του κου Στ. Παβέτση,Παιδίατρου
Πρόκειται για την πιο συχνή αιτία οξείας απόφραξης των ανωτέρων αναπνευστικών οδών στα βρέφη και στα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Είναι συνήθως ήπια νόσος με γρήγορη και πλήρη ανάρρωση.
Που οφείλεται;
Το croup οφείλεται σε διάφορους ιούς ή σε σπασμό του λάρυγγα. Ιοί πλήττουν παιδιά 6μηνών με 3 χρονών συνήθως στις αρχές φθινοπώρου και το χειμώνα. Συνηθέστερος ιός που προκαλεί λαρυγγίτιδα είναι ο ιός της παρα-ινφλουέντσας, αλλά την ίδια εικόνα μπορούν να προκαλέσουν και ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, ο ιός της ινφλουέντσας, αδενο-ιοί, εντερο-ιοί, ο ιός της ιλαράς κα.
Ο σπασμός του λάρυγγα μπορεί να συμβεί όλο το χρόνο σε παιδιά μέχρι 5 χρονών και είναι πιθανώς αλλεργική αντίδραση.
Πως μεταδίδεται;
Το παιδί μολύνεται μέσα από άμεση επαφή με ένα προσβεβλημένο άτομο, ή μέσα από μολυσμένες εκκρίσεις ατόμου που φέρει τον ιό, πχ μολυσμένα αντικείμενα.
Πως διαφέρει από το απλό κρυολόγημα;
Το απλό κρυολόγημα προκαλείται και αυτό από ιούς αλλά αφορά μόνο το ανώτερο αναπνευστικό (μύτη, φάρυγγα). Στο croup η λοίμωξη ξεκινάει από το ανώτερο αναπνευστικό αλλά σιγά σιγά επεκτείνεται προς τα κάτω, προκαλώντας οίδημα (πρήξιμο) γύρω από την τραχεία και τον λάρυγγα του παιδιού. Τα μικρότερα παιδιά τείνουν να επηρεάζονται πιο έντονα στην λαρυγγίτιδα, γιατί οι αεροφόροι σωλήνες είναι μικροί και ακόμα και ήπιο οίδημα μπορεί να τους φράξει σημαντικά.
Πως παρουσιάζεται;
Ξεκινάει με συνάχι και ξηρό βήχα, με ή χωρίς ήπιο πυρετό. Τα συμπτώματα ποικίλουν από παιδί σε παιδί. Συνήθως εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια της νύχτας με δύσκολη ή και γρήγορη αναπνοή, εισολκές στο θώρακα, χαρακτηριστικό ήχο όταν το παιδί εισπνέει (συριγμός), βραχνή φωνή και ερεθιστικό, παροξυσμικό βήχα (σαν γάβγισμα σκύλου).
Σε βαριές περιπτώσεις το χρώμα του παιδιού γίνεται μπλε και το επίπεδο συνείδησης μειωμένο.
Τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά άλλων παθήσεων, έτσι που είναι σημαντική η κλινική εξέταση και διάγνωση από παιδίατρο.
Η διάρκεια των συμπτωμάτων ποικίλει αλλά συνήθως αφορά τρεις με επτά ημέρες.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση απαιτεί συνήθως μόνο ιστορικό και κλινική εξέταση από παιδίατρο. Σε μερικές περιπτώσεις ο γιατρός μπορεί να ζητήσει τις εξής εξετάσεις:
• Οξυμετρία, δηλαδή μέτρηση του οξυγόνου του παιδιού στο αίμα του. Αυτό γίνεται απλά με έναν αισθητήρα που στερεώνεται γύρω από το δάχτυλο του παιδιού. Δεν είναι επεμβατική μέθοδος και δεν πονάει. Βοηθάει στην αναγνώριση σημαντικής αναπνευστικής δυσχέρειας.
• Απλή ακτινογραφία θώρακα και λαιμού, για την διαπίστωση οιδήματος στον λάρυγγα και την τραχεία.
• Εξετάσεις αίματος, σε αμφίβολες ή δύσκολες περιπτώσεις.
Πως αντιμετωπίζεται;
Χρειάζεται να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρο.
Ήπια κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί στο σπίτι. Μερικές φορές βοηθάει η έκθεση στον ψυχρό αέρα έξω. Καλός αερισμός του δωματίου βοηθάει. Ακόμα μπορείτε να αυξήσετε την υγρασία στο σπίτι με ατμούς ή υγραντήρα.
Διατηρείστε τη ψυχραιμία σας και καλμάρετε το παιδί. Διατηρώντας το παιδί ήρεμο και ήσυχο βοηθάμε να έχει λιγότερη αναπνευστική προσπάθεια.
Σιγουρευτείτε ότι το παιδί πίνει αρκετά υγρά. Επί πυρετού ή πόνου δίνετε παρακεταμόλη.
Μη δώσετε αντιβηχικά ή αντιβιοτικά.
Η νόσος συνήθως περνάει σε 2-3 μέρες, ενώ ήπιος βήχας μπορεί να παραμείνει για μία βδομάδα.
Σε σοβαρότερες περιπτώσεις ο παιδίατρος πιθανόν να σας δώσει το φάρμακο δεξαμεθαζόνη. Αυτό δίνεται από το στόμα και μπορεί να επαναληφθεί το επόμενο βράδυ αν χρειαστεί. Βοηθάει να μειωθεί το οίδημα στον λάρυγγα.
Σε πιο σοβαρές κρίσεις πρέπει να πάτε το παιδί στα επείγοντα. Εκεί, εκτός από τα παραπάνω μπορεί να δοθεί το φάρμακο αδρεναλίνη σε εισπνοές ή/ και κορτιζονούχο σε εισπνοές ή ενέσιμο και να γίνει παρακολούθηση της αναπνοής του παιδιού για μερικές ώρες.
Σε σοβαρές κρίσεις θα γίνει εισαγωγή στο νοσοκομείο (1 στα 10 παιδιά). Είναι συχνά δύσκολο να αποκλειστεί σοβαρό croup, γιατί υπάρχει συχνά σημαντική διακύμανση στα συμπτώματα, έτσι που φαίνεται καλύτερα τη μια στιγμή και χειρότερα την επόμενη. Επί αμφιβολίας δείτε άμεσα γιατρό. Το παιδί ίσως χρειαστεί οξυγόνο.
Πολύ σπάνια χρειάζεται υποστήριξη της αναπνοής στην εντατική μονάδα.
Πότε να ζητήσετε ιατρική βοήθεια
• Μεγαλύτερο παιδί με αυτά τα συμπτώματα πρέπει να εξεταστεί για άλλες αιτίες, γιατί σπάνια είναι croup
• Αν το παιδί κάνει υψηλό πυρετό
• Αν το παιδί δε μπορεί να καταπιεί και ρέει το σάλιο του από το στόμα
• Αν η αναπνοή είναι πολύ δύσκολη, γρήγορη, εργώδης
• Αν το χρώμα του παιδιού είναι μπλε ή ωχρό
• Αν το παιδί δεν επικοινωνεί μαζί σας, δεν είναι ζωηρό και το επίπεδο συνείδησης χειροτερεύει
• Αν ανησυχείτε για οποιοδήποτε άλλο λόγο ή δε μπορείτε να τα βγάλετε πέρα
Στέλιος Παπαβέντσης MRCPCH DCH IBCLC – pediatros-thes.gr
