Ας το παραδεχτούμε, σε όλους μας αρέσει να κομπάζουμε ότι τα παιδιά λένε τα πράγματα με τ’ όνομά τους, ώσπου να πουν κάτι που δεν μας βολεύει και να το προσπεράσουμε ως αφελές ή, απλώς, χαριτωμένο. Σκεφτείτε το αυτό σε μεγαλύτερη κλίμακα και θα δείτε μπροστά σας μια γνώριμη φιγούρα: ένα κορίτσι που γύρισε τον κόσμο μ’ ένα ιστιοφόρο για να θυμίσει στους μεγάλους ότι δεν έχουν κάνει τίποτα για να εξασφαλίσουν στις γενιές των παιδιών τους έναν πιο υγιή και βιώσιμο πλανήτη.
Η Γκρέτα Τούνμπεργκ είναι ένα παιδί, αλλά όλοι εμείς (και τα παιδιά μας) τη γνωρίσαμε ως ακτιβίστρια. Δεν θα είναι, λοιπόν, καθόλου παράξενο, αν μια μέρα τα παιδιά σας αναρωτηθούν φωναχτά πόσο στ’ αλήθεια μπορούν να επηρεάσουν το μέλλον τους και σας πουν: «μαμά, μπορώ κι εγώ ν’ αλλάξω τον κόσμο;»
Και πώς να πεις σ’ ένα παιδί ότι δεν μπορεί; Απ’ την άλλη, πώς να του πεις ότι μπορεί, όταν ούτε εσύ είσαι σίγουρος γι’ αυτό;
Πρώτα απ’ όλα, σκεφτείτε ότι το να θέλει κανείς να αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο είναι κάτι θετικό. Και η δράση είναι ένα αποτελεσματικό μέσο για να κινητοποιούνται οι άνθρωποι και να δίνονται λύσεις σε σημαντικά προβλήματα. Είναι ένας τρόπος να φωνάζουμε ότι κάτι πάει στραβά, σαν να χτυπάμε έναν συναγερμό για να προλάβουμε έναν κίνδυνο πριν είναι πολύ αργά.
Με λίγα λόγια, είναι κάτι που μπορεί να κάνει ακόμη κι ένα παιδί. Στην πραγματικότητα είναι κάτι που κάνουν ήδη όλα τα παιδιά και μάλιστα με την ευχή μας, όταν π.χ. κρεμάνε στον τοίχο του σχολείου τους ζωγραφιές με θέμα την παγκόσμια ειρήνη ή τη διάσωση του περιβάλλοντος και όταν συμμετέχουν σε ομαδικές δράσεις όπως είναι η ανακύκλωση ή η δενδροφύτευση.
Έτσι, αν το παιδί σας, επηρεασμένο απ’ το κλίμα των πρόσφατων ημερών εκφράσει την επιθυμία ν’ αλλάξει τον κόσμο, μην το αποπάρετε. Δεν πρόκειται ξαφνικά να καβαλήσει ένα ιστιοφόρο και να σκάσει ακάλεστο στην επόμενη σύνοδο κορυφής.
Μιλήστε, καλύτερα, μαζί του για όσα το απασχολούν και δώστε του να καταλάβει τι σημαίνει να διεκδικείς τα δικαιώματά σου και να στηλιτεύεις την αδικία. Εξηγήστε του ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να κάνει για να γίνει ο κόσμος καλύτερος και πολλοί τρόποι να αγωνιστεί γι’ αυτό, και εφιστήστε την προσοχή του στον σαφή διαχωρισμό της ωφέλιμης δράσης από πράξεις που είναι ακραίες και ανεύθυνες.
Αναγνωρίστε τις καλές του προθέσεις και εστιάστε στο τι σημαίνει όλο αυτό για τον χαρακτήρα του, αλλά και τη δουλειά σας ως γονείς.
Η διάθεση του παιδιού να βάλει τον εαυτό του στη θέση του άλλου, να τον συμπονέσει και να σκεφτεί πώς θα μπορούσε να βοηθήσει είναι δείγμα ότι έχει ενσυναίσθηση. Το ενδιαφέρον του για ένα ζήτημα που είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ όσα συμβαίνουν στον μικρόκοσμό του – και για το οποίο θα μπορούσε, ως παιδί, και ν’ αδιαφορήσει ακόμα – δείχνει την τάση να ζητά απαντήσεις και την προδιάθεση να ωριμάσει γρηγορότερα ως άνθρωπος και πολίτης.
Η επιθυμία του, πάλι, να πάρει το μέλλον του στα χέρια του είναι δείγμα ότι αντιλαμβάνεται την ανεξαρτησία του λιγότερο εγωιστικά και περισσότερο ως μια δύναμη που μπορεί να χρησιμοποιήσει για καλό. Το ότι θα ήθελε να βγει απ’ τη βολή του και να μιλήσει με πράξεις δείχνει ότι είναι ένα παιδί θαρραλέο που δεν θέλει ν’ αφήνει τα πράγματα στην τύχη τους. Και φυσικά, η διάθεση να αφιερώσει χρόνο και προσπάθεια για να συνεισφέρει σε έναν σκοπό που είναι σημαντικός για όλους, σημαίνει ότι θέλει να είναι σίγουρο ότι θα είστε περήφανοι για ‘κείνο.
Παροτρύνετέ το, ότι και αν κάνει στη ζωή του, να συνεχίσει να νοιάζεται για τους άλλους, να ενδιαφέρεται για όσα συμβαίνουν γύρω του, να μην σταματήσει να θέλει να έχει λόγο για το μέλλον του, να δίνει μεγάλη βαρύτητα στις πράξεις του και να προσπαθεί πάντα να σας βγάλει ασπροπρόσωπους.
Και, γιατί όχι, πάρτε κι εσείς ένα μάθημα απ’ τη δική του, πιο αθώα – αφελή, έστω ματιά στα πράγματα.
Άλλωστε, αν πιστεύουμε στ’ αλήθεια ότι ο κόσμος μπορεί να γίνει καλύτερος, πιο πιθανό είναι να τον αλλάξουν τα παιδιά μας παρά εμείς.
