Ακτινοβολία και παιδιά
Δρ. Στέλλα Κάννα-Μιχαηλίδου
Οι επιπτώσεις της υπερβολικής χρήσης κινητού στα παιδιά.
Προφύλαξη και μείωση της έκθεσης των παιδιών η μόνη επιλογή.
Το 2011, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατέταξε την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα, ως «πιθανώς καρκινογόνa για τον άνθρωπο». Από τότε μέχρι σήμερα, η τεκμηρίωση νέων πιθανών και πολύ σοβαρών κινδύνων αποτελεί την κορυφή ενός αναδυόμενου παγόβουνου. To ανησυχητικό είναι πως, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι όποιες πιθανές επιπτώσεις θα είναι πολύ μεγαλύτερες και σοβαρότερες για το έμβρυο και το παιδί σε σχέση με τους ενήλικες για τους εξής λόγους:
- Ο εγκέφαλος των εμβρύων και των παιδιών περνά από διεργασίες προγραμματισμού και ανάπτυξης.
- H απορρόφηση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από τον εγκέφαλο του παιδιού φαίνεται, στη βάση νεώτερων δεδομένων, ότι είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τους ενήλικες, γιατί ο εγκέφαλος του παιδιού έχει:
- Μεγαλύτερη αγωγιμότητα
- Μικρότερο μέγεθος
- Λεπτότερα κρανιακά οστά και
- Μικρότερη απόσταση από τον πομπό.
3. Τα παιδιά θα εκτεθούν για περισσότερα χρόνια στην ακτινοβολία και τις επιδράσεις της και ταυτόχρονα έχουν μεγαλύτερο χρόνο για να αναπτύξουν τις μακρόχρονες ασθένειες, όπως ο καρκίνος.
Καθώς ολοένα και περισσότεροι κίνδυνοι αναδεικνύονται, επιβάλλεται η μείωση της χρήσης και της έκθεσης των παιδιών και των εμβρύων, στη βάση της Αρχής της Προφύλαξης. Η μόνη ρεαλιστική επιλογή: η ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ. Τα παιδιά μας εμπιστεύονται!! Στο χέρι μας είναι να μειώσουμε τους κινδύνους εφαρμόζοντας πρωτίστως, σε ατομικό αλλά και σε συλλογικό επίπεδο, απλά μέτρα, όπως τα πιο κάτω, που προτείνονται σε διεθνές επίπεδο:
Η απόσταση από τις πηγές εκπομπής είναι ο μεγαλύτερος σύμμαχός μας, γιατί η ένταση της ακτινοβολίας είναι αντιστρόφως ανάλογη του τετραγώνου της απόστασης.
Αντίθετα, η πολλαπλή ή ταυτόχρονη (από πολλές πηγές), συχνή και διαρκής έκθεση αυξάνουν τον κίνδυνο.
Οι διεθνείς οργανισμοί συμβουλεύουν να μην δίνεται κινητό σε παιδιά μικρότερα από 12 και, κατά προτίμηση, 14 χρόνων.
- Στα μεγαλύτερα παιδιά, να γίνεται σωστή επιλογή κινητού ανάλογα με την ηλικία, χωρίς «περιττές/ επικίνδυνες» δυνατότητες πρόσβασης στο Internet, έτσι ώστε, να αποφεύγεται η έκθεση των παιδιών σε αυξημένη ακτινοβολία αλλά και σε σοβαρούς ψυχολογικούς, κοινωνικούς και άλλους κινδύνους παρενόχλησης και εκμετάλλευσης.
- Ευαισθητοποίηση των παιδιών για σωστή και μειωμένη χρήση και κατανόηση ότι το κινητό δεν είναι παιχνίδι, ούτε το κύριο μέσο επικοινωνίας, αλλά χρησιμοποιείται μόνο για σύντομες και επείγουσες επικοινωνίες. Ενθάρρυνση της αποστολής γραπτών μηνυμάτων αντί τηλεφωνικής κλήσης και αξιοποίηση των hands free. Είναι καλύτερα να έχει το παιδί προπληρωμένη κάρτα τηλεφώνου αντί κανονική συνδρομή, γιατί έτσι υπάρχει κάποιος αυτοπεριορισμός και έλεγχος της χρησιμοποίησης. Μαθαίνουμε στα παιδιά ότι η μεταφορά του κινητού πάνω στο σώμα τους μπορεί να βλάψει σοβαρά ζωτικά όργανα και συστήματα (π.χ. το αναπαραγωγικό) και γενικά την υγεία τους. Τα αγόρια δεν πρέπει να τοποθετούν το τηλέφωνο στις μπροστινές τσέπες και τα κορίτσια στα μπράτσα τους.
- Η χρήση κινητών από τα παιδιά στα δημοτικά πρέπει να απαγορεύεται όπως και, κατά προτίμηση, και στα γυμνάσια. Εκτός των άλλων επιπτώσεων, δημιουργεί αυξημένη πολλαπλή έκθεση (παθητική έκθεση) από τα τηλέφωνα των άλλων παιδιών.
- Τα κινητά και τα ασύρματα τηλέφωνα δεν πρέπει να αφήνονται σε λειτουργία στα υπνοδωμάτια των παιδιών, ούτε στους χώρους που παίζουν.
Γενικά όλοι μας και ιδίως οι έγκυες γυναίκες:
- Διαβάζουμε προσεκτικά τα ολοκληρωμένα εγχειρίδια των τηλεφώνων και τηρούμε όλες τις συστάσεις, ιδίως τις αποστάσεις.
- Δεν κρατούμε το τηλέφωνο πάνω μας όταν δεν χρησιμοποιείται και ιδίως αν κρατούμε το παιδί μας.
- Αφήνουμε απόσταση τουλάχιστον ενός (1) μέτρου από τις εγκύους και τα παιδιά όταν τηλεφωνούμε. Και εμείς τηρούμε την ίδια απόσταση από κάποιον που τηλεφωνά.
- . Οι συσκευές (κινητό, laptop με Wi-Fi,ή το tablet) πρέπει να είναι μακριά από την κοιλιά της εγκύου ή τη μητέρα όταν θηλάζει. Η έγκυος αποφεύγει ή περιορίζει σημαντικά τη χρήση κινητού ή ασύρματου σταθερού και πάντοτε χρησιμοποιεί το μεγάφωνο (loudspeaker) τοποθετώντας το κινητό μακριά, ιδίως από την κοιλιά της.
- Η έγκυος ειδικότερα πρέπει να αποφεύγει την παρατεταμένη ή άμεση έκθεση στο Wi-Fi οπουδήποτε, στο σπίτι ή στην εργασία. Εάν εντούτοις επιβάλλεται η χρήση του διαδικτύου στην εργασία τότε θα πρέπει να επιδιώξει ενσύρματη σύνδεση. Σε καμιά περίπτωση να μη κάθεται κοντά σε router ούτε μεταξύ του υπολογιστή και του router.
- Χρησιμοποιούμε πάντα το μεγάφωνο (loudspeaker) ή το hands free. Τα δύο αυτά εξαρτήματα εκπέμπουν λιγότερη ακτινοβολία από το Bluetooth, το οποίο επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Όταν όμως δεν τηλεφωνούμε, κρατούμε το Bluetooth σβηστό.
- Ποτέ δεν τηλεφωνούμε εν κινήσει (σε αυτοκίνητο ή κατά τη διάρκεια περπατήματος) ή σε σημεία με μειωμένη λήψη (π.χ. υπόγεια ή περίκλειστους χώρους). Όσο μειώνεται η λήψη τόσο αυξάνεται η ακτινοβολία που εκπέμπεται από το κινητό.
- Δεν τηλεφωνούμε μέσα στο αυτοκίνητο ιδίως αν υπάρχουν παιδιά, εκτός και αν διαθέτουμε εξωτερική κεραία και ενσύρματη σύνδεση του τηλεφώνου μας με το σύστημα του αυτοκινήτου.
- Ενθαρρύνουμε τη χρήση μηνυμάτων SMS αντί τηλεφωνικής κλήσης για ανταλλαγή σύντομων μηνυμάτων.
- Μοιράζουμε το χρόνο ομιλίας κρατώντας το κινητό και από τις δύο πλευρές του κεφαλιού.
- Αξιοποιούμε, όσο γίνεται, το σταθερό τηλέφωνό μας με ενσύρματη σύνδεση. Είναι πολύ οικονομικότερο αλλά και ασφαλέστερο και από το κινητό και από το ασύρματο σταθερό.
Το κινητό τηλέφωνο, τα Tablets και ο φορητός υπολογιστής (Laptop) δεν είναι παιχνίδια ούτε μέσο διασκέδασης για τα παιδιά.
- Αποφυγή χρήσης κινητών και tablets στα μικρά παιδιά και περιορισμένη χρήση στα μεγαλύτερα, τα οποία χρησιμοποιούν τα κινητά τηλέφωνα μόνο για απόλυτα αναγκαίες και σύντομες κλήσεις.
- Δεν αφήνουμε τα παιδιά να ακούνε μουσική ή να παίζουν με παιχνίδια στο κινητό.
- Δεν αφήνουμε τα παιδιά να παίζουν με παιχνίδια στο Laptop, τα οποία λειτουργούν μόνο Online (με Wi-Fi), εκτός και αν το Laptop είναι συνδεδεμένο στο διαδίκτυο με καλώδιο. Ασφαλέστερη είναι η εκ των προτέρων αποθήκευση των παιχνιδιών στη συσκευή και εν συνεχεία η χρήση της συσκευής στο
Οι συσκευές παρακολούθησης των βρεφών δεν τοποθετούνται πάνω στο κρεβατάκι και προτιμούνται οι ενσύρματες ή τύπου analogue.
WiFi
Τα Wi-Fi εκπέμπουν σημαντική ακτινοβολία. Πολλοί Οργανισμοί προειδοποιούν ότι, σε παιδικούς σταθμούς και σχολεία πρέπει οι συνδέσεις με το διαδίκτυο να είναι ενσύρματες, γιατί εκπέμπουν πολύ λιγότερη ακτινοβολία από τα Wi-Fi. Σε αρκετές χώρες λαμβάνονται διάφορα μέτρα αποφυγής χρήσης Wi-Fi σε παιδικούς σταθμούς, σχολεία, βιβλιοθήκες. Δεν υπάρχει όμως απαγορευτική Νομοθεσία στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε..Ε.) ούτε και στην Κύπρο, γι’ αυτό και το Wi-Fi είναι διαδεδομένο. Πρώτη εντός Ε.Ε., η Γαλλική
Κυβέρνηση στη βάση της Αρχής της Προφύλαξης έχει πρόσφατα (2015) απαγορεύσει τη χρήση Wi-Fi σε παιδικούς σταθμούς και γενικά χώρους που φιλοξενούνται παιδιά κάτω των 6 χρόνων και συστήνει περιορισμένη υπό όρους /ελάχιστη χρήση στα σχολεία. Γι’ αυτό ενδείκνυται:
Αποφυγή εγκατάστασης και χρήσης WI-FI σε παιδικούς σταθμούς και σχολεία. Αν, εντούτοις, υπάρχει Wi-Fi στο νηπιαγωγείο /σχολείο, σύμφωνα με την Αρχή της Προφύλαξης, πρέπει να παίρνονται τέτοια μέτρα, έτσι ώστε να μειώνεται η έκθεση των παιδιών στο ελάχιστο δυνατόν και, κατά προτίμηση, να εκμηδενίζεται. Τέτοια είναι:
- Ποτέ να μην τοποθετούνται και να λειτουργούν routers στα δωμάτια που κοιμούνται ή παίζουν τα παιδιά ή σε διπλανά δωμάτια.
- Το Wi-Fi του παιδικού σταθμού ή του σχολείου γενικά να διατηρείται κλειστό, όσο το δυνατόν περισσότερο, στη διάρκεια παρουσίας των παιδιών στο σχολείο. Να ενεργοποιείται για περιορισμένο χρόνο μόνο όταν υπάρχει ανάγκη χρήσης.
- Στο σπίτι, τα Wi-Fi routers δεν πρέπει να αφήνονται στα υπνοδωμάτια των παιδιών ή των εγκύων ή στους χώρους που παίζουν τα παιδιά και επίσης, να εφαρμόζονται σχολαστικά τα σημεία 1 & 2 πιο πάνω. Οπωσδήποτε, πρέπει να σβήνουν, τουλάχιστον το βράδυ και γενικά όταν δεν χρησιμοποιούνται.
- Γενικά, οι ενσύρματες συνδέσεις τηλεφώνων και συσκευών, σε ότι αφορά την εκπομπή ακτινοβολίας, είναι ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΕΣ. Επίσης ασφαλέστερες είναι οι τηλεφωνικές κλήσεις μέσω υπολογιστή με ενσύρματη σύνδεση μέσω SKYPE.
- Τα πιο πάνω μέτρα βασίζονται στις πρόσφατες συστάσεις διαφόρων οργανισμών στη βάση της Αρχής της Προφύλαξης. Αποτελούν προς το παρόν ένα προκαταρκτικό βασικό πλαίσιο μέτρων που η Εθνική Επιτροπή θα επικαιροποιεί συνεχώς.
Πηγή:child.org.cy