Ποια λάθη κάνουν συνήθως οι γονείς παιδιών προσχολικής ηλικίας;
Μήπως ορισμένες φορές νοιώθετε ότι το παιδί σας έχει τη μαγική ικανότητα να σας βγάζει εκτός εαυτού; Μήπως νοιώθετε πως δοκιμάζει καθημερινά τα όρια της υπομονής και της αντοχής σας;
Αν σας παρηγορεί όμως, δεν είστε η μόνη που νοιώθει έτσι. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας κινούνται σε μία ισορροπία που μπορεί να είναι δύσκολη τόσο για τα ίδια όσο και για τους γονείς τους. Από τη μία πλευρά απολαμβάνουν την ανεξαρτησία τους και το γεγονός ότι μπορούν να αυτοεξυπηρετούνται σε πολλά πράγματα, από την άλλη θέλουν και χρειάζονται ακόμη την προσοχή, την αγάπη και τη φροντίδα των γονέων.
Η Μισέλ Μπόρμα, παιδίατρος και Συγγραφέας του The Big Book of Parenting Solutions δηλώνει: «Αυτή η ηλικία, (3 έως 5 ετών) χαρακτηρίζεται από την έντονη ενεργητικότητα των παιδιών και το μεγάλο εκνευρισμό των γονέων». Η ίδια παραθέτει τα συνηθέστερα λάθη που κάνουν οι γονείς αλλά και έξυπνες λύσεις για να αποφύγετε τα προβλήματα.
1) Παρακάμπτουν συχνά το πρόγραμμα
Η συνέπεια είναι βασική για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Όταν ξεστρατίζετε από το καθημερινό πρόγραμμα τα παιδιά μπερδεύονται και μπορεί να γίνουν πιο επιθετικά ή να ξεσπάσουν σε κρίσεις οργής. Εάν ορισμένες φορές τα αφήσετε να κάνουν κάτι που κανονικά δεν επιτρέπεται τότε δεν καταλαβαίνουν, το παιδί θα θέλει να καταλάβει γιατί η μαμά την προηγούμενη φορά το άφησε να παίξει στην παιδική χαρά ενώ είχε νυχτώσει και τώρα όχι.
2 Επικεντρώνονται στα αρνητικά
Το πιο εύκολο είναι να γκρινιάζουμε για τα στραβά του παιδιού. Το πιο σημαντικό όμως, είναι να δίνουμε σημασία στα καλά του σημεία.
Πως οι γονείς τείνουν να επικεντρώνονται στα σημεία που χρήζουν διόρθωσης. θα ήταν πολύ πιο αποδοτικό εάν αντάμειβαν τις θετικές ενέργειες με έπαινο, με μία μεγάλη αγκαλιά ή ένα φιλί. Αυτές οι ενέργειες έχουν πολύ μεγάλη επιτυχία με τα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Πείτε στο παιδί: «Τι καλά που έκατσες ήσυχα και με άκουσες» ή «ήταν πολύ ωραία που έπαιξες τόσο καλά με το άλλο παιδάκι στην παιδική χαρά».
3) Aγνοούν τα προειδοποιητικά σημάδια
Σε μία κρίση οργής, οι γονείς προσπαθούν συχνά να εκλογικεύσουν τα παιδιά επαναλαμβάνοντας «ηρέμησε, ηρέμησε». «Είναι όμως, σαν να προσπαθείς να συζητήσεις με ένα χρυσόψαρο» εξηγεί η Μπόρμπα και συμπληρώνει: «Σημασία έχει να αντιδράσεις νωρίτερα, προτού ξεσπάσει η κρίση οργής. Όταν ακόμη μπορείς να αποπροσανατολίσεις την προσοχή του παιδιού. Από την στιγμή που θα ξεσπάσει η κρίση οργής όμως, τότε είστε χαμένοι. Το παιδί απλώς δεν σας ακούει. Το κόλπο είναι να εντοπίσετε τα προειδοποιητικά σημάδια του παιδιού σας. Οι βασικότερες αιτίες για τέτοια ξεσπάσματα συνήθως είναι η πείνα, η κούραση και η βαρεμάρα. Μην πηγαίνετε λοιπόν με το παιδί στο supermarket εάν ξέρετε ότι είναι κουρασμένο».
4) Ενθαρρύνουν την γκρίνια
Η παιδική γκρίνια είναι πραγματικά εξαντλητική. Είναι τόσο εκνευριστικό όταν έχετε κάνει όλες τις διαδικασίες και είστε έτοιμοι για ύπνο και εκείνο αρχίσει να γκρινιάζει: «Θέλω να πάω στο πάρκο». Η Μπόρμπα εξηγεί πως πολλές φορές οι γονείς – από την απελπισία τους μάλλον – ενδίδουν σε αυτή την γκρίνια. Έτσι όμως, το μόνο που πετυχαίνουν είναι να ενισχύσουν την αρνητική συμπεριφορά. Το παιδί σας καταλαβαίνει τελικά ποια κουμπιά χρειάζεται να πατήσει για να πάρει αυτό που θέλει.
Το μόνο που πρέπει να κάνετε λοιπόν είναι να αγνοήσετε την γκρίνια (εφόσον η συμπεριφορά δεν είναι επιθετική). Έτσι λοιπόν, είναι καλύτερα να μην απαντήσετε απολύτως τίποτα στο αίτημα για μία μεταμεσονύχτια βόλτα στο πάρκο. Να είστε συνεπής.
9 λάθη που πρέπει να αποφύγετε στην ανατροφή των παιδιών σας
5) Φορτώνουν υπερβολικά το πρόγραμμα των παιδιών
Μία ξένη γλώσσα, ένα άθλημα, ένα μουσικό όργανο το πρόγραμμα των σημερινών παιδιών προσχολικής ηλικίας είναι ασφυκτικά γεμάτο. Οι περισσότεροι γονείς νομίζουν δε, πως αφού τα παιδιά κουράζονται τόσο πολύ, θα κοιμηθούν αμέσως το βράδυ. Δεν είναι έτσι όμως. Τα παιδιά βρίσκονται σε υπερένταση και χρειάζονται χρόνο για να ηρεμήσουν. Αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο στα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Η μόνη λύση είναι να χαλαρώσετε το πρόγραμμα των παιδιών. Μην τρέχετε τα παιδιά από τη μία εξωσχολική δραστηριότητα στην άλλη. Δώστε τους χρόνο για ελεύθερο παιχνίδι και χαλάρωση.
6) Υποτιμούν την αξία του παιχνιδιού
Πολλοί γονείς πιστεύουν πως όσο περισσότερα τα εκπαιδευτικά προγράμματα που ακολουθεί το παιδί, τόσο το καλύτερο. Μέγα λάθος. Ο ψυχολόγος Λόρενς Κοέν εξηγεί ότι στην προσχολική ηλικία, η πιο αποδοτική ενασχόληση δεν είναι άλλη από το ελεύθερο παιχνίδι. Αυτό σημαίνει εναλλαγές ρόλων, δραματικό παιχνίδι, σαχλαμαρίσματα και άλλα πολλά. «Με το ελεύθερο παιχνίδι αναπτύσσεται ο εγκέφαλος με τον καλύτερο τρόπο» εξηγεί και συμπληρώνει: «με το παιχνίδι τα παιδιά δίνουν στον εαυτό τους τη σωστή δόση προκλήσεων. Το παιχνίδι τους δεν είναι ούτε πολύ δύσκολο ούτε πολύ εύκολο». Δώστε λοιπόν στο παιδί τον απαραίτητο χρόνο για ελεύθερο παιχνίδι και θυμηθείτε πως για τα παιδιά ελεύθερο παιχνίδι είναι «αυτό που κάνεις όταν εσύ επιλέγεις τι θα κάνεις».«Η εθελοντική πλευρά του παιχνιδιού είναι πολύ σημαντική. Τα παιδιά λατρεύουν να κάνουν ηλεκτρική σκούπα αλλά όταν το επιλέγουν μόνα τους, ως παιχνίδι όχι όταν τους το επιβάλουν οι άλλοι» εξηγεί ο Κοέν.
7) Τους απορροφά η καθημερινότητα
Τα παιδιά λαχταρούν την αγάπη και την προσοχή των γονιών τους. «Τα παιδιά σίγουρα κάτι χάνουν όταν οι γονείς δεν πέφτουν στο πάτωμα να παίξουν μαζί τους» εξηγεί ο Κοέν. Οι γονείς όμως, δεν παίζουν τόσο πολύ με τα παιδιά. Και όταν το κάνουν αποσπώνται εύκολα από το κινητό που θα χτυπήσει ή επειδή ταυτόχρονα μαγειρεύουν. «Τα παιδιά δεν είναι χαζά. Γνωρίζουν πότε τους δίνετε την αμέριστη προσοχή σας και πότε όχι». Θέστε λοιπόν συγκεκριμένο χρόνο που θα παίζετε μαζί τους, δείξτε ενθουσιασμό και απομακρύνετε κάθε πηγή αντιπερισπασμού. «Αρκεί και μισή ώρα παιχνιδιού με το παιδί, αλλά κατά τη διάρκεια αυτής της μισής ώρας πρέπει να δώσετε την πλήρη σας προσοχή στο παιδί και να μην σκέφτεστε τίποτα άλλο».
8) Αντιδρούν υπερβολικά στα ψέματα
Ο Κοέν καλεί τους γονείς να δουν το παιδικό ψέμα ως πειραματισμό των παιδιών και όχι ως μία ενέργεια που παραβαίνει τους ηθικούς κανόνες. «Όταν τα παιδιά αρχίσουν να λένε ψέματα πραγματοποιούν ένα μεγάλο βήμα. Για αυτά είναι κάτι που προκαλεί ενθουσιασμό αλλά και φόβο. Είναι μία συναισθηματική διαδικασία. Εάν όμως, οι γονείς φρικάρουν, τότε προκαλούν έντονη νευρικότητα και στο παιδί» δηλώνει. Το κλειδί είναι να μην αντιδράσετε υπερβολικά. Είναι φυσιολογικό τα παιδιά αυτής της ηλικίας να λένε ένα ή δύο ψέματα. Εάν για παράδειγμα ο μικρός σας Πινόκιο επιμένει πως δεν έχει καμία σχέση με το γάλα που χύθηκε, μπορείτε απλώς να απαντήσετε: «Νοιώθεις άσχημα γι’ αυτό και το καταλαβαίνω».