Η ερώτηση μπορεί να ακούγεται χαζή, αλλά η ορολογία μπερδεύει συχνά πολλούς γονείς, πράγμα που είναι φυσικά κατανοητό μας επισημαίνει η κ. Γεωργία Κατσογριδάκη, Διαιτολόγος- Διατροφολόγος . Οι όροι παχύσαρκος και υπέρβαρος χρησιμοποιούνται συχνά από τα μέσα ενημέρωσης και καμιά φορά είναι δύσκολο να διακρίνουμε τη διαφορά τους και τη σημασία τους. Έχουν γίνει πολλές μελέτες για να καθοριστεί τι ακριβώς χαρακτηρίζει τον παχύσαρκο και τον υπέρβαρο, τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες. Στα παιδιά ιδίως, είναι δύσκολο να οριστούν κατηγορίες, κυρίως εξαιτίας του διαφορετικού ρυθμού ανάπτυξης του καθενός.
Κατά λέξη, υπέρβαρο επεξηγεί η κ. Κατσογριδάκη είναι ένα παιδί που έχει περισσότερο βάρος από όσο προϋποθέτει το ύψος του. Ωστόσο, διάφοροι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν το βάρος τους, όπως ο βαρύτερος σκελετός και η μεγαλύτερη μυϊκή μάζα. Στον απλό ορισμό του υπέρβαρου, οι παράγοντες αυτοί δεν λαμβάνονται υπόψη. Έτσι το βάρος του παιδιού σας μπορεί να απέχει πολύ από αυτά που λένε τα διαγράμματα για το ύψος του, και ωστόσο να δείχνει λεπτό και υγιές. Σε μια τέτοια περίπτωση, χρησιμοποιήστε την απλή λογική. Ένα βαρύ παιδί δεν είναι απαραίτητα χοντρό, ακόμα και αν ζυγίζει πάνω από το μέσο όρο που χαρακτηρίζει το ύψος του.
Ουσιαστικά, το υπερβάλλον βάρος αποτελεί πρόβλημα μόνο όταν αποτελείται από υπερβάλλον σωματικό λίπος. Ένα παιδί που είναι υπέρβαρο και κουβαλάει πάνω του πολύ λίπος, μπορεί να οδεύει προς την παχυσαρκία – και εκεί είναι που αρχίζουν τα αληθινά προβλήματα υγείας.
Η παχυσαρκία από την άλλη πλευρά, ορίζεται ως η ύπαρξη υπερβολικού σωματικού λίπους. Αυτό προσθέτει επιπλέον βάρος σε ένα παιδί, και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη φυσιολογική του ανάπτυξη. Αν το παιδί σας παίρνει βάρος πιο γρήγορα από το φυσιολογικό, πρέπει να ελεγχθεί για παχυσαρκία. Το ύψος και η κατασκευή του παιδιού επηρεάζουν το χαρακτηρισμό του ως παχύσαρκου σε ένα δεδομένο βάρος. Ένα παιδί είναι συνήθως παχύσαρκο όταν ζυγίζει σημαντικά περισσότερο από όσο είναι ιδανικό για το ύψος του. Γενικά αν ένα παιδί ζυγίζει 20% και πάνω από το αναμενόμενο βάρος για ένα δεδομένο ύψος, μπορεί να είναι παχύσαρκο. Οι περισσότεροι γονείς θα έχουν διαγράμματα ανάπτυξης στα βιβλιάρια υγείας του παιδιού που τους έδωσε ο γιατρός όταν γεννήθηκε το παιδί τους.
Τα διαγράμματα αυτά μας δίνουν μια κλίμακα ενδεικτική του που βρίσκεται το παιδί μας σε σχέση με τους συνομηλίκους του, τονίζει η κ. Κατσογριδάκη. Αποτελούν έναν τρόπο για τη παρακολούθηση του ύψους και του βάρους του, αλά και ένα σημαντικό εργαλείο για την παρακολούθηση της ανάπτυξης του παιδιού. Οι ποσοστιαίες καμπύλες αυτών των διαγραμμάτων αντιπροσωπεύουν το ποσοστό των παιδιών που έχουν το ίδιο ύψος ή βάρος. Η 50η αντιπροσωπεύει το μέσο όρο ύψους ή βάρους κάθε ηλικιακής ομάδας και άρα το 50% των παιδιών θα βρίσκονται πάνω από αυτό το σημείο, και το άλλο 50% κάτω. Για παράδειγμα, αν ένα αγόρι 3,5 χρονών ζυγίζει περίπου 13,5 κιλά τότε θα βρίσκεται στην 9η ποσοστιαία καμπύλη για το βάρος του σε αυτή την ηλικία. Αυτό σημαίνει ότι το 91% των παιδιών της ηλικίας του ζυγίζουν περισσότερο από αυτό, και ταυτόχρονα ότι το παιδί αυτό ζυγίζει περισσότερο από το 8% των συνομήλικων του. Το πώς αναπτύσσεται και μεγαλώνει το παιδί σας έχει περισσότερη σημασία από την καμπύλη στην οποία βρίσκεται. Παιδιά στην 9η καμπύλη βάρους ή κάτω από αυτή μπορεί να είναι φυσιολογικά αν η ταχύτητα, ο ρυθμός, της ανάπτυξης τους είναι φυσιολογικός. Μικροκαμωμένα παιδιά, αλλά με φυσιολογικό ρυθμό ανάπτυξης θα έχουν τη δική τους καμπύλη στο διάγραμμα, η οποία ωστόσο θα είναι παράλληλη με την 9η. Είναι σημαντικό να βλέπουμε αρκετές τιμές ύψους και βάρους στο πέρασμα του χρόνου για να μπορούμε να εκτιμήσουμε το ρυθμό ανάπτυξης ενός παιδιού.
Διαβάστε ακόμα: Η κοιλίτσα του παιδιού μου θα γίνει τελικά μπόι;
Για να μπορέσετε να παρακολουθήσει το βάρος, πρέπει να έχετε μια συνεπή καμπύλη. Αν το παιδί σας πηδάει ξαφνικά από την 50η στην 91η καμπύλη βάρους μπορεί να υπάρχει πρόβλημα. Και αντίθετα, αν το παιδί σας ήταν ανέκαθεν στην 91η καμπύλη του διαγράμματος, εξακολουθεί να βρίσκεται σε αυτή και δείχνει να παίρνει υπερβολικό βάρος δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Αν ανακαλύψετε ότι το παιδί σας είναι ήδη πάνω από την 91η καμπύλη βάρους για το ύψος του και ανησυχείτε γιατί σας φαίνεται υπέρβαρο, είναι καιρός να πάρετε τα μέτρα σας.
