Ο τραυλισμός είναι μια διαταραχή της φυσιολογικής ροής και του ρυθμού της ομιλίας, που δεν ανταποκρίνεται στην ηλικία του παιδιού. Ο τραυλισμός εμφανίζεται συνήθως μεταξύ 2-7 ετών, σε μια ηλικία ευαίσθητη, αφού σε αυτή την ηλικία το παιδί αναπτύσσει σημαντικό λόγο του.
Ένα μεγάλο ποσοστό των παιδιών που τραυλίζουν, μέχρι την ηλικία των 5 ετών το έχουν ξεπεράσει αλλά το 1/3 με 1/4 αυτών είναι σε κίνδυνο για να αναπτύξουν τραυλισμό και στην ενήλικη ζωή αν δεν βοηθηθούν έγκαιρα.
Κανένας δεν γνωρίζει τι τον προκαλεί. Παιδιά και ενήλικες διαφέρουν στην ευφράδεια λόγου. Υπάρχουν άνθρωποι που μιλούν πολύ γρήγορα και άλλοι που χρησιμοποιούν πολλά χμ.. και ε…, έτσι κανείς μπορεί να θεωρήσει ότι η βραδυγλωσσία είναι απλά στο ένα άκρο του φυσιολογικού φάσματος των ανθρώπων. Υπάρχει όμως γενετική προδιάθεση, καθώς τα παιδιά γονέων που τραυλίζουν είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν και εκείνα τραυλισμό. Εξάλλου, τα αγόρια τραυλίζουν πιο συχνά από τα κορίτσια σε αναλογία 4 προς ένα!
Ο τραυλισμός μπορεί να είναι διαφόρων μορφών: Επαναλαμβανόμενοι ήχοι π.χ. κ-κ-κ-κ-κ-καρέκλα, ή παρατεταμένοι ήχοι σσσσσχολείο. Άλλα παιδιά κάνουν παύσεις μέσα στις συλλαβές ή μέσα στις λέξεις και άλλα δεν έχουν ρέοντα και ομαλό λόγο. Κάποια μάλιστα αγχώνονται τόσο πολύ στην προσπάθειά τους να μιλήσουν σωστά που αποκτούν κάποια τικς των χεριών ή μορφασμούς του προσώπου.
Ο τραυλισμός δεν είναι απλά μια διαταραχή λόγου, είναι μια διαταραχή επικοινωνίας. Μπορεί να μειώσει την αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση ενός παιδιού, να επηρεάσει τις σχέσεις του με άλλα παιδιά και να παρεμποδίσει την εκπαίδευσή του. Έτσι το παιδί μπορεί να αποφεύγει να μιλάει και να αποφεύγει την κοινωνική επαφή, φοβούμενο μήπως πέσει θύμα κοροϊδίας ή σχολικού εκφοβισμού. Ένα τέτοιο παιδί συχνά διαφεύγει της διάγνωσης από γονείς και εκπαιδευτικούς.
Σε περιόδους ταχείας ανάπτυξης του λόγου, πολλά παιδάκια εμφανίζουν μπλοκαρίσματα στο λόγο τους και τα εκδηλώνουν κυρίως όταν είναι ενθουσιασμένα με κάτι. Αυτό δεν πρέπει να είναι λόγος ανησυχίας για τους γονείς καθώς συνήθως είναι παροδικό. Εάν όμως τα επεισόδια είναι καθημερινά μπορεί να προκαλέσουν ένταση και σ’ αυτόν που μιλάει και σε εκείνον που ακούει. Ανυπόμονοι ενήλικες μπορεί να πιέσουν το παιδί να μιλήσει πιο γρήγορα, πιο καθαρά, πιο σωστά, το διακόπτουν, το διορθώνουν και αρχίζουν να μιλούν αντί για εκείνο, επιδεινώνοντας το πρόβλημα.
Συμβουλές προς γονείς:
1. Να κοιτάξουμε το παιδί και να έχουμε το πρόσωπό μας στο ίδιο επίπεδο με το δικό του.
2. Αν το παιδί σας δείχνει ότι γνωρίζει την ιδιαιτερότητά του, είναι πολύ σημαντικό να το ενθαρρύνετε, λέγοντας για παράδειγμα « Αυτή ήταν μια δύσκολη λέξη – αλλά τα πήγες καλά, έβαλες τα δυνατά σου!».
3. Αποφύγετε να πείτε τη λέξη εσείς ή να του συμπληρώσετε τη πρόταση που τον δυσκολεύει. Είναι μεγάλος πειρασμός να βοηθήσετε ένα παιδί που τραυλίζει. Είναι όμως πολύ καλύτερο να του δώσετε το χρόνο να ολοκληρώσει μόνο του αυτό που θέλει να πει.
4. Το να είστε ευγενικοί και να του δώσετε χρόνο να πει αυτό που θέλει είναι απίστευτα βοηθητικό.
5. Αν το παιδί γνωρίζει και θέλει να μιλήσει για την ιδιαιτερότητά του, πρέπει να το συζητήσετε μαζί του και να έχετε σκεφτεί κάποιες βοηθητικές ιδέες για αυτό. Για παράδειγμα είναι δύσκολο όταν μιλάνε όλοι ταυτόχρονα, είναι προτιμότερο να περιμένουν τη σειρά τους!
6. Βοηθήστε το παιδί να καταλάβει πως το να βιάζεται να μιλήσει δεν θα το βοηθήσει, μειώνοντας εσείς το ρυθμό ομιλίας σας.
7. Μην κάνετε σχόλια του τύπου ‘χαλάρωσε’, ‘πάρε βαθιά ανάσα’, ‘σκέψου πρώτα τι θέλεις να πεις’. Η πρώτη προσπάθεια είναι αδύνατο να πετύχει και αυτό αργότερα μπορεί να αποτελέσει αιτία τραυλισμού.
8. Ενθαρρύνετε το παιδί για πράγματα που κάνει καλά – προσπαθήστε να μην επικεντρώνεστε μόνο στην ομιλία του!
9. Μην το βομβαρδίζετε με πολλές ερωτήσεις ταυτόχρονα. Θέστε του μια ερώτηση και δώστε του χρόνο να απαντήσει.
10. Χρησιμοποιείστε απλή γλώσσα – αυτό θα το βοηθήσει να μη δημιουργεί μεγάλες προτάσεις και πολύπλοκες, που μπορεί να επηρεάσουν την ευχέρεια της ομιλίας του.
Μπαντανά Μαρίκα
Κέντρο Παιδιού Εφήβου Οικογένειας Βούλας
Τ. 2130-367239
