Μια συχνή ερώτηση που δέχομαι από τους γονείς λίγες ημέρες πριν τις σχολικές διακοπές των Χριστουγέννων είναι εάν τα παιδιά θα πρέπει να διαβάζουν ή να μείνουν μακριά από το σχολικό βιβλίο.
Συχνά ακούμε ότι οι μαθητές από τις πρώτες κιόλας τάξεις του δημοτικού φορτώνονται – σε κάποιες περιπτώσεις – με αρκετή ύλη προς μελέτη στις διακοπές των Χριστουγέννων. Σίγουρα αυτό είναι κάτι που δε βοηθάει στη λειτουργία της μάθησης αλλά μπορεί να γίνεται διεκπεραιωτικά από τον μαθητή.
Η μάθηση είναι μία πολυσύνθετη διαδικασία λειτουργιών.
Προϋποθέτει την ουσιαστική διάθεση για μάθηση, την ενεργό συμμετοχή στην τάξη, την αλληλεπίδραση, ανταλλαγή απόψεων με τον δάσκαλο/καθηγητή και τους συμμαθητές αλλά και την αξιολόγηση του μαθητή.
Σημερινές έρευνες επιβεβαιώνουν ότι δεν πιέζουμε τα παιδιά να κάνουν επανάληψη της διδαχθείσας ύλης και είναι απαγορευτικό να βρίσκουν οι γονείς βιβλία με ασκήσεις και να μπαίνουν στο ρόλο του εκπαιδευτικού. Ένα τέτοιο πλαίσιο θα δημιουργήσει φθορά στη σχέση γονιού – παιδιού και αρνητικό κλίμα στην οικογένεια ενώ η πίεση και το άγχος στο παιδί θα επιφέρουν αντίθετα αποτελέσματα.
Στις διακοπές των Χριστουγέννων ο μαθητής πρέπει να διαχωρίσει το σχολικό βιβλίο προορισμένο για τη μαθησιακή λειτουργία από το εξωσχολικό βιβλίο που έχει κυρίως ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Το εξωσχολικό βιβλίο γίνεται λιγότερο «απειλητικό» για την πλειοψηφία των μαθητών όταν το αντιλαμβάνονται ως προσωπική τους επιλογή κι όχι ως άλλη μία σχολική υποχρέωση. Θα βοηθήσει τον μαθητή να αισθανθεί πνευματικά παραγωγικός, θα τον ξεκουράσει, θα αναπτύξει την φαντασία του, θα μορφωθεί, θα ψυχαγωγηθεί.
Παρ’ όλα αυτά είναι σημαντικό να προσεγγίζουμε το θέμα «διάβασμα κατά τη διάρκεια των διακοπών», λαμβάνοντας πάντα υπ’ όψιν τις ικανότητες & κατ’ επέκταση τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε μαθητή.
Σε ειδικές περιπτώσεις μαθητών όλων των ηλικιών οι οποίοι παρουσιάζουν αδυναμίες σε ορισμένα μαθήματα κατά την διάρκεια των διακοπών οι “παρεμβάσεις” είναι σημαντικές και θα πρέπει να γίνονται στοχευμένα στα αντικείμενα αυτά με την καθοδήγηση του δασκάλου/καθηγητή τους κι αυτό με μεγάλη ενθάρρυνση και κατανόηση.
Τέλος, οι γονείς είναι σημαντικό να δώσουν προσοχή όταν το τέλος των διακοπών πλησιάζει, ώστε να γίνει μία σταδιακή προσαρμογή του μαθητή σε δομημένο πλαίσιο που θα του επιτρέψει την επανένταξη στο πρόγραμμα της σχολικής κοινότητας.
Η μετάβαση μπορεί να επιτευχθεί με την αλλαγή στην ώρα του βραδινού ύπνου, του πρωινού ξυπνήματος, των γευμάτων και την επαφή με τα σχολικά βιβλία.
Οι απότομες αλλαγές των σύντομων διακοπών αγχώνουν τα παιδιά. Καλό είναι να συζητήσουμε με τα παιδιά για την επιστροφή στο σχολείο 2 – 3 ημέρες πριν το τέλος των διακοπών, ώστε να διευκολύνουμε την ομαλή επιστροφή τους.
Με την ολοκλήρωση της περιόδου των διακοπών οι μαθητές εφόσον έχουν χαλαρώσει και διασκεδάσει θα επιστρέψουν με διάθεση και εσωτερικό κίνητρο τόσο στις σχολικές όσο και στις υπόλοιπες δραστηριότητές τους.
Γιατί όλοι θέλουμε να βλέπουμε ευτυχισμένα παιδιά!