Της Βασιλικής Λυμπεροπούλου
«Η αδερφική αγάπη είναι πιο ισχυρή κι από τα τείχη μιας πόλης», είχε γράψει ο Αντισθένης, μαθητής του Σωκράτη τον 5ο αιώνα προ Χριστού. Μα ακόμα και σήμερα η πεποίθηση αυτή δεν έχει αλλάξει.
Τα αδέρφια προσφέρουν πολλά το ένα στο άλλο και βοηθούν στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους.
Γιατί ένα παιδί πρέπει να έχει αδέρφια;
Ένα παιδί που έχει ένα ή περισσότερα αδέρφια δεν νιώθει μοναξιά και κοινωνικοποιείται πιο εύκολα. Ο αδερφός ή η αδερφή του αποτελούν τον πρώτο του φίλο. Μέσα από την αδερφική σχέση μαθαίνει να επικοινωνεί με τους άλλους, να συνεργάζεται και να μοιράζεται. Παράλληλα, νιώθει μια αίσθηση ασφάλειας σε οτιδήποτε μπορεί να θεωρήσει ανησυχητικό ενώ η αποδοχή που λαμβάνει από τα αδέρφια του βοηθούν στην καλλιέργεια της αυτοεικόνας και αυξάνουν την αυτοεκτίμησή του.
Για ένα παιδί ο αδερφός ή η αδερφή του είναι ένα στήριγμα από την πρώτη στιγμή και για μια ολόκληρη ζωή. Η αδερφική αγάπη αν χτιστεί σωστά από την αρχή ξεπερνά οποιαδήποτε φιλία. Οι κοινές εμπειρίες που αποκτούν τα αδέρφια συμβάλλουν στη δημιουργία της σχέσης τους και στην επιθυμία να αποκτήσουν και άλλες εμπειρίες μαζί καθώς μεγαλώνουν. Έτσι, συνηθίζεται να διατηρούν τη σχέση τους και στην ενήλικη ζωή τους, να αναζητούν την παρέα και να έχουν ανάγκη τη στήριξη ο ένας του άλλου στις δύσκολες στιγμές.
Τα στατιστικά δείχνουν ότι οι άνθρωποι που έχουν στενή σχέση με τα αδέρφια τους τείνουν να έχουν λιγότερο επιρρεπείς στην κατάθλιψη και σε άλλες ασθένειες.
Τα μοναχοπαίδια
Για διάφορους λόγους, όμως, τα μοναχοπαίδια αυξάνονται. Δεν σημαίνει ωστόσο ότι τα παιδιά που δεν έχουν αδέρφια δεν είναι ευτυχισμένα. Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αποκτήσουν όλες τις δεξιότητες που αναφέρθηκαν παραπάνω. Η ένταξη των παιδιών σε διάφορες δραστηριότητες και η συχνή επαφή με ξαδέρφια ή με φίλους θα βοηθήσουν στην καλλιέργεια των δεξιοτήτων αυτών.
Επειδή τους λείπει η παρέα των συνομηλίκων, κοινωνικοποιούνται πιο εύκολα αφού ψάχνουν φίλους στον κοινωνικό περίγυρο. Παράλληλα, τα μοναχοπαίδια, λόγω της συχνής συναναστροφής τους με τους ‘μεγάλους’ ωριμάζουν συνήθως πιο γρήγορα από τα άλλα παιδιά.
Όταν έρχεται το αδερφάκι;
Πολλά παιδιά ζητούν επιτακτικά από τους γονείς ένα αδερφάκι για να μην είναι μόνα τους. Όταν έρχεται ωστόσο το δεύτερο παιδί είναι πολύ πιθανό να αρχίσουν οι αντιζηλίες και αργότερα οι τσακωμοί. Ειδικά αν τα παιδιά έχουν μικρή διαφορά ηλικίας και είναι ίδιου φύλου οι αντιζηλίες είναι πιο έντονες.
Μπορεί το παιδί να θέλει πάρα πολύ ένα αδερφάκι, όταν όμως έρχεται αυτή η στιγμή νιώθει ότι όλα αλλάζουν. Το νέο μωρό κλέβει την προσοχή και την αγάπη της μαμάς και του μπαμπά αλλά ίσως και των υπόλοιπων. Είναι φυσιολογικό λοιπόν να νιώθει ζήλια και να προβαίνει σε διάφορες ενέργειες προκειμένου να κερδίσει την προσοχή που νομίζει ότι έχασε.
Οι συμπεριφορές αυτές μπορεί να είναι παλινδρομικές. Το παιδί, επειδή βλέπει τη μητέρα του να ασχολείται με το μωρό, ξεκινά να μιμείται τη συμπεριφορά του. Έτσι, μπορεί να ζητάει την πιπίλα ή το μπιμπερό του μωρού.
Μπορεί επίσης να φαίνεται ότι αδιαφορεί για το αδερφάκι του ή και για τους γονείς του ή ακόμα να κάνει αταξίες για να κεντρίσει το ενδιαφέρον (ακόμα και αρνητικά) των γονιών του.
Για να προλάβουν μια τέτοια αντίδραση, οι γονείς είναι καλό να προετοιμάσουν το παιδί για τον ερχομό του νέου μέλους και για το γεγονός ότι οι ίδιοι θα πρέπει να ασχολούνται περισσότερο με το μωρό. Θα μπορούσαν ακόμα να του πουν ότι οι γονείς χρειάζονται τη βοήθειά του όταν γεννηθεί το μωρό.
Μετά τη γέννηση του μωρού, οι γονείς δεν πρέπει να δίνουν όλη την προσοχή τους στο μωρό, αλλά να δείχνουν στο πρώτο παιδί ότι ο ερχομός του δεν θα αλλάξει την αγάπη τους και το ενδιαφέρον τους προς αυτό. Αυτό δεν σημαίνει ωστόσο ότι πρέπει να του κάνουν όλα τα χατίρια.
Μια καλή ιδέα θα ήταν να περνούν χρόνο μαζί του, να κοιτούν τις φωτογραφίες από τη δική του γέννηση και να του μιλούν για τα συναισθήματά και τον ενθουσιασμό τους όταν γεννήθηκε.
Ακόμα, πρέπει να δίνουν την ευκαιρία στο μεγαλύτερο παιδί να γνωρίσει το αδερφάκι του. Μπορεί να βοηθάει τη μητέρα του να περιποιηθεί το μωρό ή να το προσέχει.
Πώς μπορούν οι γονείς να αντιμετωπίσουν τους τσακωμούς;
Όσο περνούν τα χρόνια, τα δύο παιδιά αναπτύσσεται η οικειότητα και η αγάπη ανάμεσα στα αδέρφια. Οι τσακωμοί όμως δεν λείπουν, κάτι που είναι απολύτως φυσιολογικό. Οι καβγάδες είναι μέρος της ζωής τους και τα βοηθούν να αναπτύξουν την προσωπικότητά τους. Μαθαίνουν πώς πρέπει να εκφράζονται και πώς να διεκδικούν αυτό που θέλουν.
Οι γονείς δεν πρέπει να επεμβαίνουν από την αρχή, αλλά μπορούν με τον τρόπο τους να δείξουν στα αδέρφια πώς να διαχειρίζονται το θυμό τους και να λύνουν τις διαφορές τους. Πρέπει να αφήνουν τα παιδιά να λύσουν μόνα τους το πρόβλημα. Μόνο αν ο τσακωμός γίνει έντονος και αρχίσουν να χτυπούν το ένα το άλλο ή να μιλούν άσχημα, πρέπει να επέμβουν οι γονείς.
Καλό είναι να μην παίρνουν θέση όταν τσακώνονται ούτε να τα συγκρίνουν, γιατί με αυτό τον τρόπο αυξάνεται ο ανταγωνισμός μεταξύ τους. Ο διαχωρισμός ανάλογα με την ηλικία (ειδικά αν βρίσκονται ηλικιακά κοντά) πρέπει να αποφεύγεται. Φράσεις όπως «εσύ είσαι ο μεγαλύτερος / ο μικρότερος, μην ενοχλείς τον αδερφό σου ή σταμάτα πρώτος» δεν θα φέρει κανένα αποτέλεσμα.
Αν ο καβγάς γίνει έντονος, τότε οι γονείς μπορούν να τα απομακρύνουν βάζοντάς τα σε διαφορετικό δωμάτιο μέχρι να ηρεμήσουν.
Μετά από αρκετή ώρα (ακόμα και την άλλη μέρα), όταν ο θυμός τους περάσει, τότε μπορούν να συζητήσουν ήρεμα, μαζί με τη μητέρα ή τον πατέρα για το τι έγινε ώστε να πουν ο ένας στον άλλο γιατί θύμωσαν, να ζητήσουν συγνώμη και να καταλάβουν τι ενοχλεί τον αδερφό ή την αδερφή τους.
Μπορούν να θέσουν κανόνες σύμφωνα με τους οποίους δεν πρέπει να τσακώνονται και να χτυπούν ο ένας τον άλλο και να θυμίζουν στα αδέρφια ότι η παράβαση των κανόνων θα επιφέρει συνέπειες (καλό είναι να μη χρησιμοποιείται η λέξη τιμωρία). Φυσικά, πρέπει να υπάρχει σταθερότητα στους κανόνες και στις συνέπειές τους Πρέπει δηλαδή να τηρούνται κάθε φορά και να είναι ίδιοι και για τα δύο παιδιά.
Είναι πολύ πιθανό οι τσακωμοί να μειωθούν όσο τα αδέρφια μεγαλώνουν. Αυτό που οφείλουν να κάνουν οι γονείς είναι να ενθαρρύνουν τη σχέση ανάμεσά τους και να τα ωθούν να αποκτούν κοινά βιώματα.
Τα αδέρφια είναι οι πρώτοι και πιο σημαντικοί φίλοι!
Βασιλική Λυμπεροπούλου – fylada.blogspot.gr
