Αμοιβή και τιμωρία – Γιατί πρέπει να αποφεύγετε να τις χρησιμοποιείτε
Η πειθαρχία είναι κάτι που ενδιαφέρει όλους τους γονείς. Πολλοί γονείς εμπιστεύονται ακόμη τεχνικές του παρελθόντος για να πετύχουν αυτό το στόχο. Οι πιο συνηθισμένες από τις τεχνικές αυτές είναι η Αμοιβή και η Τιμωρία.
[babyPostAd]ΑΜΟΙΒΗ
Η «αμοιβή» στο άρθρο αυτό χρησιμοποιείται με την έννοια της ανταμοιβής «Αν κάνεις ….. αυτό θα έχεις ….. εκείνο». Συνήθως ανταμείβουμε τους κατώτερους για κάποιες παροχές ή εξυπηρετήσεις ή ακόμη και για κάποιες «καλές» πράξεις. Είναι μια μέθοδος στην οποία στηρίζεται ολόκληρο το κοινωνικό – οικονομικό μας σύστημα. Έχει μπει τόσο στη ζωή μας που μοιάζει ουτοπικό το να θέλει κανείς να το εξαφανίσει. Με την ελπίδα και την πίστη πως τα παιδιά μας θα ζήσουν σε έναν κόσμο που θα βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και όχι στη σχέση ανώτερου-κατώτερου, ας αποφασίσουμε να μην χρησιμοποιούμε την αμοιβή σαν ένα δέλεαρ για να επιτευχθεί το ζητούμενο. Σε ένα σύστημα αμοιβαίου σεβασμού ανάμεσα σε ίσους, μια εργασία γίνεται γιατί χρειάζεται να γίνει και η ικανοποίηση έρχεται από την αρμονία δυο ανθρώπων που συνεργάζονται. Στις περιπτώσεις αυτές δεν υπάρχει θέμα αμοιβής. Πόσο μάλλον εάν κάποιος ενεργεί καλύπτοντας ανάγκες ή υποχρεώσεις προς τον εαυτό του. Η απόδοση του παιδιού στο σχολείο ή η διατροφή του, ή η καθαριότητα του εαυτού του και του χώρου του και άλλα πολλά που είναι καθημερινές αιτίες αμοιβών σε κάποιες οικογένειες είναι υποχρεώσεις του παιδιού προς τον εαυτό του δεν είναι υποχρεώσεις προς τους γονείς.
Παραθέτουμε λοιπόν επιγραμματικά τους λόγους για τους οποίους θα έπρεπε η αμοιβή να εκλείψει εντελώς από τα «εργαλεία» διαπαιδαγώγησης του γονιού που σέβεται το ρόλο του και κατ’ επέκταση και το παιδί του.
•Η αμοιβή δημιουργεί ματαιόδοξους χαρακτήρες.
•Η αμοιβή κάνει το παιδί να λειτουργεί με σκοπό το κέρδος και όχι τη δράση.
•Η αμοιβή εξουδετερώνει το αίσθημα της ευθύνης. Το παιδί δημιουργεί την πεποίθηση : «Δεν έκανα αυτό που έπρεπε να κάνω και δεν πήρα την αμοιβή μου» ενώ εμείς θέλουμε να καταγράψει «Δεν έκανα αυτό που έπρεπε να κάνω και έχασα την ευκαιρία να μάθω».
•Η αμοιβή δεν οδηγεί στο αίσθημα του «ανήκειν» που είναι από τους βασικούς στόχους του ανθρώπου. Όλοι οι άνθρωποι για να είναι υγιείς ψυχολογικά, χρειάζεται να νοιώθουν πως ανήκουν στο σύνολο των άλλων ανθρώπων στην περίπτωσή μας την οικογένεια.
•Η αμοιβή οδηγεί στην εγγραφή μιας λανθασμένης πεποίθησης: «Πρέπει να περιμένω αμοιβή σε κάθε συνεργατική συμπεριφορά μου».
•Η αμοιβή έχει πάντα ανοδική πορεία. (Η σοκολάτα στο πεντάχρονο γίνεται αυτοκίνητο στον εικοσάχρονο).
•Η αμοιβή δίνει την ευκαιρία στον αμειβόμενο να χρησιμοποιεί τον αμείβοντα.
Πώς νιώθει το παιδί όταν το βάζουμε τιμωρία;
ΤΙΜΩΡΙΑ
Ας εξετάσουμε τώρα την άλλη ξεπερασμένη μέθοδο που συνήθως συνυπάρχει με την αμοιβή την τιμωρία.
Η τιμωρία είναι μέθοδος της εξουσίας. Εξουσία σημαίνει κυριαρχία, επιβολή ενός ατόμου σε ένα άλλο άτομο. Αυτό επιθυμούμε για τα παιδιά μας; Αν είναι αυτό που επιθυμούμε ας γνωρίζουμε ότι τα παιδιά είναι πιο ανθεκτικά και επίμονα από τους μεγάλους, έτσι λοιπόν περιμένουν με αγωνία να αποκτήσουν μερίδιο εξουσίας για να ανταποδώσουν. Μπορούν να το πετύχουν με διάφορους τρόπους. Από απλούς, όταν είναι μικρά (π.χ. νυχτερινή ενούρηση σε κάποιες περιπτώσεις) και πιο πολύπλοκους καθώς μεγαλώνουν (ψέματα, κακή απόδοση στο σχολείο και ακόμη εμπλοκή σε παραβατικές συμπεριφορές).
Παραθέτουμε λίγους από τους λόγους που θα έπρεπε να μας εμποδίσουν για τη χρήση της τιμωρίας.
•Η τιμωρία βοηθά το παιδί να αναπτύξει μεγαλύτερη αντίσταση.
•Η τιμωρία κάνει το παιδί πιο ανθεκτικό και επίμονο.
•Η τιμωρία εκπαιδεύει το παιδί για τη χρήση της τιμωρίας στην επόμενη γενιά.
•Η τιμωρία δημιουργεί συναισθήματα ενοχών για αυτόν που την επιβάλει.
•Η τιμωρία οδηγεί σε κακή σχέση με ανεξίτηλα τραύματα.
•Η τιμωρία οδηγεί στον ανταγωνισμό, στη μάχη για δύναμη στην εκδίκηση.
•Η τιμωρία οδηγεί σε αποτυπώσεις αρνητικής ενέργειας.
•Το ότι χρειάζεται να επαναληφθεί για τους ίδιους λόγους αποδεικνύει ότι δεν είναι μέθοδος αλλαγής συμπεριφοράς.
Όλοι οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους μεγαλώνοντας να είναι υπεύθυνα, θαρραλέα, συνεργατικά, επιτυχημένα. Να φέρονται με σεβασμό και να είναι αυτόνομα. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά θα αναπτυχθούν αν μάθουν τα παιδιά από νωρίς την αυτοπειθαρχία. Η ΑΥΤΟΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΔΕΝ ΣΥΜΒΑΔΙΖΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ.
Εμπνεύστε την ευταξία και αποφύγετε να επιβάλετε την πειθαρχεία. Η πειθαρχεία είναι το να πείθομαι στην αρχή. Η ευταξία είναι να το να επιθυμώ την τάξη. Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ τους.
Εμπνεύστε τη συνεργασία και όχι την επιβολή. Τούτο επιτυγχάνεται με ερωτήσεις όπως:
-Τι νομίζεις πως χρειάζεται να γίνει τώρα ……
-Πως θα μπορούσε να λυθεί αυτό το πρόβλημα……
-Τι θα έκανες εσύ στη θέση μου …….
Επιλογές με όρια οδηγούν τα παιδιά στην υπευθυνότητα. Μόνον όταν τα παιδιά παίρνουν την ευθύνη της συμπεριφοράς τους μαθαίνουν να σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους.
Όσο περισσότερο πιστεύετε στο παιδί σας τόσο πιο πολύ επιβεβαιώνει την πίστη σας.
Eρατώ Χατζημιχαλάκη
Οικογενειακή σύμβουλος
www.allazo.gr
Πηγή: childit.gr
