Πως αποκτά το παιδί την ταυτότητα του ρόλου του φύλου
Της Ιωάννας Μπάτζου, Ψυχολόγου Α.Π.Θ. – Νηπιαγωγού Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Κατά τον Freud και την ψυχαναλυτική θεωρία, ο ψυχολογικός αυτός μηχανισμός είναι η ταύτιση (πρωτογενής και δευτερογενής). Προκειμένου το παιδί να λύσει το οιδιπόδειο σύμπλεγμα, ταυτίζεται με το γονέα του ίδιου φύλου και υιοθετεί όλα τα χαρακτηριστικά του. Η ταύτιση γίνεται γύρω στο 4ο με 5ο έτος και εκδηλώνεται με τη μίμηση του γονέα. Η διαδικασία της ταύτισης είναι διαφορετική για τα κορίτσια από αυτή των αγοριών.
Όσον αφορά στη θεωρία της κοινωνικής μάθησης ο κύριος ψυχολογικός μηχανισμός για τη διαμόρφωση του φύλου είναι η μίμηση προτύπων και η ενίσχυση. Η μίμηση αναφέρεται στην αντιγραφή της συμπεριφοράς των άλλων και δεν προϋποθέτει εσωτερικές διεργασίες, όπως η ταύτιση. Για τους θεωρητικούς της κοινωνικής μάθησης η διεργασία της ταύτισης είναι απλά θέμα παρατήρησης και μίμησης. Το παιδί παρατηρεί ότι η αρσενική και η θηλυκή συμπεριφορά διαφέρουν και από αυτή την παρατήρηση δημιουργεί υποθέσεις σχετικά με την κατάλληλη αρσενική και θηλυκή συμπεριφορά. Παράλληλα, μαθαίνει ότι οι ενήλικες ανταμείβουν τα αγόρια και τα κορίτσια για διαφορετικά είδη συμπεριφοράς και έτσι διαλέγουν τις κατάλληλες συμπεριφορές με βάση το φύλο τους, έτσι ώστε να πετύχουν την ενίσχυση.
Τέλος, η γενετική- γνωστική θεωρία, με κύριο εκπρόσωπό της τον L.A. Kohlberg υποστηρίζει ότι η ταυτότητα του φύλου είναι μια έννοια και η πορεία που ακολουθεί ο σχηματισμός της έννοιας αυτής είναι ο εξής : Το παιδί πρώτα μαθαίνει τις ονομασίες “αγόρι” και “κορίτσι”, χωρίς όμως το εννοιολογικό τους περιεχόμενο να είναι ακόμη ακριβές. Οι λέξεις αυτές, αρχικά, αποτελούν προέννοιες και γιαυτό το λόγο δεν χρησιμοποιούνται με συνέπεια. Στο 5ο ή 6ο έτος, όταν ξεκινάει η συστηματική λογική σκέψη το παιδί διαπιστώνει ότι το φύλο είναι σταθερό. Από την στιγμή που το παιδί θα σχηματίσει την έννοια “αγόρι” ή “κορίτσι” δίνει μεγαλύτερη αξία στις μορφές συμπεριφοράς του φύλου του και έτσι αρχίζει να τις μιμείται.
Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτήν τη θεωρία η μίμηση και η ενίσχυση επιδρούν στην ανάπτυξη του ρόλου του φύλου, μετά τον σχηματισμό της έννοιας της σταθερής ταυτότητας του φύλου. Τα τρία στάδια για την ανάπτυξη της ταυτότητας του ρόλου του φύλου είναι η βασική ταυτότητα του ρόλου του φύλου, η σταθερότητα του ρόλου του φύλου και η μονιμότητα του ρόλου του φύλου.
Πηγή: psychopedia.gr
