Η ενδοκυτοπλασμική έγχυση σπέρματος (Intracytoplasmic sperm injection – ICSI) είναι μία μέθοδος γονιμοποίησης του ωαρίου, που εφαρμόζεται στα πλαίσια της εξωσωματικής γονιμοποίησης και χαρακτηρίζεται από την απευθείας έγχυση σπέρματος στο εσωτερικό του ωαρίου. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στις αρχές τις δεκαετίες του 90 και έκτοτε εφαρμόζεται σε ευρεία κλίμακα σε όλον τον κόσμο.
Η ενδοκυτοπλασμική έγχυση σπέρματος χρησιμοποιείται καταρχήν στα πλαίσια της εξωσωματικής γονιμοποίησης, όταν η υπογονιμόητα οφείλεται στον ανδρικό παράγοντα και το σπερμοδιάγραμμα παρουσιάζει ανωμαλίες στον αριθμό ή τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων. Γενικά η ενδοκυτοπλασμική έγχυση σπέρματος αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Έτσι σε πολλά κέντρα αντιμετώπισης της υπογονιμότητας η ενδικυτοπλασμική έγχυση σπέρματος αποτελεί την πάγια πρακτική γονιμοποίησης των ωαρίων στα πλαίσια της εξωσωματικής γονιμοποίησης (βλ. εικόνα).
Το ωάριο, που λαμβάνεται στα πλαίσια της εξωσωματικής γονιμοποίησης περιβάλλεται από μία πρωτεϊνική μεμβράνη, που ονομάζεται διαφανής ζώνη. Υπό φυσικές συνθήκες, το σπερματοζωάριο, προκειμένου να γονιμοποιήσει το ωάριο, πρέπει να διαπεράσει τόσο την διαφανή ζώνη όσο και την κυτταρική μεμβράνη του ωαρίου.
Εξωσωματική γονιμοποίηση: Νέες δυνατότητες με αυξημένα ποσοστά επιτυχίας
Στα πλαίσια της ενδοκυτοπλασμικής έγχυσης σπέρματος ο εμβρυολόγος καταρχήν επιλέγει το σπερματοζωάριο, που θα εγχύσει στο εσωτερικό του ωαρίου. Η επιλογή γίνεται με βάση την κινητικότητα και τη μορφολογία του σπερματοζωαρίου.Κατόπιν χρησιμοποιεί μία λεπτή πιπέτα με αιχμηρή άκρη για να το αναρροφήσει. Η πιπέτα είναι γενικά ένα γυάλινο σωληνωτό εργαλείο, με το οποίο αναρροφούμε.
Στη συνέχεια ακινητοποιεί το ωάριο. Για να το επιτύχει αυτό χρησιμοποιεί μία ειδική πιπέτα, η οποία ασκεί αναρρόφηση στην επιφάνεια του ωαρίου.
Ακολουθεί η εισαγωγή του σπερματοζωαρίου μέσα στο ωάριο. Με πολύ λεπτές κινήσεις ο εμβρυολόγος πλησιάζει την αιχμηρή πιπέτα, με την οποία αναρρόφησε το σπερματοζωάριο στο ακινητοποιημένο ωάριο και διατρυπά την επιφάνειά του. Όταν η άκρη της αιχμηρής πιπέτας διαπεράσει τις μεμβράνες του ωαρίου, εγχύει το σπερματοζωάριο εντός του ωαρίου.Τέλος με ήπιες κινήσεις αποσύρεται η αιχμή της πιπέτας από το ωάριο, το οποίο και απελευθερώνεται (βλ. βίντεο).
Κατά καιρούς έχουν δημοσιευθεί μελέτες, στις οποίες υποστηρίζεται πως η ενδοκυτοπλασμική έγχυση σπέρματος αυξάνει τις πιθανότητες τα παιδιά, που θα γεννηθούν, να παρουσιάζουν συγγενείς ανωμαλίες. Φαίνεται τα παιδιά, των οποίων η σύλληψη επετεύχθη με ενδομπλασμική έγχυση σπέρματος, παρουσιάζουν ελαφρώς αυξημένο ποσοστό συγγενών ανωμαλιών σε σχέση με τα παιδιά των οποίων οι σύλληψη είναι φυσική ή με εξωσωματική γονιμοποίηση χωρίς όμως τη χρήση ενδοκυτοπλασμικής έγχυσης σπέρματος (η γονιμοποίηση επιτυγχάνεται με ανάμιξη του ωαρίου με σπέρμα).
Για το λόγο αυτό είναι να ακολουθείται πάντα το πρόγραμμα προγεννετικού ελέγχου.
Η ενδοκυτοπλασμική έγχυση σπέρματος αυξάνει λοιπόν τις πιθανότητες επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Φαίνεται πως η ελαφρά αύξηση των συγγενών ανωμαλιών, που συνδέεται με αυτή τη μέθοδο γονιμοποίησης δεν είναι αρκετή για να περιορίσει σε γενικές γραμμές τη χρήση της.
Δρ Μενέλαος Κων. Λυγνός, MSc, PhD – Μαιευτήρ Χειρούργος Γυναικολόγος
Πηγή: eleftheia.gr
