Τρώτε τόσο όσο να ικανοποιήσετε την πείνα σας» και «πίνετε τόσο όσο να ικανοποιήσετε τη δίψα σας» είναι τα πιο σημαντικά σημεία που πρέπει να θυμάστε σχετικά με τη διατροφή και το θηλασμό.
Όλες οι νέες μανούλες που θηλάζουν έχουν ανησυχίες. Είναι το γάλα μου αρκετό σαν ποσότητα; Είναι το γάλα μου αρκετά θρεπτικό για το μωρό μου; Πώς θα μπορούσα να θηλάζω, αλλά να χάσω και τα κιλά της εγκυμοσύνης; Αν προσπαθήσω να χάσω βάρος, θα μειωθεί το γάλα μου; Θα εξακολουθεί να είναι το ίδιο θρεπτικό;
Υπάρχουν τροφές που θα με βοηθούσαν να έχω περισσότερο γάλα;
Υπάρχουν τροφές που δεν πρέπει να τρώω κατά τον θηλασμό;
Η παραγωγή και η ροή του γάλακτος είναι μία διαδικασία που στηρίζεται στην προσφορά και τη ζήτηση. Δηλαδή όσο το βρέφος τρέφεται με μητρικό γάλα, τόσο αυτό συνεχίζει να παράγεται. Πολύ σημαντικό είναι να θηλάζει το νεογνό, όποτε αυτό πεινάσει, χωρίς να δίνονται ενδιάμεσα υποκατάστατα μητρικού γάλακτος και υγρά με το μπιμπερό, διότι αυτό μπορεί να προκαλέσει μείωση της παραγωγής μητρικού γάλακτος.
Η θηλάζουσα πρέπει να έχει κατά νου ότι, πέραν από την «προσφορά και τη ζήτηση», αυτά που είναι απαραίτητα για μια επαρκή γαλακτοφορία είναι να αναπαύεται ικανοποιητικά, να τρώει σωστά και ισορροπημένα και να έχει επαρκή πρόσληψη υγρών. Οι μητέρες δεν «χάνουν» το γάλα τους. Μία όμως πιεστική ημέρα, μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη και μειωμένη ανάπαυση είναι αρνητικοί παράγοντες. Με μία σωστή διατροφή και πρόσληψη υγρών, ξεκούραση και οπωσδήποτε συχνούς θηλασμούς, η παραγωγή γάλακτος ικανοποιεί τη ζήτηση από το βρέφος.
Η μέση ημερήσια παραγωγή γάλακτος για τους πρώτους 6 μήνες είναι περίπου 750 ml και μπορεί να κυμαίνεται από 550 έως και 1.200 ml. Ο όγκος του γάλακτος που παράγεται από τη μητέρα εξαρτάται από τη συχνότητα των θηλασμών, και επομένως όσο περισσότερο θηλάζει το βρέφος τόσο μεγαλύτερη είναι και η παραγωγή γάλακτος. Κατά το δεύτερο εξάμηνο του θηλασμού, η παραγωγή γάλακτος συνήθως μειώνεται σε 600 ml ημερησίως, ενώ σ’ αυτή τη χρονική περίοδο, τα περισσότερα βρέφη αρχίζουν να καταναλώνουν και στερεά τροφή, με αποτέλεσμα η συχνότητα του θηλασμού να μειώνεται.
Ο σεσημασμένος υποσιτισμός μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής γάλακτος, χωρίς όμως να αλλοιώνεται η σύστασή του. Εκτός από τις βιταμίνες και το λίπος, η περιεκτικότητα του μητρικού γάλακτος στα υπόλοιπα θρεπτικά συστατικά δεν επηρεάζεται ιδιαίτερα από τη διατροφή της μητέρας.
Βέβαια, ένας περιορισμός στην ενέργεια που προσλαμβάνει η μητέρα, προκειμένου να χάσει γρήγορα βάρος, θα μπορούσε να μειώσει την ποσότητα του παραγόμενου γάλακτος, με αποτέλεσμα την αδυναμία κάλυψης των αναγκών του βρέφους και την υποβάθμιση της ανάπτυξής του. Ετσι, σε περίπτωση που η μητέρα προσπαθεί να χάσει βάρος, καλό θα ήταν ο ρυθμός απώλειας να μην υπερβαίνει το 0,5 κιλό την εβδομάδα.
Από την άλλη, η έκθεση του 1991 της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ αναφέρει ότι η κατανάλωση περισσότερων θερμίδων «δεν συνδέεται με μια αυξημένη παραγωγή γάλακτος». Δεν ισχύει, δηλαδή, ότι όσο περισσότερο τρώει μια μητέρα τόσο περισσότερο γάλα θα παράγει.
Από τροφές, καλό θα ήταν το διαιτολόγιο της θηλάζουσας να περιλαμβάνει τροφές που περιέχουν φώσφορο (δηλαδή, γάλα, τυρί, κόκκινο κρέας, ψάρι, ψωμί, ρύζι, αβγά και βρώμη), καθώς φαίνεται ότι χρειάζεται για την παραγωγή γάλακτος. Τα ψάρια, επίσης, είναι πλούσια σε ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του εμβρύου και του εγκεφάλου του νεογνού. Καλό θα ήταν να καταναλώνονται τουλάχιστον 2-3 φορές την εβδομάδα.
Πολλές θηλάζουσες αναφέρουν ότι εάν στο γεύμα τους δεν περιλαμβάνεται κρέας, δεν χορταίνουν. Και αυτό δείχνει το πόσο σοφή είναι η φύση. Ο οργανισμός ζητάει περισσότερη πρωτεΐνη, καθώς το 70% της διαιτητικής πρωτεΐνης μετατρέπεται σε πρωτεΐνη γάλακτος.
Οσον αφορά τα υγρά, είναι ωφέλιμο να πίνετε νερό, φυσικούς χυμούς φρούτων και λαχανικών, γάλα και σούπες.
Οι ανάγκες για υγρά διαφέρουν από μητέρα σε μητέρα, επομένως δεν είναι απαραίτητο, ούτε χρήσιμο, να πίνετε μια συγκεκριμένη ποσότητα υγρών την ημέρα.
Αντί γι’ αυτό, η μητέρα θα πρέπει να ακούει τα μηνύματα του σώματός της. Θα ξέρει ότι δεν πίνει αρκετά υγρά όταν τα ούρα της είναι σκούρα ή όταν έχει δυσκοιλιότητα. Τα ανοιχτόχρωμα ούρα και οι τακτικές κενώσεις είναι καλές ενδείξεις ότι πίνει αρκετά υγρά. Ερευνες επιβεβαιώνουν ότι η λήψη παραπάνω υγρών με το ζόρι, τα οποία μπορεί να προκαλούν και σωματική δυσφορία, δεν αυξάνει την παραγωγή γάλακτος.
«Τρώτε τόσο όσο να ικανοποιήσετε την πείνα σας» και «πίνετε τόσο όσο να ικανοποιήσετε τη δίψα σας» είναι τα πιο σημαντικά σημεία που πρέπει να θυμάστε σχετικά με τη διατροφή και το θηλασμό.
Ο οργανισμός σας θα σας δώσει τα μηνύματα που χρειάζεστε. Δεν υπάρχουν πολύπλοκοι «κανόνες διατροφής» που πρέπει να ακολουθήσετε, ούτε τροφές που πρέπει να τρώτε ή να αποφεύγετε. Ανεξάρτητα από τις συνήθειες και τις προτιμήσεις σας, με το θηλασμό μπορείτε να δώσετε στο μωρό σας ό,τι καλύτερο.
Ενδείξεις ικανοποιητικής παραγωγής γάλακτος από τη θηλάζουσα:
* Αύξηση του βάρους του βρέφους σταθερή και ικανοποιητική, π.χ. 120-210 γραμμ. την εβδομάδα μετά την τέταρτη ημέρα της ζωής.
* Αλλαγή τουλάχιστον 6 υγρών πανών την ημέρα.
* Τουλάχιστον 2-3 κενώσεις την ημέρα για τις πρώτες εβδομάδες.
* Τουλάχιστον 8-12 γεύματα την ημέρα για τις πρώτες εβδομάδες διάρκειας περίπου 15-20 λεπτών το καθένα.
* Υγιής συμπεριφορά του βρέφους.
ΠΗΓΗ: The Pediatric Nutrition Practice Group, Pediatric Manual of Clinical Dietetics, The American Dietetic Association – Το διαβάσαμε στο enet.gr
