Αυτοί είναι οι λόγοι που τα ποσοστά των καισαρικών στην Ελλάδα έχουν ξεφύγει!
Η γέννηση με καισαρική τομή στην Ελλάδα έχει λάβει τις διαστάσεις πραγματικής επιδημίας. Το ποσοστό των καισαρικών τομών ανέρχεται περίπου στο 40% του συνόλου των τοκετών στα δημόσια νοσοκομεία και έως και 65 % στα ιδιωτικά, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του ΚΕΣΥ.
Τα ποσοστά αυτά καισαρικής τομής βρίσκονται πολύ πιο πάνω από το 15% που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) θεωρεί ότι μπορεί να προκύψει από ιατρικά αίτια.
Και είναι αλήθεια ότι αυτό το ποσοστό του ΠΟΥ είναι μάλλον υπερβολικά αισιόδοξο, είναι όμως εξίσου αλήθεια ότι το ποσοστό των καισαρικών τομών σε οργανωμένες ευρωπαϊκές χώρες-πρότυπα στον τομέα της ιατρικής περίθαλψης, όπως η Μεγάλη Βρετανία και οι Σκανδιναβικές χώρες, κυμαίνεται μεταξύ 16 και 22% (Πηγή: ΠΟΥ).
Ακόμη και στις ΗΠΑ με την αμυντική ιατρική λόγω των συχνών δικαστικών αγωγών κατά των ιατρών τα ποσοστά καισαρικής είναι περί το 33%. (Hamilton et al. 2012)
Την 1η Μαρτίου 2013 στη Γενεύη η επιτροπή του ΟΗΕ για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών εξέφρασε την ανησυχία της για το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό των καισαρικών τομών που πραγματοποιούνται στη χώρα μας, κάποιες από αυτές χωρίς σαφή ιατρική ένδειξη.
Η επιτροπή προέτρεψε την Ελλάδα μεταξύ άλλων να μειώσει το ποσοστό των καισαρικών τομών χωρίς ένδειξη, με εκπαίδευση και επανεκπαίδευση του ιατρικού προσωπικού στον φυσιολογικό τοκετό και να εφαρμόσει ελέγχους συμμόρφωσης με τις ιατρικές ενδείξεις για καισαρική τομή με σκοπό τη μείωση του αριθμού των καισαρικών τόμων χωρίς ιατρική ένδειξη.
Με άλλα λόγια η επιτροπή κατηγορεί την Ελλάδα εμμέσως πλην σαφώς για κακοποίηση των γυναικών μέσω των καισαρικών τομών και για έλλειψη σεβασμού προς την έγκυο γυναίκα.
Τα πλεονεκτήματα του φυσιολογικού τοκετού είναι προφανή:
•Στον φυσιολογικό τοκετό η γυναίκα παίζει ενεργό ρόλο στη γέννηση του μωρού της, γεγονός που της δίνει αυτοπεποίθηση ενώ στην καισαρική παρακολουθεί χωρίς ενεργή συμμετοχή.
•Με τον φυσιολογικό τοκετό το σώμα της γυναίκας επανέρχεται και ανακτά τις δυνάμεις του ταχύτερα.
•Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες οι γυναίκες μετά από φυσιολογικό τοκετό έχουν πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα να θηλάσουν, από ό,τι μετά από καισαρική. Έτσι, δεν χρειάζεται να καταφύγουν στη λύση του φαρμακευτικού γάλακτος, με αντίστοιχη οικονομική επιβάρυνση για τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Μια απίστευτη καισαρική: Μητέρα ξεγεννά η ίδια το μωρό της!
•Μετά από καισαρική το νεογέννητο έχει πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα να καταλήξει για ώρες ή και μέρες στη μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών με αναπνευστική δυσχέρεια από ό,τι με φυσιολογικό τοκετό.
•Στην καισαρική τομή χάνεται κατά μέσο όρο διπλάσια ποσότητα αίματος (περί το 1 λίτρο) ενώ στον φυσιολογικό τοκετό περίπου μισό λίτρο. Ας αναλογιστούμε το σοβαρό πρόβλημα της έλλειψης αίματος στην Ελλάδα.
•Η καισαρική στοιχίζει τα διπλάσια χρήματα στον εθνικό προϋπολογισμό. Κοστολογείται 1.200 ευρώ στα δημόσια νοσοκομεία, ενώ ο φυσιολογικός τοκετός 600. Επιπρόσθετα δεν έχει αποδειχθεί η υπεροχή της καισαρικής στη βελτίωση της προγεννητικής θνησιμότητας και νοσηρότητας για το νεογνό. Αντίθετα για τη μητέρα ελλοχεύει κινδύνους. (αιμορραγία, μολύνσεις, κακώσεις οργάνων).
Είναι αλήθεια ότι η καισαρική έχει αυξητική τάση παγκοσμίως. Στην Ελλάδα όμως τα νούμερα είναι υπερβολικά.
Οι λόγοι αύξησης της καισαρικής τομής διεθνώς είναι πολλοί:
•Οι γυναίκες γεννούν σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία και εμφανίζουν νοσήματα φθοράς όπως σακχαρώδη διαβήτη και υπέρταση που κάνουν την απόφαση για καισαρική ευκολότερη.
•Ο πιο σχολαστικός έλεγχος των εμβρύων με τους υπερήχους, την καρδιοτοκογραφία και μεγάλο αριθμό από εργαστηριακές εξετάσεις αποκαλύπτουν μικρά ή μεγάλα προβλήματα της εγκύου ή του εμβρύου με συνέπεια καισαρική τομή.
•Τα συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά εξωσωματικών γονιμοποιήσεων και δίδυμων από εξωσωματική γονιμοποίηση και η έννοια της «πολύτιμης» κύησης (αλήθεια, ποια επιθυμητή κύηση δεν είναι πολύτιμη;)
•Η εγκατάλειψη του φυσιολογικού τοκετού σε ισχιακή προβολή (όταν το μωρό έρχεται με τα πόδια και όχι με το κεφάλι) λόγω μιας μεγάλης έρευνας (M.E. Hannah, 2000) που έδειξε πολλά προβλήματα στα παιδιά που γεννιούνται κολπικά.
•Λιγότερη προθυμία η έλλειψη ικανότητας από τους ιατρούς για τοκετό με εμβρυουλκία (βεντούζα ή κουτάλες).
Όμως γιατί στην Ελλάδα τα νούμερα έχουν ξεφύγει;
•Στην Ελλάδα η σχέση του μαιευτήρα με την έγκυο είναι πολύ πιο προσωπική από ό,τι σε άλλες χώρες. Επομένως η αντιμετώπιση είναι πιο αμυντική γιατί οι ευθύνες είναι πιο προσωποποιημένες. Υπό τον φόβο ιατρονομικών εμπλοκών ο ιατρός συχνά επιλέγει να πάρει την κατάσταση στα χέρια του με ένα γρήγορο και ελεγχόμενο από αυτόν τοκετό, που είναι η καισαρική τομή.
•Στην Ελλάδα υπάρχει παντελής απουσία πολιτικής φυσιολογικού τοκετού μετά από καισαρική.
•Ακόμη στη χώρα μας ο ρόλος της μαίας, που είναι αναπόσπαστος κρίκος του φυσιολογικού τοκετού είναι σαφώς υποβαθμισμένος.
Πάνω από όλα η αύξηση των καισαρικών τομών στην Ελλάδα αντικατοπτρίζει την αντίληψη της κοινωνίας μας. Όλα γρήγορα, χωρίς πολύ προσπάθεια και χωρίς πολύ κόπο. Ανυπόμονες έγκυες, που θέλουν να γεννήσουν σε λίγα λεπτά με ελάχιστη προσπάθεια, στάση που αντικατοπτρίζεται από το συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό καισαρικών μετά από επιθυμία της μητέρας. Ανυπόμονοι συγγενείς που μετά από λίγες ώρες αναμονής ανησυχούν αρχικά και αργότερα πιέζουν, απαιτώντας τη «λύτρωση» με καισαρική. Και, τέλος, βιαστικοί ιατροί που στον πιεσμένο χρόνο τους προσπαθούν να τα χωρέσουν όλα.
Το μεγαλύτερο επιχείρημα υπέρ της καισαρικής τομής είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο ποσοστό μητρικής θνησιμότητας πανευρωπαϊκά. Αυτό αποδίδεται στην ευκολία πραγματοποίησης καισαρικής τομής χωρίς όμως να μπορεί να τεκμηριωθεί επαρκώς επιστημονικά. Με βάση αυτή τη λογική όμως, αν μια χώρα εφάρμοζε μαζικά στρατηγική προληπτικής μαστεκτομής ή προστατεκτομής τελικά θα εμφάνιζε μικρότερα ποσοστά καρκίνου του μαστού ή του προστάτη από τις άλλες χώρες. Πόσο όμως αποδεκτό είναι αυτό ηθικά;
Σίγουρα η καισαρική τομή έχει τη θέση της στη σύγχρονη μαιευτική και μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια αν υπάρχει κίνδυνος για τη μητέρα η το έμβρυο. Έχει όμως ιατρικές ενδείξεις που πρέπει να τηρούνται.
Μόνο αν υπάρχει σοβαρός λόγος έχουμε δικαίωμα να διαταράξουμε τη φυσική πορεία του θαύματος του φυσιολογικού τοκετού.
* Ο Μιχάλης Σύνδος είναι Μαιευτήρας Γυναικολόγος. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών. Επιμελητής Α’, 1ης Μαιευτικής Γυναικολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πηγή: protagon.gr
