούμε!
Γράφει η Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Αγγελική Καβαλλιεράτου
Tι σημαίνει άραγε για εσάς το παιχνίδι; Χαρά, ανεμελιά, εκτόνωση, πειραματισμό, ομαδικότητα, σχέσεις, δεσμός, πειράγματα, γειτονιά.
[babyPostAd]Το παιχνίδι είναι πολύ σημαντικό και αναπόσπαστο κομμάτι για τα παιδιά, αλλά προσφέρει και πολλά θετικά, όπως η ευχαρίστηση η οποία έρχεται μέσα από το παιχνίδι επειδή είναι αυθόρμητο και επιλεγμένο από το ίδιο το παιδί.
Ακόμη, ως χαρακτηριστικό προσφέρει τη δυνατότητα φυσικής έκφρασης και συμπεριφοράς από το παιδί, όπου μπορεί να λειτουργεί αυτόνομα και ελεύθερα.
Σημαντικό είναι πως στο παιχνίδι δεν υπάρχει κάποιο κέρδος, τα παιδιά παίζουν ακολουθώντας τους δικούς τους κανόνες, τις δικές τους ιδέες, με τα δικά του θέλω και τους δικούς τους λόγους.
Παρά τη μεγάλη σημασία του, το παιχνίδι έχει περιοριστεί κατά πολύ, ποιοτικά και ποσοτικά. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες.
Αρχικά, στην έλλειψη χώρου, όπου πλέον οι χώροι παιχνιδιού δεν είναι ασφαλής. Ακόμη, οι ειδικά διαμορφωμένοι χώροι δεν προάγουν την φαντασία και τη δημιουργικότητα και δεν ευνοείτε το ελεύθερο παιχνίδι.
Επιπλέον, υπάρχει μεγάλη έλλειψη χρόνου. Οι γονείς δεν έχουν αρκετό χρόνο για να απασχοληθούν με τα παιδιά τους και έτσι ο χρόνος παιχνιδιού πλέον είναι περιορισμένος και κατευθυνόμενος από τους γονείς και επιλέγουν τρόπους απασχόλησης των παιδιών κυρίως μέσω της τηλεόρασης και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών.
Όμως, το ελεύθερο παιχνίδι παραμένει πολύ διαφορετικό από το κατευθυνόμενο. Το κατευθυνόμενο παιχνίδι είναι μια διαδικασία διασκέδασης, με τη διαφορά ότι έχει επιλεγεί από τους γονείς. Για παράδειγμα το μάθημα κολύμβησης, για τα παιδιά παραμένει ένα «μάθημα».
Μαμάδες, αφήστε τους μπαμπάδες να παίξουν με τα παιδιά όπως τους αρέσει!
Ένας ακόμη παράγοντας, όπου οδηγεί στον περιορισμό του παιχνιδιού, είναι η δυσλειτουργική αντίληψη των γονέων για το παιχνίδι. Οι σύγχρονοι γονείς έχουν πολύ άγχος για την ανάπτυξη των γνώσεων του παιδιού τους, θεωρούν το παιχνίδι ότι είναι χάσιμο χρόνου και έτσι διαθέτουν τον ελεύθερο χρόνο στην μελέτη. Πολλά επιχειρήματα που χρησιμοποιούν είναι ότι το παιδί μπορεί να χτυπήσει, να κρυώσει, να λερωθεί, ή να μολυνθεί.
Άρα όσο αυξάνεται το κατευθυνόμενο παιχνίδι από τους γονείς, τόσο μειώνεται ποιοτικά και ποσοτικά το ελεύθερο παιχνίδι των παιδιών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές επιπτώσεις.
Οι επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών από την έλλειψη παιχνιδιού είναι η παχυσαρκία, η κατάθλιψη, το άγχος, οι διαταραχές προσοχής. Αυτό προκύπτει επειδή τα παιδιά χρειάζονται το παιχνίδι για να αναπτύξουν την διέγερσή τους και έτσι να ενισχύσουν την ενεργητικό-κινητική τους υγεία. Επίσης, δημιουργούνται και προβλήματα όρασης λόγω της προσήλωσης σε οθόνες και την έλλειψη φυσικού χώρου και φωτός. Σημαντικά είναι και τα προβλήματα κοινωνικοποίησης που αντιμετωπίζουν τα παιδιά αργότερα μέσα από την επαφή τους με συνομηλίκους.
Όλα αυτά έρχονται ως επιπτώσεις στην έλλειψη παιχνιδιού διότι το παιδί δεν αναπτύσσει την φαντασία του, την αντίληψή του, δεν μαθαίνει την έννοια της συνεργασία ή έννοιες όπως ο χώρος ή μαθηματικές έννοιες.
Παιχνίδι και μάθηση
Μέσα από τη διαδικασία του παιχνιδιού, το παιδί ενισχύει την αυτό-ρύθμιση, δηλαδή την ικανότητα να ρυθμίζει μόνο του τα συναισθήματα, τη συμπεριφορά και τη σκέψη του και αυτό εξασκείτε μέσα από την διαδικασία του παιχνιδιού, αλλά και την προσαρμογή στους κανόνες.
Επιπλέον, ενισχύεται η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Μέσα στο παιχνίδι δίνονται πολλές ευκαιρίες για λήψη αποφάσεων και λύση προβλημάτων. Σε εξωτερικούς χώρους είναι περισσότερα τα ερεθίσματα και εμφανίζονται περισσότερες ευκαιρίες για επίλυση προβλημάτων. Έτσι το παιδί αποκτά δεξιότητες όπως η οργάνωση, η λήψη αποφάσεων, η αυτονομία και η αυτοδιόρθωση.
Κίνδυνος και ρίσκο
Στο παιχνίδι υπάρχει και ο κίνδυνος κάποιου τραυματισμού εξαιτίας κάποιων αντικειμένων, αλλά και το ρίσκο για παράδειγμα σε περίπτωση που σκαρφαλώνει το παιδί κάπου, να ξέρει πως μπορεί να πέσει και να χτυπήσει.
Το ρίσκο όμως δεν εξαρτάται αναπτυξιακά από το παιδί, αλλά από τις δικές μας αντιλήψεις. Επιπλέον, η έλλειψη ελεγχόμενων ρίσκων οδηγεί σε φόβο ρίσκου στην εφηβική ηλικία.
Η υπερβολική ασφάλεια μπορεί να οδηγήσει στη μη αντίληψη του κινδύνου αργότερα και το παιδί να μην γνωρίζει τον κίνδυνο.
Τέλος, η προσπάθεια, χωρίς ρίσκο οδηγεί στην έλλειψη ανθεκτικότητας του παιδιού, δηλαδή το άτομο να μπορεί να ανακάμπτει κάτω από αντίξοες συνθήκες.
Παιχνίδι και κοινωνικοποίηση
Μέσω του παιχνιδιού ενισχύεται η αλληλεπίδραση των γονέων μεταξύ τους, καθώς και των παιδιών σε ρόλους και σε ομάδες.
Ρόλος γονέων στο παιχνίδι.
Ο ρόλος των γονέων στο παιχνίδι είναι πολύ σημαντικός, στο να αναγνωρίζουν τα οφέλη του. Επιπλέον, οι γονείς πρέπει να διερευνούν τις συνθήκες του παιχνιδιού για το κάθε παιδί. Για παράδειγμα, τι είναι αυτό που του αρέσει να κάνει μόνο του και πόση ώρα ασχολείται με αυτό.
Τέλος, η σχέση γονέων και παιδιών στο παιχνίδι είναι πολύ σημαντική, διότι είναι μια κοινή στιγμή ευχαρίστησης όπου μοιράζονται, αλλά δημιουργείτε και συναισθηματική σχέση.
Ας αφήσουμε λοιπόν τα παιδιά ελεύθερα να εκφραστούν, να παίξουν και να ανακαλύψουν.
Ας τα εμπιστευτούμε.
Αγγελική Καβαλλιεράτου
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, BSc Ψυχολογίας
MSc Κλινικής και Κοινοτικής Ψυχολογίας
Πηγή: mommy.gr
