Καλλιεργείται και αναπτύσσεται η κριτική σκέψη στο σχολείο ;
Αναμφίβολα όλοι μας ή τουλάχιστον οι περισσότεροι θα θέλαμε η επόμενη της δικής μας γενιάς να είναι καλύτερη. Ποιος δεν θα επιθυμούσε η πρόοδος, οι σωστές επιλογές και τα λιγότερα λάθη να χαρακτηρίζουν το σήμερα αλλά και το αύριο των νέων.
Δηλώστε συμμετοχή και κερδίστε ένα μοναδικό παιδικό χαλί Kids!
Υπάρχουν μάλιστα φορές που τα προηγούμενα θέλω μας παίρνουν και την μορφή της απαίτησης. Πράγματι με τον τρόπο μας απαιτούμε από τα παιδιά να κάνουν τις κατάλληλες επιλογές αξιολογώντας σωστά τα όποια δεδομένα προϋπάρχουν των αποφάσεών τους.
Έχουμε όμως φροντίσει προηγούμενα να τους διδάξουμε τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουμε;
Το περιβάλλον που οι νέοι βρήκαν (δεν επέλεξαν)
Στην οικονομική επιστήμη δεχόμαστε την «υπόθεση» ότι όλοι έχουμε πλήρη γνώση των δεδομένων της αγοράς (περιβάλλοντος). Η «υπόθεση» χρησιμοποιείται στην προσπάθεια προσδιορισμού της «ιδανικής – ορθολογικής» συμπεριφοράς του ατόμου. Το αν στον πραγματικό κόσμο ισχύει είναι θέμα που δεν αναλύεται στις τωρινές σκέψεις μας.
Και πράγματι η ύπαρξη υπέρ-πληροφόρησης στις μέρες μας δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Αναμφίβολα οι νέοι έχουν σαφώς μεγαλύτερη βατότητα στην ενημέρωση απ ότι η προηγούμενη γενιά. Η ευκολία αναζήτησης και άντλησης πληροφοριών για το όποιο θέμα από το διαδίκτυο δεν απαιτεί παρά ελάχιστο χρόνο. Κάτι αντίστοιχο βέβαια συμβαίνει και με τα υπόλοιπα μέσα μαζικής ενημέρωσης ή επικοινωνίας (ΜΜΕ) και κοινωνικής δικτύωσης τα οποία προσφέρουν εικόνες, κείμενα και προτροπές σε κάθε ενδιαφερόμενο ή μη.
Βέβαια η ποσότητα δεν εξασφαλίζει απαραίτητα την ποιότητα (οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ )
Η άντληση της πληροφορίας από το περιβάλλον
Το να υιοθετήσουμε ή απορρίψουμε μια άποψη είναι αποτέλεσμα δύο κυρίως παραγόντων. Του διαθέσιμου χρόνου και της δυνατότητας ανάλυσης.
Στο σκέλος του χρόνου ο τεράστιος όγκος της πληροφόρησης ουσιαστικά «συμπιέζει» περαιτέρω τη διάρκεια που αφιερώνεται στο έλεγχο της καταλληλότητάς της. Ο ιδιαίτερα έντονος αυτός χρονικός περιορισμός ασφαλώς αποτελεί τροχοπέδη στον αντιπροσωπευτικό έλεγχο της αξιοπιστίας της πληροφορίας ή της πραγματικής χρησιμότητάς της για τον ενδιαφερόμενο.
Η δυνατότητα ανάλυσης από την μεριά του ενδιαφερόμενου έχει σαν αποτέλεσμα την επιλογή εκείνης της ανά περίπτωση «σωστής» για τον ίδιο πληροφορίας μεταξύ των πολλών άλλων. Αυτή η ικανότητα με τη σειρά της προαπαιτεί την ύπαρξη κριτικής σκέψης. Και αυτή συνήθως δεν είναι έμφυτη. Καλλιεργείται όμως. Διδάσκεται!
Η συμμετοχή του σχολείου στην ενδυνάμωση της κριτικής σκέψης
Εδώ και χρόνια στη μεταφοράς της γνώσης «προτιμάται» η προσφορά ποσότητας έναντι της ποιότητας παρά το ότι η μάθηση έχει την ακριβώς αντίθετη άποψη.
Με την εφαρμογή μιας τέτοιας λογικής στην πραγματικότητα δεν «αφήνουμε» χρόνο στη σκέψη να αναλύσει, κατανοήσει και καταλήξει σε συμπεράσματα. Ουσιαστικά μέσω της υπέρ-προσφοράς την «οδηγούμε» σε κατάληξη δικής μας επιθυμίας ή αίσθησης. Δηλαδή δεν διαφοροποιούμαστε από τις συνθήκες με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπα τα παιδιά όταν αντλούν πληροφορίες από το ευρύτερο περιβάλλον (προηγούμενη παράγραφος)
Η εκπαίδευση των νέων στο σχολείο θα έπρεπε να αποβλέπει στον εφοδιασμό τους με εκείνα τα εργαλεία σκέψης που θα τους επιτρέψουν να παρεμβαίνουν με τη δικά τους κριτήρια αξιολόγησης στο αύριο της ζωής τους. Κάτι το οποίο είναι εντελώς άλλο από την «κατασκευή σκέψης» με συγκεκριμένες προδιαγραφές που εξυπηρετούν συγκεκριμένους σκοπούς.
Αυτό που χρειάζεται ο νέος είναι να του μάθουμε τη διαδικασία σωστής άντλησης, αξιολόγησης, ανάλυσης, και προβολής συνεπειών στο μετά των δεδομένων του τώρα. Τότε του έχουμε καλλιεργήσει την κριτική σκέψη.
Τότε προσφέραμε τη δύναμη στη σκέψη του να διαβάζει πίσω από τις λέξεις ώστε να επιλέγει αυτές που πράγματι χρειάζεται..
Πηγή: iPaideia.gr
