Ο Avidan Milevsky εξηγεί στην huffingtonpost.com:
Πρόσφατα συνεργάστηκα με μία γυναίκα, την Debbi, που ανησυχούσε για ένα ιατρικό πρόβλημα που αντιμετώπιζε. Όταν τη ρώτησα αν είχε κάποιους ανθρώπους που θα μπορούσαν να τη στηρίξουν σ’ αυτή τη δύσκολη στιγμή που περνούσε, μου είπε ντροπαλά πως δεν έχει μιλήσει στη μητέρα της για το πρόβλημά της – «Δεν ήθελα να την ανησυχήσω», είπε «η μαμά μου πάντα ανησυχούσε για το παραμικρό πρόβλημα που είχα. Απλά δεν θέλω να έχω να αντιμετωπίσω και αυτό».
Αυτή η δυναμική που υπάρχει μεταξύ πολλών ενήλικων παιδιών και των γονιών τους είναι καταστροφική για δύο λόγους. Πρώτον, δεν επιτρέπει στα ενήλικα παιδιά να δεχθούν τη θαλπωρή και την έγνοια των γονιών τους τη στιγμή που τη χρειάζονται, μην επιτρέποντας έτσι να έχουν μια ειλικρινή σχέση. Το φαινόμενο αυτό είναι η αντίδραση στις προσπάθειες που έκαναν οι γονείς να ελέγξουν ψυχολογικά τα παιδιά τους, ελαττώνοντας την αυτονομία τους, κάτι που έχει πολλές αρνητικές συνέπειες.
Ένα υγιές μοτίβο γονεϊκότητας απαιτεί πάντα να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες των παιδιών μας ενώ ταυτόχρονα να απαιτούμε πράγματα από αυτά. Τα παιδιά που μεγαλώνουν από γονείς που χρησιμοποιούν αυτό το συνδυασμό των δύο παραγόντων, τους «εξουσιαστικούς γονείς», γίνονται πιο υγιή συναισθηματικά, ακαδημαϊκά και κοινωνικά μεγαλώνοντας από ό,τι τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς αυτή την επιτυχημένη συνταγή. Παρ’ όλα αυτά, πέρα από αυτό το συνδυασμό, υπάρχει και ένα επιπλέον συστατικό στο να μεγαλώνει κανείς παιδιά με υγιή τρόπο, στο οποίο αναφερόμαστε πιο σπάνια αλλά είναι εξίσου σημαντικό με το να ανταποκρινόμαστε σε αυτά και να έχουμε απαιτήσεις. Το συστατικό είναι το να προμηθεύετε τα παιδιά σας με ψυχολογική αυτονομία.
Επιτρέψτε μου να σας εξηγήσω τι σημαίνει να δίνετε στα παιδιά σας ψυχολογική αυτονομία περιγράφοντας το αντίθετο: πώς είναι τα παιδιά όταν οι γονείς τους ασκούν επάνω τους ψυχολογικό έλεγχο.
Ο ψυχολογικός έλεγχος ασκείται στα παιδιά με διάφορους τρόπους:
Οι γονείς που κάνουν ψυχολογικό έλεγχο στα παιδιά τους επιμένουν πως τα παιδιά τους δεν θα έκαναν ποτέ πράγματα που θα τους προκαλούσαν ανησυχία. Αυτό μπορεί να είναι καταστροφικό, καθώς τα παιδιά χρειάζεται να νιώθουν πως μπορούν να είναι παιδιά και να εξερευνούν το περιβάλλον τους. Επιπλέον, χρειάζεται να αισθάνονται ικανά να πάρουν σωστές αποφάσεις για τη ζωή τους από μόνα τους, χωρίς να έχουν να σκέφτονται συνέχεια την αγωνία των γονιών τους. Φανταστείτε πόσο δύσκολο θα ήταν για τα παιδιά να περάσουν καλά στην παιδική χαρά αν με κάθε κίνηση που κάνουνσκέφτονται «δεν πρέπει να ανησυχήσω τους γονείς μου». Δεν σκαρφαλώνουν σε δέντρα, δεν τρέχουν γρήγορα, δεν παίζουν ποδόσφαιρο. Όπως και για την Debbi, ο φόβος μην ανησυχήσουν οι γονείς μπορεί να είναι καταστροφικός ακόμη και όταν τα παιδιά έχουν πλέον ενηλικιωθεί.
Όχι, δεν θα πιέσω την κόρη μου να γίνει όσα δεν έγινα…
Ένας άλλος τρόπος που οι γονείς ελέγχουν τα παιδιά τους είναι με το να παραμένουν ψυχροί ή αποστασιοποιημένοι από εκείνα όταν τα παιδιά δεν υπακούν ή όταν συμπεριφέρονται με τρόπο που δεν ικανοποιεί τους γονείς. Η θαλπωρή και η αγάπη του γονιού δεν πρέπει να συνδέονται με τη συμμόρφωση. Οι γονείς θα πρέπει να πειθαρχούν τα παιδιά με το να διαπραγματεύονται με τα προνόμιά τους και χρησιμοποιώντας τη λογική – δεν θα πρέπει τους στερούν την αγάπη. Οι γονείς πρέπει να δείξουν στα παιδιά τους πως τα αγαπάνε ό,τι και αν συμβεί, ώστε τα παιδιά να αισθάνονται ασφαλή στον κόσμο.
Το να λένε συνέχεια στα παιδιά τι να κάνουν και πώς να συμπεριφέρονται, ενώ προσπαθούν επίμονα να αλλάξουν τον τρόπο που εκείνα φέρονται, είναι ένας άλλος τρόπος με τον οποίο τα ελέγχουν. Αυτό είναι πολύ διαφορετικό από το να έχεις απαιτήσεις από τα παιδιά σου, το οποίο είναι ένα υγιές κομμάτι του να μεγαλώνεις ένα παιδί. Οι απαιτήσεις έχουν να κάνουν με τη θέσπιση ορισμένων βασικών κανόνων και από εκεί και πέρα επιτρέπουν στα παιδιά να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις επάνω στη συμπεριφορά τους. Τα παιδιά πάντα θα παραβιάζουν τους κανόνες και θα υποστούν τις επιπτώσεις της ανυπακοής τους. Οι γονείς που ασκούν όμως ψυχολογικό έλεγχο, δεν σταματούν να υπενθυμίζουν στα παιδιά τους τους κανόνες και αντιδρούν σκληρά και υπερβολικά κάθε φορά που αυτά δεν συμμορφώνονται.
Τέλος, οι γονείς που ελέγχουν τα παιδιά τους λένε στα παιδιά τους πως γνωρίζουν το πώς αυτά σκέφτονται και αισθάνονται. Το να βλέπουν τις εκφράσεις στο πρόσωπο του παιδιού τους ή τη γλώσσα του σώματός τους, να μαντεύουν τι κρύβει η έκφρασή τους και έπειτα να προκαταβάλουν τα παιδιά τους λέγοντας πως γνωρίζουν τι σκέφτονται εκείνα, στην ουσία κάνει τους γονείς να κατοικούν στο μυαλό των παιδιών τους. Αυτοί οι γονείς, όχι μόνο ελέγχουν τις εμφανείς πράξεις που κάνουν τα παιδιά τους αλλά, ταυτόχρονα, επιμένοντας πως γνωρίζουν τι σκέφτονται και τι αισθάνονται, κυριεύουν και την ψυχοσύνθεσή τους και τις σκέψεις των παιδιών τους επίσης. Ο συγκεκριμένος έλεγχος αποτελεί ψυχολογική εισβολή στην παιδική ζωή και χειραγωγεί τα παιδιά. Δεν τα επιτρέπει να εκφράσουν τις σκέψεις τους και τα συναισθήματά τους, εμποδίζοντας την ικανότητα της ελεύθερης έκφρασης και αυτονομίας. Ακόμη και αν θεωρείτε πως ξέρετε τι σκέφτεται το παιδί σας, αφήστε το να αποφασίσει το ίδιο αν θα το μοιραστεί μαζί σας και απλά ενθαρρύνετέ το ώστε να το εκφράσει.
Αποφεύγοντας αυτές τις συμπεριφορές ελέγχου, βοηθάτε τα παιδιά σας να αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους, να σκέφτονται ανεξάρτητα, να παίρνουν τις δικές τους αποφάσεις και να συμπεριφέρονται όπως αισθάνονται. Ο ψυχολογικός έλεγχος επηρεάζει τα παιδιά και στην ενήλικη ζωή τους. Η αντίδραση της Debbi δείχνει πως όταν ελέγχει κανείς από νωρίς το παιδί του, μπορεί να οδηγήσει στην αντίθετη αντίδραση όταν τα παιδιά μεγαλώσουν και απελευθερωθούν επιτέλους από τον έλεγχό τους – στο να αποκλείσουν τους γονείς τους από τη ζωή τους.
Babyradio.gr – Θωμαΐδου Ευθυμία Ζωή
