Τελικά το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο;
Η τιμωρία συνιστά μέθοδο που δυστυχώς χρησιμοποιείται κατά κόρον σε νήπια με σκοπό τη συνειδητοποίηση και την επίγνωση συμπεριφοράς που δεν είναι αποδεκτή από τους ενήλικες.
Καταρχάς, η αντιπαιδαγωγική αυτή μέθοδος ανακόπτει την επικοινωνία του νηπίου με το περιβάλλον του και περιορίζει την ελευθερία και φυσική ανάγκη του για εξερεύνηση και γνωριμία με τον κόσμο, δημιουργώντας του άγχους και στρες.
Ως εκ τούτου, απομονώνεται σε μια ήδη εσωτερική ψυχική κατάσταση που υπάρχει μέσα στο άγχος, γεγονός που σταδιακά του προκαλεί σύγχυση και απόγνωση.
Αρκεί να αναλογιστούμε ότι ένα νήπιο λειτουργεί «φύσει» με συναίσθημα, παρόρμηση, εκτόνωση άγχους και διψάει για επικοινωνία. Δεν μπορεί να έχει τις γνωστικές ικανότητες που χρειάζεται για να συνειδητοποιήσει, πόσο μάλλον να έχει
επίγνωση, η οποία έπεται της συνειδητοποίησης. Η συνειδητοποίηση είναι μια διαδικασία που απαντάται και οικοδομείται σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Δεν τιμωρείς ένα παιδί για μια παρόρμηση, για μια σκέψη ή για μια συμπεριφορά. Όλα αυτά είναι ζωντανές πλευρές της ύπαρξής του που προσπαθεί να τις κατανοήσει και να τις επικοινωνήσει με τον τρόπο που μόνο ένα παιδί γνωρίζει.
Με την τιμωρία του μαθαίνεις να απορρίπτει τις παρορμήσεις του, αυτό που είναι, αντί να του μάθεις να τις κατανοεί και να τις διαχειρίζεται, να απορρίπτει τις σκέψεις του αντί να του μάθεις να τις επεξεργάζεται, να καταπιέζεται στην ζωή του από φόβο μήπως απορριφθεί από το περιβάλλον του.
«Είσαι τιμωρία!» – Οι σκέψεις ενός παιδιού για την τιμωρία…
Το παιδί πειθαρχεί στην τιμωρία επειδή φοβάται τις συνέπειες. Αισθάνεται ότι δεν το αγαπάμε και δεν το αποδεχόμαστε. Αυτό το συναίσθημα καταγράφεται μέσα του και το ίδιο προσπαθεί να γίνει υπάκουο, ώστε να μην αισθάνεται άγχος ότι θα χάσει την αγάπη και την αποδοχή των οικείων του.
Παράλληλα, εσωτερικεύει αίσθημα ντροπής, το οποίο πλήττει την αυτοπεποίθησή του. Ταυτόχρονα μάλιστα, «εκπαιδεύεται» να γίνει ένας υπάκουος ενήλικας που στερείται πρωτοβουλίας, διεκδικητικότητας, κριτικού πνεύματος και ικανότητας να επηρεάζει θετικά το περιβάλλον. Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο όπου μέσα του πρωταγωνιστεί το παιδί με μοναδικό συνοδοιπόρο τη μοναξιά.
Αντί να τιμωρείτε τα παιδιά, λοιπόν, επικοινωνήστε μαζί τους. Παραμείνετε ήρεμοι, ευγενικοί και θέστε όρια, δημιουργώντας κλίμα εμπιστοσύνης που θα φέρει συνεργατικότητα στη σχέση σας με τα παιδιά. Εκείνα θα απορροφήσουν αυτό που τους δίνετε και θα το ενσωματώσουν στο «ρεπερτόριο» της συμπεριφοράς τους.
Βέβαια, χρειάζεται να αποφεύγουμε οδηγούμαστε και στην αντίπερα όχθη, λειτουργώντας μόνο με «ανταμοιβές», όπου το παιδί πειθαρχεί γιατί ξέρει ότι έχει κάτι να κερδίσει και κατά συνέπεια εκπαιδεύεται να σκέφτεται με ιδιοτέλεια και να κάνει κάτι μόνο όταν είναι προς το συμφέρον του.
Ο στόχος είναι το παιδί να μάθει να επιλέγει το αγαθό επειδή το αξιολογεί ως τέτοιο και όχι από τον φόβο των ποινών ή από την προσδοκία του κέρδους.
Οι ενήλικες διδάσκουν το παιδί να μαθαίνει να ρυθμίζει τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά του. Επειδή το αποδέχονται για αυτό που είναι, το παιδί είναι σε επαφή με τον εαυτό του, όσα αγαπάει και έχει κίνητρο να εξερευνήσει τα όμορφα πράγματα που μπορεί να κάνει.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε σύμφωνα με την ψυχολόγο Grazyna Κochanska, ότι «η τιμωρία από μόνη της ποτέ δεν μετέτρεψε έναν κακό χαρακτήρα σε καλό και ποτέ δεν δίδαξε μια καλή συμπεριφορά καθώς στερείται μορφωτικής αξίας».
Πηγή: ilov.gr
