Υπόθεση
Ο Νικηφόρος είναι μαθητής της Δ’ τάξης και οι γονείς του μιλούν συνεχώς για την “κρίση”. Αρχικά θεωρεί πως πρόκειται για κάποια μακρινή θεία, αλλά γρήγορα ανακαλύπτει ότι δεν είναι παρά ένα τέρας που θέλει να στερήσει τη χαρά από τους μεγάλους και τα παιδιά. Στο σχολείο, ο δάσκαλος κύριος Αντώνης κάνει ό,τι περνάει απ’ το χέρι του για να κατανοήσουν οι μαθητές τι ακριβώς είναι η κρίση και να επινοήσουν τρόπους αντιμετώπισής της. Τελικά, αποφασίζουν να οργανώσουν μια σχολική παράσταση – έκπληξη, μέσα από την οποία θα δώσουν ένα μήνυμα στους μεγάλους: Η ελπίδα, η αισιοδοξία και η αλληλεγγύη μπορούν να νικήσουν το κακό!
Χαρακτηριστικά
Εκδότης: Ελληνοεκδοτική Συγγραφέας: Γιώργος Μπουμπούσης Εικονογράφος: Θανάσης Γκιόκας Σελίδες: 145 1η έκδοση: Δεκ. 2012 ISBN: 978-960-5630-12-6 Τιμή: περίπου 7 ευρώ Ηλεκτρονική αγορά εδώ Ανάλυση από άλλα ιστολόγια εδώ κι εδώ Διαβάστε απόσπασμα του βιβλίου εδώ προβολή στο fb εδώ Τάξεις: Ε’, Στ’, Γυμνάσιο
Ευχαριστούμε τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική για την δωρεά ενός αντιτύπου στη βιβλιοθήκη της τάξης μας!
Κριτική
Μια φρεσκότατη σχολική ιστορία με θέμα που καίει: Την οικονομική κρίση! Η γραφή του (βραβευμένου) Γιώργου Μπουμπούση είναι απλή, η πένα του ευγενική και η γλώσσα του σαφής, ενώ το πρώτο πρόσωπο κάνει το κείμενο άμεσο και ζωντανό. Το μέγεθος των κεφαλαίων δεν κουράζει, καθώς φτάνει το πολύ τις 7-8 σελίδες, ενώ σχεδόν σε κάθε δεύτερη από αυτές συναντάμε μικρά (ασπρόμαυρα) συνοδευτικά σκίτσα που βοηθούν το μάτι να ξαποστάσει. Κάτι ωστόσο που μπορεί να αποδειχθεί προβληματικό, είναι πως το έργο λιμνάζει αρκετά γύρω από το ίδιο θέμα (με τα συνολικά 24 του κεφάλαια) και ελλείψει συγκλονιστικών εξελίξεων, ανατροπών, κλπ., οι λιγότερο έμπειροι αναγνώστες, ίσως χρειαστούν βοήθεια για να το ολοκληρώσουν. Προσοχή ίσως χρειαστεί επίσης στη μεταχείριση του βιβλίου, καθώς οι σελίδες του είναι λεπτές και τσακίζουν εύκολα.
Το βιβλίο προτείνεται κυρίως σε μαθητές Ε’, Στ’ τάξης αλλά και γυμνασίου, ενώ αποσπάσματά του μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αφόρμηση για να συζητήσουμε για την κρίση σε οποιαδήποτε τάξη.
Το θέμα είναι πολύ επίκαιρο, με το πρόβλημα να προσεγγίζεται από διάφορες πλευρές, αλλά κυρίως υπό την οπτική των παιδιών: Η κρίση στα μάτια τους είναι κάτι κακό που αφήνει τους γονείς χωρίς δουλειά και περιορίζει τις βόλτες και τα δώρα, είναι ένα τέρας που υποχρεώνει την οικογένεια να μετακομίσει και τα φιλαράκια να αποχωριστούν μεταξύ τους, είναι ο εχθρός που καλύπτει τα πάντα με τη σκόνη της μιζέριας και τρυπώνει ύπουλα ακόμα και στα όνειρα, κάνοντας μικρούς και μεγάλους να βλέπουν εφιάλτες. Υπάρχει άραγε τρόπος να νικηθεί η λερναία κρίση; (η απάντηση μετά το απόσπασμα)
Δεν μπορώ να κρύψω πόσο χάρηκα, όταν διαπίστωσα ότι στο βιβλίο γίνεται αναφορά στη χρήση των νέων τεχνολογιών -επιτέλους- όχι ως κάτι το αποκομμένο από την πραγματικότητα, όπως συνέβαινε με συγγραφείς μη εξοικειωμένους με το αντικείμενο, αλλά ως καθημερινό εκπαιδευτικό εργαλείο. Συναντάμε έτσι μαθητές που χρησιμοποιούν άφοβα -και χωρίς κάποιο μυστηριακό πέπλο δέους– το Skype (σ. 23) για να επικοινωνήσουν με την ξενιτεμένη τους συμμαθήτρια. Τι πιο απλό και φυσικό;
Ολοκληρώνοντας, να καταθέσω ότι προσωπικά δεν με έπεισε ο ρόλος του αφηγητή ως μικρού μαθητή της Δ’, αφού από τη μία δεν μπορεί να καταλάβει απλές συζητήσεις των μεγάλων και αγνοεί λέξεις όπως η κρίση, ενώ από την άλλη μπορεί να παίρνει απόσταση από τα γεγονότα, να χρησιμοποιεί θεωρητικό λόγο και να καταλήγει σε συμπεράσματα που χρειάζονται αναλυτική σκέψη, οξυδέρκεια και εμπειρία (π.χ. σ. 27).
Αξίες – Θέματα
Εκπαίδευση, Οικογένεια, Οικονομική Κρίση, Δραστηριοποίηση, Αλληλεγγύη, Χριστούγεννα, Πάσχα
Εικονογράφηση
Απόσπασμα
Οι γιορτές πέρασαν γρήγορα. Όσο διαφορετικά κι αν ήταν τα φετινά Χριστούγεννα, δεν έπαυαν να είναι Χριστούγεννα.
– Λοιπόν, πώς περάσατε φέτος; Μας ρώτησε ο δάσκαλός μας την πρώτη ημέρα μετά τις διακοπές.
– Καλαααααά, κύριε! Απαντήσαμε όλοι με μια φωνή.
– Έγινε τίποτα ξεχωριστό που πρέπει να μάθω;
Ο Κυριάκος σήκωσε το χέρι του.
– Ο Άγιος Βασίλης υπάρχει, κύριε, και νικάει την κρίση.
Ο δάσκαλος κούνησε καταφατικά το κεφάλι και με το χαμόγελό του άφησε τον Κυριάκο να συνεχίσει.
– Του είχα γράψει να βρει δουλειά ο μπαμπάς ή η μαμά κι εκείνος διάβασε το γράμμα μου. Τη μαμά την πήρανε πωλήτρια σε έναν φούρνο, κύριε, μέσα στις γιορτές. Κι επειδή ήταν πολύ καλή στη δουλειά, της είπαν ότι θα την κρατήσουν.
– Αυτό είναι πολύ καλό νέο, Κυριάκο! Μπράβο!
Αναφώνησε ο δάσκαλος.
Εκείνη τη στιγμή ένιωσα πολύ άσχημα που δεν είχα ζητήσει κι εγώ κάτι παρόμοιο για τη δική μου τη μαμά. Αντί για αυτό, είχα γράψει ένα γράμμα για το τηλεκατευθυνόμενο αγωνιστικό αυτοκίνητο που ήθελα εδώ και καιρό. Έπρεπε, τώρα, να περιμένω μέχρι τα επόμενα Χριστούγεννα.
Είμαι χαζός, είπα από μέσα μου. Μόνο τον εαυτό μου σκέφτομαι!
Ο δάσκαλος έκανε ένα γύρο στην τάξη και μας ρώτησε αν τα Χριστούγεννα τα περάσαμε όπως τις προηγούμενες χρονιές.
– Ήταν διαφορετικά, του απάντησαν κάποιοι συμμαθητές μου.
– Δηλαδή;
– Δηλαδή κύριε, πήρε το λόγο η Σίσσυ, ένα στρουμπουλό κοριτσάκι με γυαλιά, εμείς μείναμε όλες τις διακοπές σπίτι. Άλλες χρονιές πηγαίναμε στη θεία μου, στον Βόλο. Φέτος, όμως, «η κρίση δεν μας άφησε». Έτσι είπε ο μπαμπάς.
Τότε ήταν που σήκωσε το χέρι η Καλλιόπη. Η Καλλιόπη είχε έρθει φέτος στην τάξη μας από τον Πύργο. Ο μπαμπάς της είχε χάσει τη δουλειά του κι ένας συγγενής τους τον έβαλε εργάτη σε ένα εργοστάσιο παρασκευής χαρτιού στην Αθήνα.
– Έλα, Καλλιόπη μου, πες μου.
– Κύριε, μίλησε χαμηλόφωνα εκείνη σαν να ντρεπόταν, υπάρχει περίπτωση ο Άγιος Βασίλης να μην πήρε το γράμμα μου;
Οι περισσότεροι γυρίσαμε και την κοιτάξαμε.
– Τι εννοείς, Καλλιόπη; Ρώτησε ο δάσκαλος.
– Εμένα, κύριε, δεν μου έφερε κανένα δώρο φέτος τα Χριστούγεννα.
– Κανένα; Κάναμε όλοι σαν να ήμασταν σε χορωδία.
– Κανένα, απάντησε εκείνη.
– Τίποτα; Ούτε ένα τόσο δα αρκουδάκι; Ρώτησε η Αλίκη.
– Τίποτα…
Ο δάσκαλος κάθισε στην έδρα και μας κοίταξε.
– Αχ, παιδιά μου, αυτό είναι κάτι που δεν σας το είπα. Ξέρετε, ο Άγιος Βασίλης έχει τόσα πολλά δώρα να μοιράσει σε ένα μόνο βράδυ, που καμιά φορά μπορεί να ξεχάσει κάποιο παιδάκι.
– Λέτε να έχασαν το γράμμα της Καλλιόπης στο ταχυδρομείο; Ρώτησα εγώ.
– Πολύ πιθανό. Επειδή όμως εγώ ήμουν εκείνος που ταχυδρόμησα τα γράμματά σας στον Άγιο Βασίλη, θα πάω ο ίδιος προσωπικά στο ταχυδρομείο να δω τι έχει συμβεί. Μην ανησυχείς, Καλλιόπη μου. Θα βρούμε τη λύση.
Ένα χαμόγελο σαν ουράνιο τόξο σχηματίστηκε στο πρόσωπο της Καλλιόπης.
– Αλήθεια λέτε, κύριε;
– Αλήθεια λέω.
Μετά από τρεις ημέρες ο δάσκαλός μας ήρθε στην τάξη κρατώντας ένα κουτί.
– Παιδιά, σήμερα έχω ένα ευχάριστο νέο, μας είπε.
Ύστερα γύρισε στην Καλλιόπη.
– Τα πράγματα έγιναν όπως τα είπε ο Νικηφόρος. Το ταχυδρομείο άργησε να στείλει το γράμμα σου και γι’ αυτό ο Άγιος Βασίλης σου στέλνει το δώρο καθυστερημένα.
– Δεν πειράζει, κύριε, δεν πειράζει.
Τον αγαπάω έτσι κι αλλιώς!
Η Καλλιόπη πήρε το κουτί και το άνοιξε.
– Ναι, αυτό ήθελα! Αυτό ακριβώς έγραφα μέσα στο γράμμα που σας έδωσα να ταχυδρομήσετε! Την κούκλα «Μελένια – Γοργόνα» !!!
Ο δάσκαλος χαμογέλασε και είπε:
– Κάλλιο αργά παρά ποτέ! αμέσως μετά μας ζήτησε να βγάλουμε τα τετράδια της ορθογραφίας.
Προβληματισμοί για συζήτηση
Μισοάδειο; Μισογεμάτο; ή εντελώς γεμάτο μέχρι τη μέση;
Η συνταγή που δίνεται για να χτυπήσουμε την κρίση δεν είναι μαγική και δεν είναι μία, αλλά ποικίλλει, ανάλογα με την περίπτωση και τη θέση στην οποία βρίσκεται ο καθένας. Για παράδειγμα, “νικούν” την κρίση οι επιχειρηματίες που μειώνουν τις τιμές σαν τον κυρ Θόδωρο (σ. 124), οι τοπικοί άρχοντες όταν στολίζουν την πόλη περισσότερο απ’όσο τη φρόντιζαν πριν (σ.29), οι νέοι όταν χρησιμοποιούν την τεχνολογία (σ.23), οι συγγενείς και οι φίλοι όταν αλληλοβοηθούνται… Κοινός παρονομαστής σε κάθε επίπεδο, το χαμόγελο και η αισιοδοξία (τα όπλα του Άι Βασίλη σ.27), ή αλλιώς η θετική στάση απέναντι στα εμπόδια, που προσωπικά μου θύμισε λίγο την οπτιμιστική νοοτροπία του καλότυχου δράκοντα Φούχουρ.
Τι καταλαβαίνει κανείς ήδη από τα πρώτα κεφάλαια; Ότι προβλήματα έχουμε όλοι, και πως δεν βοηθάει να τα κρύβουμε για να μην μας λυπούνται οι φίλοι (σ. 16). Αντιθέτως, βγάζοντας όσα μας απασχολούν στο φως κι εκφράζοντας τις φοβίες μας μέσα από την τέχνη (σ.43, σ.50) μπορεί ως ένα βαθμό να καταφέρουμε να τα αντιμετωπίσουμε. Και για να μην ξεχνιόμαστε: σε κάθε περίπτωση, δεν υπάρχει λόγος να ντρεπόμαστε να ζητήσουμε βοήθεια από τους φίλους μας.
Ας προσπαθούμε λοιπόν να μη σκεφτόμαστε τι χειρότερο θα συμβεί αύριο, αλλά τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε εμείς σήμερα (σ.45), όπως προτείνει -με μια δόση έμμεσου διδακτισμού- ο συγγραφέας. Σε παρόμοιο επιμύθιο καταλήγει και το παραμύθι της γιαγιάς Αγγέλως, που διηγείται η θεία Καίτη στο μικρό Νικηφόρο (σ.101) “Να χαίρεσαι την κάθε μέρα και να μη στεναχωριέσαι γι’αυτά που θα ‘ρθουν…”.
Εαν σας άρεσε το άρθρο,πατήστε Share… και μοιραστείτε το με τους φίλους σας
