Νηπιακή ηλικία: ο δρόμος προς την ανεξαρτησία!
Ο αποχωρισμός και η ανεξαρτησία
Όταν το παιδί σου ήταν νεογέννητο, δεν είχε καμία συναίσθηση ότι εσύ και εκείνο ήσαστε δύο διαφορετικά όντα. Αλλά με την πάροδο του χρόνου, καθώς έχει αναπτύξει διάφορες σωματικές, ψυχικές και συναισθηματικές δεξιότητες, καλλιεργεί μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, και έχει ξεκινήσει να καταλαβαίνει ότι αποτελεί ξεχωριστό πρόσωπο, με δικό του σώμα, σκέψεις και συναισθήματα. Φυσικά, αυτό σημαίνει ότι θέλει όλο και περισσότερο να κάνει πράγματα με τον δικό του τρόπο.
Οι αλλαγές
Η αίσθηση της ατομικότητας παίρνει χρόνια για να αναπτυχθεί στο παιδί. Στους 6 με 7 μήνες περίπου, αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι είναι διαχωρισμένο από τη μητέρα και ότι θα μπορούσε να το αφήσει μόνο του. Η σκέψη αυτή μπορεί να γίνει άγχος για το παιδί,σε μια φάση που ίσως περάσει κατά το δεύτερο έτος της ζωής του.
Αλλά από τη στιγμή που θα γίνεται όλο και πιο κοινωνικό και πιο βέβαιο ότι, στην πραγματικότητα, ημαμά θα γυρίσει σίγουρα πίσω, όταν το αφήνει για λίγες ώρες σε παιδικό σταθμό ή με κάποιον που το φροντίζει, τότε θα είναι σε θέση να προχωρήσει και να σφυρηλατήσει τη δική του ταυτότητα. Κατά τη νηπιακή ηλικία, η αυξανόμενη ανεξαρτησία, μπορεί να εξελιχθεί αρκετά και να προκαλέσει και κάποια προβλήματα: η επιθυμία να εκτελεί τα πράγματα με τον “τρόπο του” βρίσκεται στο επίκεντρο πολλών εκρήξεις θυμού.
Η ανάπτυξη
12 έως 18 μήνες
Νωρίς κατά το δεύτερο έτος της ζωής του, η περιπέτεια της αυτο-ανακάλυψης αρχίζει πραγματικά. Αυτή είναι μια εποχή εκπληκτικής μεταμόρφωσης από την αδεξιότητα προς την ανεξαρτησία. Ως αποτέλεσμα, είναι επίσης μια περίοδος με ακραίες εναλλαγές της διάθεσης και ίσως ανησυχητικές συμπεριφορές. Αλλά η κατανόηση των αιτιών πίσω από τις πράξεις του παιδιού, μπορεί να σε βοηθήσει να επιβιώσεις αυτή την ταραχώδη περίοδο.
Αφού ανεξαρτητοποιηθεί πλήρως από εσένα, το παιδί έχει τώρα τη σωματική και διανοητική ικανότητα να εξερευνήσει τον εαυτό του. Ξεκινά με τα ταξίδια του μπουσουλίματος, που του δημιουργούν την αίσθηση ότι κυβερνά τον κόσμο του. Πολύ γρήγορα, όμως, μαθαίνει τα όρια των αρμοδιοτήτων του, ενώ προσπαθεί για νέες εμπειρίες, είτε πρόκειται για την αναρρίχηση πάνω στον καναπέ και, στη συνέχεια, μην ξέροντας πως να κατέβει κάτω. Κάτι τέτοια περιστατικά, το μπερδεύουν με απελπιστικό τρόπο. Και όταν συνειδητοποιεί ότι δεν είναι σε θέση να καταλάβει τα πάντα ακριβώς ακόμα, τότε απογοητεύεται και φοβάται. Αλλά υπάρχει μια ανεκτίμητη αξία σε όλα αυτά: η ανάπτυξη της ταυτότητας.
Καισαρική: 8 πράγματα για τα οποία οι γυναίκες δεν μιλάνε
Το παιδί έχει πλέον μάθει ότι είσαι μια ξεχωριστή οντότητα και ότι μπορεί να το αφήσεις για λίγο. Ωστόσο, δεν έχει ακόμη εμπεδώσει την αξιοπιστία της παντοτινής επιστροφής σου, οπότε μπορεί να αναστατώνεται πολύ όταν σε βλέπει να φεύγεις.
Αυτό το άγχος του αποχωρισμού, το οποίο μπορεί να διαρκέσει σε ολόκληρη τη νηπιακή του ηλικία, συνήθως κορυφώνεται περίπου στους 18 μήνες και εξασθενεί τελείως από την ηλικία των 3 ετών.
Εν τω μεταξύ, θα πρέπει να αντισταθείς στον πειρασμό να ενδίδεις στις διαμαρτυρίες του, όταν το παιδί είναι φορτισμένο – όταν για παράδειγμα το αφήνεις στον παιδικό σταθμό. Δεν θα το βοηθήσεις να αντιμετωπίσει το ζήτημα και έτσι μπορεί να το κάνεις πιο φοβισμένο ότι δεν επιστρέφεις. Όσο σκληρό κι αν είναι να πεις αντίο και να φύγεις, αυτό είναι που πρέπει να κάνεις!
19 έως 24 μήνες
Η αυτογνωσία του παιδιού βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή σε αυτή την ηλικία. Τα στοιχεία προέρχονται από μια βρετανική μελέτη που σύγκρινε βρέφη κάτω των 12 μηνών με άλλα στην ηλικία των 21 μηνών. Οι ερευνητές τοποθέτησαν τα νεότερα μωρά μπροστά από έναν καθρέφτη για να εξετάσουν κατά πόσο αυτά θα καταλάβουν ότι το είδωλο είναι μια εικόνα του εαυτού τους. Αυτό δεν συνέβη. Τα μωρά χάιδευαν το είδωλο, και συμπεριφέρονταν σαν να έβλεπαν ένα άλλο μωρό. Και όταν οι ερευνητές έβαλαν κόκκινο κραγιόν στις μύτες των μωρών και τα τοποθέτησαν πάλι μπροστά από τον καθρέφτη, τα μωρά προσπάθησαν να αγγίξουν τη μύτη του ειδώλου προβληματισμένα, αλλά όχι τη δική τους μύτη. Αντίθετα, όταν οι ερευνητές προσπάθησαν το ίδιο πείραμα με μωρά 21 μηνών, αυτά έδειξαν σαφή την αίσθηση της αυτογνωσίας: άγγιζαν τη δική τους μύτη όταν την είδαν κόκκινη στον καθρέφτη.
Δεν είναι μόνο ότι το παιδί τώρα κατανοεί καλύτερα ότι είναι ξεχωριστό πρόσωπο, αλλά είναι και σε καλύτερη θέση να ξεπεράσει από μια στιγμή άγχους του αποχωρισμού. Ακόμα και αν εξακολουθεί να αναστατώνεται όταν το αφήνεις στον παιδικό σταθμό, τώρα θα ηρεμήσει πιο γρήγορα. Η εμπειρία και οι εκκολαπτόμενες δεξιότητες της μνήμης, του έχουν διδάξει ότι θα επανέλθεις αφού φύγεις για λίγο. Έχεις χτίσει την εμπιστοσύνη του, με το να του δείχνεις συνεχώς ότι το αγαπάς και ότι νοιάζεσαι γι’ αυτό.
Η εμπιστοσύνη αυτή, είναι που του δίνει τη σιγουριά να διεκδικήσει πράγματα για τον εαυτό του. Η επιμονή του να φοράει τις πράσινες πιτζάμες συνέχεια, η επιλογή μόνο ορισμένων τροφίμων και η αναρρίχηση στο κάθισμα του αυτοκινήτου από μόνο του, είναι όλα σημάδια της αυξανόμενης ανεξαρτησίας του.
25 έως 30 μήνες
Μεταξύ των ηλικιών 2 έως 3 ετών, το παιδί θα συνεχίσει να αγωνίζεται για την ανεξαρτησία του. Θα προσπαθεί να περιπλανηθεί μακριά από εσένα, εξερευνώντας το χώρο, ενώ θα ξεπερνά τακτικά τα όρια (θα βάφει τον τοίχο, για παράδειγμα, ακόμα και αν το έχεις απαγορέψει, ή βγαίνει από το δωμάτιο μόνο του, ακόμη κι αν έχεις τοποθετήσει εκεί κάποιο εμπόδιο). Το “Μπορώ να το κάνω μόνος μου” πιθανώς να είναι μια από τις συνηθισμένες ατάκες του.
31 έως 36 μήνες
Το αναμενώμενο είναι, το παιδί να αποβάλει το άγχος του αποχωρισμού από τα τρίτα γενέθλιά του περίπου. Αλλά να μην εκπλαγείς αν προσωρινά επεισόδια άγχους αποχωρισμού επαναλαμβάνονται από καιρό σε καιρό. Ο δρόμος προς την ωριμότητα είναι γεμάτη με αποχωρισμούς: η πρώτη ημέρα στο σχολείο, η πρώτη φορά σε κατασκήνωση, ακόμη και το πρώτο έτος της φοιτητικής ζωής. Βοηθώντας το παιδί να αντιμετωπίζει τους αποχωρισμούς τώρα, αυτό θα καταστήσει τους μελλοντικούς αποχωρισμούς ευκολότερους.
Ο ρόλος της μητέρας
Το παιδί χρειάζεται να έχει αναπτύξει μια ασφαλή σύνδεση μαζί σου, προτού μπορέσει να κινηθεί μακριά και να εξερευνήσει τον κόσμο του. Αν του παρέχεις σταθερά την αγάπη και την υποστήριξη που ζητά, εκείνο θα χτίσει την αυτοπεποίθηση που χρειάζεται για εξελιχθεί. Χρειάζεται, επίσης, την ελευθερία για να δοκιμάσει τα όριά του και να εξερευνήσει το περιβάλλον του, οπότε οφείλεις να του παρέχεις ένα ασφαλές περιβάλλον στο σπίτι. Αντί να τρέχεις από πίσω του λέγοντας ρητά «μη», κάθε φορά που αγγίζει κάτι που θα μπορούσε να το βλάψει, κράτα τα επικίνδυνα αντικείμενα μακριά και εξασφάλισε άφθονο και ασφαλές χώρο για να κινείται.
Ενθάρρυνε την ανεξαρτησία του και την αυξανόμενη αίσθηση της ατομικότητάς του, δίνοντας επιλογές στο παιδί, αλλά και δραστηριότητες που μπορεί να κάνει μόνο του. Μια επιλογή μεταξύ των δύο ρούχων, δυο σνακ ή κάποιες απογευματινές δραστηριότητες, επιτρέπουν στο παιδί να σκεφτεί, και έχοντας την ευκαιρία να χειριστεί το κουτάλι στο γεύμα ή να ξεφυλλίσει ένα βιβλίο, το βοηθά να μαθαίνει να αυτοεξυπηρετείται.
Όμως να θυμάσαι ότι μόνο και μόνο επειδή το παιδί αρχίζει να κάνει πράγματα μόνο του, δεν σημαίνει ότι θα χρειάζεται λιγότερη φροντίδα και αγάπη. Ενώ μπορεί να έχει λιγότερες ανάγκες, θα εξακολουθήσει να αποζητά τη συνεχή φροντίδα σου. Να το ενθαρρύνεις κάθε φορά που προσπαθεί κάτι μόνη του, αλλά μην το απομακρύνεις όταν τρέχει από πίσω σου για βοήθεια. Θα θέλει και θα χρειάζεται την επιβεβαίωση σου για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα.
Πηγή: mommy.gr
