«Καλή προσπάθεια» είπατε;
Γιατί ο έπαινος της προσπάθειας δεν είναι αρκετός να κάνει τα παιδιά να αξιοποιήσουν καλύτερα τις δυνατότητές τους
Μεταξύ των πιο κλισέ φράσεων των γονέων, πρέπει να είναι και το «Η προσπάθεια μετράει».
Διότι πολλοί από εμάς πιστεύουμε ακράδαντα ότι αν επαινούμε τα παιδιά για την προσπάθειά τους, τότε εκείνα θα προσπαθήσουν περισσότερο και θα επιδιώξουν πιο δημιουργικές λύσεις. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι, όπως λέει η καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, Carol Dweck, τα παιδιά θα αποκτήσουν «Νοοτροπία Ανάπτυξης», δηλαδή την πεποίθηση ότι μπορούν να αναπτύξουν τις ικανότητές τους, σε αντίθεση με τη «Νοοτροπία Σταθερού Νου», η οποία αφορά στην έμφυτη ικανότητά τους να μάθουν κάτι. Η Νοοτροπία Ανάπτυξης έχει γίνει το απόλυτο εφόδιο που θέλουμε να δώσουμε στα παιδιά μας. Γιατί πιστεύουμε ότι η Νοοτροπία Σταθερού Νου θα κάνει το παιδί να πέσει στα πατώματα και με αναφιλητά θα λέει «Δεν μπορώ να το κάνω! Ποτέ δεν θα μπορέσω».
Και έτσι, παίζουμε την κασέτα της προσπάθειας ξανά και ξανά, ακόμα και όταν το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας δεν είναι αυτό που θα θέλαμε, ακόμα και όταν ξέρουμε ότι η προσπάθειά τους αυτή ενισχύθηκε έντονα από μας με διάφορες παρασκηνιακές μεθόδους. Με τον τρόπο αυτό σχηματίζουμε μια μεγάλη ιδέα: ότι η ικανότητα να συνεχίζουμε να προσπαθούμε είναι πιο σημαντική από την άμεση επιτυχία.
Όμως έτσι βάζουμε την τελική επιτυχία σε μικρή κλίμακα. Κι έτσι κινδυνεύουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας να αναμένουν ότι κάθε προσπάθεια, ακόμα και μικρή, θα πρέπει να είναι αρκετή για να κερδίσουν τα αποτελέσματα που επιθυμούν. Ακριβώς όπως η προσπάθεια από μόνη της δεν μπορεί να αποφέρει αποτελέσματα, ο έπαινος της προσπάθειας δεν είναι αρκετός για να βοηθήσει ένα παιδί να αναπτύξει αγάπη για την πρόκληση της μάθησης.
«Το καημένο το παιδί, δεν τα καταφέρνει»
Και οι δύο γονείς και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να αντικαταστήσουν το μήνυμα της «καλής προσπάθειας» με κάτι περισσότερο. Η καθηγήτρια ψυχολογίας Δρ Dweck, σε μια λίστα με σχετικές προτάσεις, συμβουλεύει το εξής: «Όταν ένα παιδί προσπαθεί, αποτυγχάνει και αποθαρρύνεται, αντί να του πείτε “Καλή προσπάθεια αλλά μπορείς και καλύτερα αν προσπαθήσεις πιο σκληρά”, πείτε του “Αυτή η αίσθηση της δυσκολίας όταν λύνεις τα μαθηματικά σου, είναι το μυαλό σου που μεγαλώνει”, ώστε έτσι το παιδί να αναγνωρίσει την πρόκληση».
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, οι γονείς μπορούν επίσης να μιλήσουν μαζί τους για το ότι κάποιες επιτυχίες δεν εξαρτώνται εντελώς από τις δικές τους προσπάθειες. Θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι δεν έχει ο καθένας τις ίδιες ευκαιρίες να αναπτύξει τις ικανότητές του με τον ίδιο τρόπο. Διότι και άλλα παιδιά μπορεί να εργάζονται σκληρά, αλλά να μην έχουν ανθρώπους στη διδασκαλία τους που να τους διδάξουν τις σωστές στρατηγικές, ή να τους δώσουν τη βοήθεια που χρειάζονται για να ευδοκιμήσουν.
«Ανησυχώ ότι τα παιδιά δεν διδάσκονται να ονειρεύονται μεγάλα όνειρα πια», λέει η Δρ Dweck.«Τα όνειρά τους εστιάζουν στους βαθμούς τους, όχι στην ποιότητα. Οι γονείς θα πρέπει να επικεντρωθούν στη συμβολή που θα μπορούν να έχουν τα παιδιά τους στον κόσμο. Ποιος είναι ο σκοπός του να μεγαλώνεις και να έχεις εκπαίδευση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων; Τι καλύτερο θα κάνεις για τον κόσμο; Η “Νοοτροπία Ανάπτυξης” θα πρέπει να βοηθήσει ένα παιδί να νιώθει τυχερό που έχει την ευκαιρία να κάνει τη διαφορά».
Εκ κατακλείδι, το θέμα δεν είναι να καταφέρουμε κάτι αμέσως. Το θέμα είναι να μάθουμε να κατανοούμε το κάθε μας βήμα προς τα εκεί. Και αυτό είναι ένα υπέροχο πράγμα, για να το πούμε τόσο στα παιδιά μας όσο και σ’ εμάς τους ίδιους.
Πηγή: doctv.gr
