Οι ειδικοί αποκαλύπτουν τα μυστικά για να κάνετε το παιδί σας πιο συνεργάσιμο

Μπείτε σχεδόν σε κάθε τάξη προσχολικής ηλικίας και θα δείτε τα παιδιά να κάθονται ήσυχα σε κύκλους, σηκώνοντας τα χέρια τους για να μιλήσουν, περνώντας από χέρι σε χέρι τις χαρτοπετσέτες και τα σνακ. Το ερώτημα είναι: Πώς το κάνουν οι εκπαιδευτικοί; Πώς κάνουν δώδεκα ή περισσότερα παιδιά κάτω των 4 ετών για να συνεργαστούν πρόθυμα και ευτυχώς; Ενώ δεν υπάρχει καμιά μαγική συνταγή, οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί παραδέχονται τα εξής:

Ειδικά αν το παιδί σας δεν βρίσκεται σε συνεργατική φάση. Προσπαθήστε να πετύχετε το παιδί μια στιγμή που θα έχει κάνει κάτι καλό και εκφράστε του το θαυμασμό σας. Τα παιδιά επαναλαμβάνουν συμπεριφορές που τραβούν την προσοχή σας.

Τα παιδιά συνεργάζονται στο σχολείο, επειδή γνωρίζουν τι αναμένεται από αυτά, λέει η Beth Cohen-Dorfman, εκπαιδευτική συντονίστρια στο Preschool Campord του Concordia Avondale Campus του Σικάγου. “Τα παιδιά ακολουθούν ουσιαστικά την ίδια καθημερινότητα, έτσι ώστε γρήγορα να μάθουν τι πρέπει να κάνουν και μετά από λίγο να μην χρειάζεται να θυμούνται”. Παρόλο που θα ήταν ανέφικτο να έχετε το ίδιο επίπεδο ρουτίνας στο σπίτι, όσο πιο συνεπής είστε, τόσο πιο συνεργάσιμο είναι πιθανό να είναι, προτείνει η Cohen-Dorfman. Αποφασίστε για λίγες ρουτίνες και διατηρήστε τες. Για παράδειγμα, να είστε όλοι ντυμένοι πριν το πρωινό, όταν μπαίνετε στο σπίτι, να πλένετε τα χέρια σας, να μη λέτε παραμύθια και ιστορίες για το βραδινό ύπνο μέχρι όλα τα παιδιά να βρίσκονται στα κρεβατάκια τους. Τελικά, μετά από αυτούς τους “κανόνες του σπιτιού” θα γίνει η συνεργατικότητα δεύτερη φύση για το παιδί σας.

Αν το παιδί σας αρνηθεί να κάνει κάτι, προσπαθήστε να το μετατρέψετε σε παιχνίδι. “Το χιούμορ και τα παιχνίδια είναι δύο μεγάλα εργαλεία που οι γονείς μερικές φορές ξεχνούν”, λέει η Zebooker, νηπιαγωγός τoy 92nd Street Y Nursery School, στη Νέα Υόρκη. Όταν ο δικός της γιος, που τώρα είναι 13 ετών, βρισκόταν στην προσχολική ηλικία, τον πείραζε να βάλει τα παπούτσια του το πρωί παίζοντας με αυτά. “Θα έλεγα “καλώς ήρθατε στο κατάστημα υποδημάτων της κυρίας Μαμάς, έχω το τέλειο ζευγάρι για να το δοκιμάσετε σήμερα” με μια ανόητη προφορά που του άρεσε.Έχω την τύχη να πιάνει αυτή τη στρατηγική και με τη Sophie, η οποία συνήθιζε να σφίγγει το στόμα της κάθε φορά που προσπαθούσα να βουρτσίζω τα δόντια της. Τώρα παίζουμε το παιχνίδι “Ας μαντέψουμε τι φάγατε σήμερα” και αυτή ανοίγει πρόθυμα το στόμα της για να δω αν έφαγε δημητριακά, φράουλες ή τυρί.”

Εάν το παιδί σας ταράζεται όταν ανακοινώνετε ότι είναι ώρα να αλλάξει δραστηριότητα – είτε αυτό σημαίνει ότι κλείνετε την τηλεόραση, σταματάτε να παίζετε για να φάτε είτε αφήνετε το σπίτι ενός φίλου σας – ίσως δεν είστε αρκετά προειδοποιητικός. «Στο σχολείο, αφήνουμε τα παιδιά να γνωρίζουν πότε έρχονται οι μεταβάσεις από μια δραστηριότητα σε άλλη, ώστε να έχουν το χρόνο να ολοκληρώσουν ό,τι κάνουν», παρατηρεί η Cohen-Dorfman, εκπαιδευτικός. “Εάν πρέπει να φύγετε από το σπίτι στις 8:30 π.μ., προειδοποιήστε το παιδί σας στις 8:15 ότι έχει πέντε λεπτά για να παίξει, τότε θα πρέπει να σταματήσει και να βάλετε τα παιχνίδια στη θέση τους. Λειτουργήστε προειδοποιώντας το για το χρόνο του ώστε να ξέρει πότε είναι η ώρα να τελειώσει αυτό που κάνει.”

“Εάν το παιδί σας εργάζεται πάντα για την ανταμοιβή, δεν θα μάθει τους πραγματικούς λόγους για να κάνει τα πράγματα – ότι πρέπει να πάρει τα παιχνίδια του από το πάτωμα, επειδή εμποδίζουν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, για παράδειγμα”, λέει η Buss, διευθύντρια του νηπιαγωγείου Weekday, στο Morrisville της Pennsylvania. Το καλύτερο στοίχημα: Ανταμείψτε το για μεγάλες προσπάθειες, όπως την εκπαίδευση να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα, αλλά αποφύγετε να προσφέρετε αντάλλαγμα για καθημερινά πράγματα, όπως το ντύσιμο ή το βούρτσισμα των δοντιών.

Εάν, για παράδειγμα, ο 3χρονος γιος σας αρνείται να καθίσει στο τραπέζι για φαγητό, μπορείτε να του προσφέρετε την επιλογή να καθίσει και να του δώσετε επιδόρπιο – ή να μην καθίσει και να χάσει το επιδόρπιο. “Αρχικά, το παιδί σας μπορεί να μην κάνει τη σωστή επιλογή, αλλά τελικά θα το κάνει, γιατί θα δει ότι με τη λάθος επιλογή δεν παίρνει αυτό που θέλει”, λέει η Buss. Απλά βεβαιωθείτε ότι εάν θέλετε το παιδί σας να επιλέξει την επιλογή Α, η επιλογή Β είναι λιγότερο ελκυστική.

Μιλήστε του σε γλώσσα που προϋποθέτει συνεργασία. “Αν βάλεις στη θέση τους τους μαρκαδόρους, μπορούμε να πάμε στο πάρκο”, υποδηλώνει ότι ίσως το παιδί σας δεν θα τακτοποιήσει τους μαρκαδόρους του. Δοκιμάστε αντ’ αυτού: “Όταν βάζεις τους μαρκαδόρους στη θέση τους, θα πάμε στο πάρκο.”

Οι εκπαιδευτικοί προσχολικής ηλικίας αναφέρουν ξανά και ξανά ότι τα παιδιά σήμερα είναι λιγότερο ικανά να παίζουν παιχνίδια με τη φαντασία τους από τα παιδιά μιας δεκαετίας ή δύο πριν. “Πολύ μεγάλο μέρος της ημέρας τους είναι δομημένο σε εποπτευόμενες δραστηριότητες”, λέει η Santy Haines, δασκάλα στο Συνεργατικό Νηπιαγωγείο του Buckingham, στο Glastonbury, Connecticut. Το αντίδοτο: Πείτε του άνετα “Πήγαινε για παιχνίδι”. Δεν είναι δική σας δουλειά να βλέπετε ότι το παιδί σας διασκεδάζει όλο το εικοσιτετράωρο. Αφήστε το να βαρεθεί. Αλλά βεβαιωθείτε ότι έχει αντικείμενα όπως φορέματα, χρώματα και χαρτιά, πλαστελίνες, κ.ά.

“Ορίστε μια δουλειά και βάλτε μουσική και ξαφνικά η δουλειά γίνεται διασκέδαση”, λέει η Haines. Εάν δεν αισθάνεστε δημιουργικοί, προτείνετε “μπορείς να ντυθείς πριν τελειώσει το τραγούδι που ακούμε;”

Εάν το παιδί σας μαλώνει για ένα παιχνίδι με ένα άλλο παιδί, ορίστε ένα χρονόμετρο για πέντε λεπτά, προτείνει η Buss. Πείτε στο ένα παιδί ότι μπορεί να έχει το παιχνίδι μέχρι να ακούσει το χρονόμετρο και τότε θα είναι η σειρά του άλλου παιδιού.

Αντί να προσπαθήσετε να λύσετε εσείς τις διαφωνίες του με ένα άλλο παιδί, σταθείτε πίσω και αφήστε το να το ξεπεράσουν (εκτός και αν χτυπούν το ένα το άλλο). Δεν θα είσαι πάντοτε εσύ εκεί για να το βγάλεις από τη δύσκολη θέση.