της Αμμάρι Ναταλίας ,Παιδοψυχολόγου στο babyradio,
Ορισμένες από τις πιο συχνά χρησιμοποιούμενες και φαινομενικά θετικές φράσεις που χρησιμοποιούν πολλοί γονείς στα παιδιά τους είναι πραγματικά καταστρεπτικές για την ψυχολογία των παιδιών. Παρά τις καλές προθέσεις των γονέων κάποιες φράσεις διδάσκουν στα παιδιά να σταματήσουν να εμπιστεύονται το εσωτερικό τους σύστημα καθοδήγησης και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παίρνουν λιγότερες πρωτοβουλίες και να εγκαταλείπουν εύκολα όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα.
Φράσεις που δεν πρέπει να πείτε στα παιδιά
«Έκανες πολύ καλή δουλειά». Το μεγαλύτερο πρόβλημα με αυτή τη φράση είναι ότι οι γονείς την χρησιμοποιούν επανειλημμένα και για πράγματα που ένα παιδί δεν έχει πραγματικά κάνει καμία προσπάθεια. Αυτό διδάσκει στα παιδιά ότι για οτιδήποτε και αν κάνουν το κάνουν καλά ανεξαρτήτου της δυσκολίας και του αποτελέσματος. Ενώ πρέπει οι γονείς να δίνουν έμφαση στο γεγονός ότι η προσπάθεια είναι πιο σημαντική από το αποτέλεσμα.
«Μπράβο αγόρι μου/μπράβο κορίτσι μου».Παρόλο που μια τέτοια φράση έχει καλές προθέσεις, στην πραγματικότητα μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που ελπίζουμε. Οι περισσότεροι γονείς λένε αυτήν την φράση για να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού τους. Πολλές φορές όμως αυτό έχει μια διαφορετική επίδραση στα παιδιά διότι τα παιδιά ακούν αυτή την φράση όταν έχουν εκπληρώσει κάτι το οποίο τους έχει ζητηθεί να βγάλουν εις πέρας, οπότε υποθέτουν ότι είναι καλά παιδιά γιατί εκπλήρωσαν αυτό που τους ζητήθηκε. Αυτό δημιουργεί στα παιδιά έναν φόβο ότι εάν δεν συνεργαστούν θα πάψουν να είναι καλά παιδιά και τα κίνητρά τους να συνεργαστούν δημιουργούνται με βάση της θετικής ανατροφοδότησης που ελπίζουν να έχουν. Αντιθέτως η φράση «το εκτιμώ πολύ όταν συνεργάζεσαι», δίνει στα παιδιά πληροφορίες σχετικά με το τι θέλουν οι γονείς τους.
«Σταμάτα τώρα, αλλιώς..». Η απειλή για ένα παιδί δεν είναι καθόλου καλή ιδέα. Πρώτα απ ‘όλα, με αυτό τον τρόπο διδάσκετε στο παιδί σας ότι η απειλή είναι ένα μέσο για να πάρουν αυτό που θέλουν, ακόμα και όταν το άλλο άτομο δεν είναι πρόθυμο να συνεργαστεί. Δεύτερον, βάζετε τον εαυτό σας σε δύσκολη θέση στην οποία θα πρέπει είτε να τιμωρήσετε το παιδί σας ή είτε να υποχωρήσετε που αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα ότι οι απειλές σας δεν έχουν κανένα νόημα. Είτε με τον έναν τρόπο είτε με τον άλλο δεν θα πετύχετε το αποτέλεσμα που θέλετε και σίγουρα η μεταξύ σας σχέση δεν θα είναι ίδια.
«Είσαι τόσο έξυπνος/η». Όταν οι γονείς λένε στα παιδιά τους ότι είναι έξυπνα νομίζουν ότι ενισχύουν την αυτοπεποίθησή τους και την αυτοεκτίμησή τους. Δυστυχώς, λέγοντας αυτή την φράση πολλές φορές έχουμε αντίθετα αποτελέσματα. Λέγοντας στα παιδιά ότι είναι έξυπνα, τους δίνεται το μήνυμα ότι είναι έξυπνα μόνο όταν παίρνουν καλό βαθμό ή πετυχαίνοντας το ιδανικό αποτέλεσμα, και αυτό είναι μεγάλο βάρος για ένα παιδί. Έρευνες έχουν δείξει ότι όταν οι γονείς λένε στα παιδιά τους πόσο έξυπνα είναι μετά την ολοκλήρωση ενός παζλ, είναι λιγότερο πιθανόν να επιχειρήσουν να φτιάξουν ένα πιο δύσκολο παζλ. Ο λόγος που συμβαίνει κάτι τέτοιο είναι διότι ανησυχούν ότι αν δεν τα καταφέρουν δεν θα είναι πια «έξυπνοι». Αντιθέτως πρέπει να ενισχύουν και να επιβραβεύουν οι γονείς την προσπάθεια των παιδιών τους.
«Μην κλαις». Όταν κλαίει ένα παιδί δεν είναι πάντα εύκολο να το αντιμετωπίσουν οι γονείς του με ηρεμία. Όμως όταν οι γονείς λένε στο παιδί τους «μην κλαις» στην πραγματικότητα ακυρώνουμε τα συναισθήματα του και ότι τα δάκρυα δεν είναι επιτρεπτά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους και μπορεί να οδηγήσει σε εκρηκτικές συμπεριφορές. Για αυτό θα πρέπει οι γονείς να περάσουν στα παιδιά τους το μήνυμα ότι δεν είναι κακό να κλαις.
«Μην διαφωνείς μαζί μου». Τα παιδιά είναι στην φύση τους να αμφισβητούν, να αναλύουν και να αναρωτιούνται για τις διάφορες καταστάσεις γύρω τους. Βέβαια αυτό έχει σαν αποτέλεσμα πολλές φορές να διαφωνεί το παιδί με τους γονείς του, αλλά είναι ένα φυσιολογικό μέρος της ανάπτυξης των παιδιών. Θα μπορούσαν οι γονείς να χρησιμοποιήσουν την φράση: «ξέρω ότι θα ήθελες μια διαφορετική απάντηση, αλλά δυστυχώς δεν θα αλλάξει» ή «σου είπα μόλις τώρα την απάντηση μου, έχεις καμιά ερώτηση σχετικά με αυτό;». Με αυτό τον τρόπο επιτρέπουν οι γονείς στο παιδί να εκφράσουν τις απόψεις τους, τις σκέψεις τους, τις ανησυχίες τους και να αισθάνονται ότι η απάντηση που τους έχει δοθεί βασίζεται σε ένα επιχείρημα.
«Περίμενε να έρθει ο μπαμπάς/η μαμά». Η φράση αυτή δημιουργεί ανησυχία και φόβο στο παιδί απέναντι στο μπαμπά ή στη μαμά. Επίσης με αυτό τον τρόπο ακυρώνετε τον εαυτό σας διότι δεν έχετε την ικανότητα να ασχοληθείτε εσείς με το υπάρχον πρόβλημα οπότε και το μεταφέρετε σε κάποιον άλλον. Ενώ θα μπορούσατε να δώσετε την επιλογή στο παιδί σας για το ποιος θα ενημερώσει τον μπαμπά ή την μαμά δίνοντας έτσι στα παιδιά σας την ευθύνη για τις πράξεις τους.
Για να αλλαχτεί ο τρόπος ομιλίας σας θα πάρει χρόνο και ενέργεια, αλλά είναι εφικτό. Δεν θα συμβεί μέσα σε μια μέρα αλλά θα συμβεί μέσα από την καθημερινή προσπάθεια.
Αμμάρι Ναταλία ,Παιδοψυχολόγος-Ινστιτούτο Παιδιού & Εφήβου-Τ:2106740368
babyradio.gr
