Η πρώτη ερώτηση που σου έρχεται στο μυαλό όταν ακούς την ιστορία κάποιας γυναίκας που κακοποιείται απ’ τον σύντροφό της είναι «Μα γιατί δε φεύγει;». Μένουν σε αυτή τη σχέση για τους λάθος λόγους και μερικές φορές θεωρούν ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να την εγκαταλείψουν.
Έχω ακούσει από πολλές γυναίκες, που έπεσαν θύματα βίαιης συμπεριφοράς και κακοποίησης απ’ τους συντρόφους τους, πως –κατά το πρώτο χρονικό διάστημα της σχέσης τους– οι σύντροφοί τους ήταν πολύ καλοί και τρυφεροί μαζί τους. Είναι αλήθεια πως οι περισσότεροι άνδρες με βίαιη συμπεριφορά είναι πολύ γοητευτικοί κι ευγενικοί στην αρχή της σχέσης.
Όταν οι συζητήσεις σταματούν κι οι πόρτες των σπιτιών κλείνουν, πολλές γυναίκες υφίστανται κάποιας μορφής –σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική– βία απ’ τον νυν ή τον τέως σύντροφό τους. Γιατί λοιπόν δε φεύγουν; Ή γιατί δε φεύγεις εσύ;
Είναι πιο περίπλοκο από ό,τι νομίζει κανείς, επιφανειακά, να αφήσει μία άρρωστη σχέση, καθώς υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους άνδρες και γυναίκες μένουν σε αυτήν. Ο φόβος της μοναξιάς, η στεναχώρια που ενδεχομένως θα βιώσει ο σύντροφός τους, αλλά κι η ανησυχία για το πώς θα επηρεαστεί η υπόλοιπη οικογένεια είναι οι κυριότεροι λόγοι, για τους οποίους οι άνθρωποι μένουν σε σχέσεις που γνωρίζουν ότι είναι λάθος για αυτούς.
Ένα απ’ τα ισχυρότερα όπλα στα χέρια ενός άντρα που κακοποιεί τη σύντροφό του είναι η επιτυχία του στο να την κάνει να νιώθει ότι είναι λίγη, ότι η ίδια προκαλεί την κακοποίηση. Τις κάνουν να πιστεύουν ότι ο σύντροφός τους έχει δίκιο που συμπεριφέρεται έτσι.
Ίσως κάποιος μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον όπου η κακοποίηση ήταν κοινή και δεν αναγνωρίζει ότι η σχέση του είναι κακοποιητική. Αν κάποιος προέρχεται από μια οικογένεια που έχει τα δικά της βίαια φαντάσματα στην ντουλάπα, είναι αναμενόμενο να πιστεύει, βαθιά μέσα του, ότι αυτό που ζει είναι ένα αποδεκτό μοντέλο σχέσης.
Οι γυναίκες που μένουν σε βίαιες σχέσεις δε μένουν για τη βία, μένουν για τα διαστήματα χωρίς βία, γιατί πιστεύουν ότι δεν αξίζουν κάτι καλύτερο. Ένα άτομο μπορεί να μείνει σε μια άρρωστη σχέση επειδή ο σύντροφός του υπόσχεται ότι θα αλλάξει κι ελπίζει ότι τελικά θα το κάνει -κάτι που σπανίως γίνεται. Γιατί ο σύντροφός τους έχει απειλήσει ήδη τις ίδιες, τα παιδιά ή άλλα αγαπημένα τους πρόσωπα κι εκείνες ξέρουν καλύτερα απ’ τον καθένα ότι είναι ικανός να πραγματοποιήσει τις απειλές του.
Ένα απ’ τα δύο μέρη της σχέσης μπορεί να εξαρτάται οικονομικά απ’ τον σύντροφό του, πιστεύοντας ότι χωρίς χρήματα δε θα έχει τον πλούσιο τρόπο ζωής που έχει ως τώρα ή απλά πιστεύει ότι δε θα είναι σε θέση να σταθεί στα δικά του πόδια. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να μείνουν σε μια καταχρηστική ή νοσηρή σχέση, επειδή ο σύντροφός τους, τους παρέχει μία πλούσια και μεγαλοπρεπή ζωή.
Μερικοί άνθρωποι μπορούν να εγκατασταθούν σε μια νοσηρή σχέση επειδή δε θέλουν να είναι συνέχεια μόνοι. Η σκέψη του να μείνει κανείς μόνος μπορεί να είναι πολύ τρομακτική για κάποιους κι έτσι να προτιμήσει να είναι με κάποιον που δεν του αξίζει.
Η άσκηση βίας στις ερωτικές σχέσεις είναι πολύ συχνότερη απ’ όσο πιστεύουμε. Το άτομο που γίνεται αποδέκτης λεκτικής, ψυχικής ή σωματικής βίας έχει χάσει την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθησή του. Όταν κάποιος παραμένει, για μεγάλο διάστημα, σε μια νοσηρή σχέση, αυτό υποδηλώνει περισσότερο εξάρτηση παρά αγάπη. Το 1/3 των Ελληνίδων θα υποστεί κάποιας μορφής βία απ’ τον νυν ή τον τέως σύντροφό τους. Άνοιξε τα μάτια σου, ίσως συμβαίνει δίπλα σου.
