Δίδυμη κύηση: Ποια είναι τα είδη της και ποιοι παράγοντες την επηρεάζουν
Πολύδυμη κύηση, όπως γνωρίζουμε καλά, είναι η κυοφορία περισσότερων του ενός εμβρύου. Η κύηση αυτή συνήθως είναι δίδυμη, πιο σπάνια τρίδυμη και πολύ σπανιότερα τετράδυμη κ.ο.κ. Μια πολύδυμη κύηση όμως αναλύεται πολύ περισσότερο. Ποια είναι τα διαφορετικά είδη και ποιοι είναι οι παράγοντες που την επηρεάζουν;
Βρείτε μοναδικές προτάσεις & προσφορές για όλο το σπίτι – Χαλιά – Λευκά Είδη – Φωτιστικά – Έπιπλα
[babyPostAd]Ποια είναι τα είδη της δίδυμης κύησης;
Kατά βάση μιλάμε για δίδυμα, που είναι μονοωογενή ή μονοζυγωτικά και για δίδυμα διωογενή ή διζυγωτικά. Η διαφορά είναι πως τα μονοζυγωτικά δίδυμα είναι αυτά που ονομάζουμε «πανομοιότυπα» και προέρχονται από την πλήρη διαίρεση ενός εμβρύου, δηλαδή υπήρχε ένα μόνο αρχικό γονιμοποιημένο ωάριο, που διαιρέθηκε πλήρως σε κάποιο στάδιο της ανάπτυξής του, ενώ τα διζυγωτικά προέρχονται από τη γονιμοποίηση δύο ωαρίων και στην πραγματικότητα μοιάζουν μεταξύ τους όσο μοιάζουν όλα τα αδέλφια.
Τα μονοζυγωτικά δίδυμα τα θεωρούμε πανομοιότυπα και πράγματι, όσον αφορά τα γενετικά τους χαρακτηριστικά είναι πανομοιότυπα. Όμως συχνά συμβαίνει το ένα να είναι είδωλο του άλλου, για παράδειγμα το ένα είναι αριστερόχειρας και το άλλο δεξιόχειρας, ενώ τα δακτυλικά τους αποτυπώματα είναι διαφορετικά.
Υπάρχουν διαφορετικά είδη μονοζυγωτικών διδύμων;
Ναι, γιατί ο πλακούντας και οι υμένες, που περιβάλλουν τα έμβρυα μονοζυγωτικής δίδυμης κύησης, διαφοροποιούνται ανάλογα με το στάδιο, στο οποίο έγινε η πλήρης διαίρεση του εμβρύου.
Εικόνα 1: Οι μεμβράνες και ο πλακούντας στα Μονοζυγωτικά Δίδυμα
Έτσι έχουμε:
Α) Διχοριακά/ Διαμνιακά δίδυμα: η διαίρεση έλαβε χώρα σε πολύ αρχικό στάδιο μέχρι και την 3η ημέρα (στάδιο Μοριδίου). Τα έμβρυα αυτά έχουν δύο πλακούντες και βρίσκονται μέσα σε δύο ανεξάρτητους αμνιακούς σάκους, όπως ακριβώς και τα Διζυγωτικά δίδυμα.
Β) Μονοχοριακά/ Διαμνιακά δίδυμα: η διαίρεση έλαβε χώρα μεταξύ της 4ης και της 8ηςημέρας (στάδιο βλαστοκύστης). Τα έμβρυα αυτά μοιράζονται έναν πλακούντα, αλλά βρίσκονται σε δύο ανεξάρτητους αμνιακούς σάκους.
Γ) Μονοχοριακά/ Μονοαμνιακά δίδυμα: η διαίρεση έλαβε χώρα μεταξύ της 8ης και της 13ηςημέρας (μετά την εμφύτευση της βλαστοκύστης). Τα έμβρυα αυτά μοιράζονται έναν πλακούντα και τον ίδιο αμνιακό σάκο.
Δ) Σιαμαία Δίδυμα: η διαίρεση έλαβε χώρα μεταξύ της 13ης και της 15ης ημέρας και η διαίρεση είναι ατελής, ανάλογα με το σημείο του σώματός τους στο οποίο είναι ενωμένα, ονομάζονται πυγοπαγή (ενωμένα στο ιερό), κρανιοπαγή (ενωμένα στο κεφάλι) και ομφαλοπαγή (ενωμένα στην κοιλιά). Για απροσδιόριστους λόγους τα σιαμαία είναι συνήθως θήλεα.
Πρέπει να σημειώσουμε πως μία κύηση, που ξεκινάει ως δίδυμος, δεν είναι απαραίτητο να οδηγήσει και σε τοκετό δύο νεογνών. Στην πραγματικότητα μόνο το 1/3 των κυήσεων, που ξεκινούν ως δίδυμες καταλήγουν σε τοκετό δύο νεογνών. Στα υπόλοιπα 2/3 το ένα έμβρυο χάνεται λόγω αιμορραγίας πριν τη συμπλήρωση 10 εβδομάδων κύησης ή μουμιωποιείται, οπότε και ονομάζεται παπυρώδες έμβρυο.
Σήμερα χάρη στο υπερηχογράφημα είναι δυνατόν να διαγνώσουμε αρκετά συχνά, αν τα δίδυμα είναι Διχοριακά/ Διαμνιακά ή Μονοχοριακά/ Διαμνιακά. Στην περίπτωση των Μονοχοριακών/ Διαμνιακών η διαχωριστή μεμβράνη μεταξύ των δύο εμβρύων ενώνεται με το εξωτερικό χείλος του σάκου, που εφάπεται με τη μήτρα, υπό ορθή γωνία σχηματίζοντας το γράμμα «Τ» και έχουμε στο υπερηχογράφημα το λεγόμενο «σημείο Τ» και είναι εμφανές μεταξύ των 10 και των 14 εβδομάδων κύησης.
Εικόνα 2: Μονοχοριακά/ Διαμνιοτικά Δίδυμα – “σημείο Τ” στο υπερηχογράφημα
Αντίθετα στην περίπτωση που τα δίδυμα είναι Διχοριακά/ Διαμνιακά, το σημείο ένωσης της μεμβράνης, που διαχωρίζει τους σάκους των δύο εμβρύων με την περιφέρεια έχει τριγωνικό σχήμα και θυμίζει το κεφαλαίο «Λ», αυτό είναι το λεγόμενο «σημείο λ». Αν το «σημείο λ» εντοπισθεί στο υπερηχογράφημα μεταξύ της 16ης και της 20ης εβδομάδας, τότε μπορούμε με σχετική βεβαιότητα να δηλώσουμε πως πρόκειται για Διχοριακά/ Διαμνιακά δίδυμα.
Εικόνα 3: Διχοριακά/ Διαμνιακά Δίδυμα – “σημείο λ” στο υπερηχογράφημα
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη δίδυμη κύηση;
Η συχνότητα μονοζυγωτικών διδύμων είναι περίπου 2,3-4 ανά 1000 κυήσεις και παρουσιάζεται σταθερή. Η συχνότητα μονοζυγωτικών διδύμων δεν επηρεάζεται από την κληρονομικότητα ή την ηλικία της μητέρας. Αντίθετα οι διζυγωτικές κυήσεις επαναλαμβάνονται στην ίδια οικογένεια, έχουν δηλαδή κληρονομικά χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα οι πιθανότητες για διζυγωτική κύηση αυξάνονται αν η μητέρα έχει συγγενή θήλυ και κυρίως πρώτου βαθού (μητέρα ή αδελφή), η οποία έχει διζυγωτική κύηση. Αν δε η ίδια η μητέρα είχε γεννηθεί από διζυγωτική κύηση, τότε και η ίδια έχει δεκαπλάσια πιθανότητα για πολύδυμη κύηση. Επίσης οι διζυγωτικές κυήσεις είναι πιο συχνές μεταξύ των γυναικών που διανύουν την τέταρτη (τα 30) ή την πέμπτη (τα 40) δεκαετία της ζωής τους. Φαίνεται πως σε αυτήν την ηλικία είναι πιο συχνό οι γυναίκες να παράγουν δύο ωάρια σε κάποιους κύκλους.
Η διζυγωτική δίδυμη κύηση συνδέεται με την πολλαπλή ωοθυλακιορρηξία. Περισσότερες πιθανότητες για διζυγωγική δίδυμη κύηση έχουν οι γυναίκες, που είναι ψηλές και υπέρβαρες, ενώ για άγνωστους λόγους οι ομάδες αίματος Ο και Α απαντώνται συχνότερα μεταξύ των μητέρων διζυγωτικών διδύμων. Επίσης και η μακχροχρόνια λήψη αντισυλληπτικών δισκίων, η οποία σταμάτησε σχετικά πρόσφατα αυξάνει την πιθανότητα για διζυγωτική δίδυμο κύηση.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως περίπου το 75% των διζυγωτικών διδύμων είναι του ιδίου φύλου. Μάλιστα το 45% των διδύμων αυτών είναι αμφότερα άρρενα και το 30% είναι αμφότερα θήλεα.
Φυσικά μέχρι τώρα αναφερθήκαμε στις πιθανότητες για διζυγωτική δίδυμο κύηση, όταν η σύλληψη γίνεται φυσικά. Τα τελευταία χρόνια η εξάπλωση των τεχνικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έχουν αυξήσει σημαντικά το ποσοστό των πολύδυμων κυήσεων (διδύμων, τριδύμων, τετραδύμων κ.ο.κ.). Σύμφωνα με κάποιες μελέτες, οι πολύδυμες κυήσεις αποτελούν το 3% των κυήσεων, ενώ το 25% με 30% των κυήσεων, που επιτυγχάνονται με μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι πολύδυμες.
Ενώ λοιπόν οι πολύδυμες κυήσεις και κυρίως οι δίδυμες έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια ως ποσοστό επί του συνόλου των κυήσεων, η αύξηση αυτή έχει να κάνει μόνο με τις Διζυγωτικές δίδυμες κυήσεις και σχετίζεται με τη διάδοση των μεθόδων υποβοηθούμενης γονιμοποίησης. Αντίθετα η συχνότητα των Μονοζυγωτικών διδύμων κυήσεων έχει παραμείνει σταθερή.
Εικόνα 1: By Kevin Dufendach (Own work) [CC-BY-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/3.0)], via Wikimedia Commons
Εικόνα 3: © Nevit Dilmen [CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0) or GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html)], via Wikimedia Commons
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
To διαβάσαμε στο mytwins.gr
