Πώς να μιλάμε στα πολύ μικρά παιδιά για να μάθουν να μιλούν σωστά
Τα παιδιά μαθαίνουν λέξεις και πώς να τις χρησιμοποιούν, ακούγοντας τους άλλους να μιλάνε. Μετά, μιμούνται την ομιλία που άκουσαν. Το παιδί χρησιμοποιεί εσάς ως «μοντέλο» για σωστή ομιλία. Για αυτόν τον λόγο, αυτό που λέτε και ο τρόπος που το λέτε είναι μία σημαντική επιρροή για το παιδί σας.
[babyPostAd]Μιλήστε για το εδώ και τώρα
Αυτό βοηθάει τα παιδιά να καταλάβουν, όταν μιλάτε για αντικείμενα, ανθρώπους και γεγονότα που μπορούν να δουν, να ακούσουν και να αγγίξουν. Έτσι, μιλήστε για γεγονότα, ενώ αυτά συμβαίνουν ταυτόχρονα. Πείτε: «βάζω την μπάλα μέσα στο κουτί», καθώς το κάνετε. Ονομάστε αντικείμενα που το παιδί μπορεί να δει: «ένα σκυλάκι! Κοίτα το σκυλάκι!». Μιλήστε για άτομα που βρίσκονται γύρω σας: «Κοίτα έναν αστυνομικό. Αυτός μπορεί να μας βοηθήσει».
Μιλήστε για αυτά που ενδιαφέρουν το παιδί
Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει να ακούει, μιλώντας του για πράγματα που το ενδιαφέρουν. Εάν το παιδί σας παίζει με τουβλάκια στο πάτωμα, είναι μία καλή στιγμή για να πείτε: «αυτά είναι μεγάλα τουβλάκια. Αυτό εδώ είναι κόκκινο».
Θυμηθείτε ότι αυτά που ενδιαφέρουν το παιδί σας, μπορεί να μην ενδιαφέρουν εσάς. Τα παιδιά πειραματίζονται και μαθαίνουν για τον κόσμο. Συνηθισμένα αντικείμενα, όπως κανάτες, κουτιά και πέτρες μπορεί να τους ενδιαφέρουν πολύ.
Μιλήστε δυνατά για αυτό που κάνετε
Οποιαδήποτε στιγμή είστε μαζί με το παιδί σας, είναι καιρός για μάθημα γλώσσας. Μετατρέποντας τις σκέψεις και τις δραστηριότητές σας σε λέξεις, διδάσκεται στο παιδί σας γλώσσα. Χρησιμοποιήστε απλές προτάσεις και εκφράσεις για να περιγράψετε αυτό που κάνετε, βλέπετε ή σκέφτεστε. Καθώς φτιάχνετε ένα κέικ για παράδειγμα, πείτε:
«Βάζω μέσα τα αυγά. Τώρα ανακατεύω με το βούτυρο. Το πηγαίνω γύρω-γύρω. Χρειάζεται περισσότερο αλεύρι. Θα βάλω λίγο ακόμη».
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μιλήστε εκ μέρους του παιδιού
Το παιδί σας είναι ικανό να σκέφτεται, προτού μπορέσει να εκφράσει αυτές τις σκέψεις. Μπορείτε να βοηθήσετε, μετατρέποντας τις σκέψεις, ορισμένες φορές, σε λόγια, αντί για το παιδί σας. Κάνοντας αυτό, δίνετε στο παιδί σας λέξεις και προτάσεις που μπορεί να θυμάται στο μέλλον και να τις χρησιμοποιήσει. Μπορεί να χρειαστεί να μαντέψετε αυτό που σκέφτεται το παιδί σε κάποια στιγμή. Εάν το παιδί σας παίζει, μπορείτε να πείτε: «αυτό είναι ένα μεγάλο αυτοκίνητο. Κάνε το να προχωρήσει. Προχωράει πολύ γρήγορα. Αυτό είναι μικρό αυτοκίνητο. Κι αυτό μπορεί να προχωρήσει».
Βοηθάει να μιλάτε για κάτι που βλέπει το παιδί σας ή κάνει. Είναι επίσης σημαντικό, να μετατρέψετε τα συναισθήματα του παιδιού σας σε λέξεις. Το παιδί σας βιώνει πολλά συναισθήματα καθημερινά. Το παιδί μπορεί να μην βρίσκει λέξεις, για να εκφράσει αυτά τα συναισθήματα. Μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να κατανοήσει τα συναισθήματα, βάζοντάς τους ονόματα. Για παράδειγμα: «καταλαβαίνω ότι είσαι θυμωμένος. Ο Κώστας σου έσπασε το αεροπλανάκι. Αλλά τώρα μπορούμε να το φτιάξουμε».
Να μιλάτε στο μωρό σας! Υπάρχει λόγος!
Επιμηκύνετε τα λεγόμενα του παιδιού
Παιδί: «χυμό»
Γονιός: «θέλεις χυμό»
Παιδί: «σκυλάκι τρέχει»
Γονιός: «το σκυλάκι τρέχει γρήγορα»
Αυτή η στρατηγική ονομάζεται «επιμήκυνση». Χρησιμοποιώντας την «επιμήκυνση», ο γονιός παραπάνω, δεν άλλαξε το νόημα που ήθελε να δώσει το παιδί. Απλά ο γονιός έκανε την πρόταση λίγο μεγαλύτερη. Ως αποτέλεσμα, άκουσε το παιδί ένα καλό γλωσσικό μοντέλο. Επιπλέον, ο γονιός δεν «διόρθωσε» τα λεγόμενα του παιδιού, ούτε απαίτησε από το παιδί να επαναλάβει τη μεγαλύτερη πρόταση. Η χρήση της «επιμήκυνσης» αποτελεί έναν μη απειλητικό τρόπο δημιουργίας καλών γλωσσικών μοντέλων για το παιδί σας.
Προσθέσετε λίγες παραπάνω πληροφορίες στα λεγόμενα του παιδιού
Σε αντίθεση με την «επιμήκυνση», μπορείτε να συνεχίσετε αυτό που έχει ήδη πει το παιδί σας, προσθέτοντας νέες πληροφορίες. Η πρότασή σας μπορεί να περιλαμβάνει την αρχική σκέψη του παιδιού σας και επιπλέον, μία καινούργια ιδέα. Χρησιμοποιήστε απλές προτάσεις, προκειμένου να προσθέσετε νέες πληροφορίες. Για παράδειγμα:
Παιδί: «Φορτηγό εκεί
Γονιός: «Ναι, υπάρχει ένα μεγάλο, κόκκινο φορτηγό»
Παιδί: «Σκυλάκι γαβγίζει»
Γονιός: «Το σκυλάκι γαβγίζει. Του αρέσει να γαβγίζει και να κάνει θόρυβο»
Μην ζητάτε από το παιδί να επαναλάβει αυτό που λέτε
Το μόνο που χρειάζεται είναι να προβάλετε καλά γλωσσικά πρότυπα. Το παιδί σας θα μάθει, χωρίς να επαναλαμβάνει και χωρίς να διορθώνετε τα λάθη του. Σταδιακά, το παιδί σας θα μάθει να λέει πράγματα, όπως εσείς – χωρίς πίεση και με τον δικό του τρόπο.
Επιβραβεύετε τις προσπάθειες που κάνει το παιδί σας, προκειμένου να μάθει τη γλώσσα. Συνεχίστε να μιλάτε. Και συνεχίστε να μαθαίνετε διασκεδάζοντας!
Αν πάλι, κάνετε όλα τα παραπάνω και νομίζετε πως το παιδί σας δεν ανταποκρίνεται επαρκώς, θα ήταν σκόπιμο να απευθυνθείτε σε έναν λογοθεραπευτή καθώς η λογοθεραπεία σαν επιστήμη δρα και στο πλαίσιο της πρόληψης γλωσσικών δυσκολιών.
Με τη συνεργασία του κέντρου ειδικών θεραπειών Λόγος & Επικοινωνία, www.logosepikinonia.gr
