Ένα “Time Out” συνήθως προκύπτει όταν ένα παιδί αντιμετωπίζει ένα έντονο συναίσθημα (θυμό, λύπη, ματαίωση) με έντονη συμπεριφορά (χτυπάει, τσιρίζει, πετάει). Ο γονιός συνήθως λέει κάτι τύπου «πήγαινε στο δωμάτιο (τη γωνία, την καρέκλα, τον πάγκο) ώσπου να ηρεμίσεις». Ορισμένες φορές πρόκειται για συγκεκριμένα λεπτά, άλλες φορές για συγκεκριμένο μέρος και άλλες πάλι ο γονιός αποφασίζει πότε θα τελειώσει.
Τα “Time Out” υποτίθεται ότι είναι καλύτερα από ένα χέρι ξύλο. Οι γονείς δείχνουν ότι έχουν αναλάβει τον έλεγχο χωρίς να προκαλούν σωματικό πόνο στο παιδί και το παιδί δεν έρχεται στη δύσκολη θέση να βιώσει τον γονιό και ως πηγή πόνου και ως πηγή παρηγοριάς ταυτόχρονα.
Τα Time Out μπορούν επίσης να είναι αποτελεσματικά, καθώς μας επιτρέπουν ως γονείς να πάρουμε λίγο χρόνο για να ηρεμήσουμε. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βρεθεί στο αδιέξοδο συνεπειών που φτάνει στο σημείο να τιμωρείται το παιδί για πολύ περισσότερο από ότι πραγματικά μπορούμε να στηρίξουμε! Όταν μπορούμε να αξιοποιήσουμε το Time Out για να ηρεμήσουμε, έχουμε λιγότερες πιθανότητες να βρεθούμε σε αυτή την κατάσταση.
Ωστόσο, ζούμε σε μία εποχή που επικεντρωνόμαστε και πάλι στον εγκέφαλο και στο πώς αυτός αναπτύσσεται. Κάποιες νέες πληροφορίες σχετικά με τον εγκέφαλο, ίσως σαν κάνουν να ξανασκεφτείτε τα Time Out…
1. Ο αυτοκατευνασμός απαιτεί εκλεπτυσμένο εγκέφαλο.
Καιρό τώρα κυκλοφορεί η άποψη ότι τα παιδιά χρειάζεται να μάθουν να κατευνάζουν τον εαυτό τους από μικρή ηλικία. Ο κατευνασμός του εαυτού είναι μια πολύ σημαντική δεξιότητα και ξεκινά όντως από τους πρώτους μήνες και τα πρώτα χρόνια της ζωής.
Ωστόσο, η ικανότητα αυτοκατευνασμού, ιδίως όταν κάποιος είναι ιδιαίτερα αναστατωμένος, μπορεί να προκύψει μόνο σε μεγαλύτερους, πιο ώριμους και εκλεπτυσμένους εγκεφάλους. Τα βρέφη και τα παιδιά δεν μπορούν να ρυθμίσουν τα έντονα συναισθήματα μόνα τους – μαθαίνουν να το κάνουν μαζί με εσάς.
Όταν παίρνετε αγκαλιά το παιδί σας, η ρυθμισμένη αναπνοή και ο παλμός σας ξεκινούν να ηρεμούν το παιδί. Με την πρόσβαση σε σας, ο εγκέφαλος του παιδιού επιβραδύνει την απελευθέρωση των στρεσογόνων ορμονών και αρχίζει αντ’ αυτού να απελευθερώνει ορμόνες σύνδεσης.
Όταν το κάνετε αυτό εκατοντάδες και χιλιάδες φορές, ο εγκέφαλος του παιδιού σας μαθαίνει να αναμένει την παρηγοριά σας• και μόνο που σας βλέπει ή σας σκέφτεται αυτό ξεκινά τη διαδικασία κατευνασμού/ανακούφισης. Εν τέλει, ένα παιδί θα μπορεί να κατευνάζει τον εαυτό του (τουλάχιστον κάποιες φορές) γιατί εσείς το κατευνάσατε άλλες τόσες.
2. Το παιδί έχει πρόσβαση μόνο στο δικό του επίπεδο σοφίας.
Όταν οποιοσδήποτε από εμάς είναι πολύ αναστατωμένος, ο εγκέφαλός του μπαίνει σε διαδικασία αναζήτησης ασφάλειας. Το μέρος του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την ασφάλεια (η αμυγδαλή) επικεντρώνεται στην καταπολέμηση ή την αποφυγή της μη ασφαλούς κατάστασης.
Όταν το παιδί σας αναστατώνεται πολύ, χάνει κάθε ικανότητα σοφίας σχετικά με το οτιδήποτε. Εκείνη τη στιγμή, ο εγκέφαλός του δεν ενδιαφέρεται για μάθηση ή λογική ή συνέπειες διότι αυτά τα σημεία του σοφού εγκεφάλου (προμετωπιαίος) δεν είναι επικεφαλής και δεν λαμβάνουν τις αποφάσεις.
Ο δικός σας εγκέφαλος, ωστόσο, έχει βιώσει πολλές στιγμές κατά τις οποίες κατόρθωσε να επανασυνδεθεί με το σοφό τμήμα του, ενώ αντιμετώπιζε κάτι δύσκολο. Έχετε έναν πλήρως ανεπτυγμένο προμετωπιαίο λοβό που έχει περάσει αμέτρητες στιγμές πρόβλεψης συνεπειών, ευελιξίας, ψυχραιμίας, επιμονής, λογικής και σύνδεσης.
Τα παιδιά όχι. Μαθαίνουν βλέποντας εμάς να το κάνουμε. Εάν τα διώξετε από κοντά σας κατά τη διάρκεια αυτής της σημαντικής διεργασίας, το μόνο επίπεδο σοφίας στο οποίο θα έχουν πρόσβαση, θα είναι το δικό τους (που δεν είναι και πολύ).
3. Μαθαίνουν να θυμώνουν με τον εαυτό τους ή με εσάς.
Συνήθως, βάζουμε τα παιδιά μας σε Time Out γιατί θέλουμε να προσφέρουμε μια εμπειρία ηρεμίας και μάθησης. Αλλά οι εγκέφαλοι των παιδιών δεν μπορούν στην ουσία να συνδέσουν τις κουκίδες, με τον τρόπο που εμείς θα θέλαμε να το κάνουν. Αυτή η λογική διεργασία απαιτεί ήρεμο, ολοκληρωμένο εγκέφαλο που έχει εξασκηθεί σ’ αυτή τη δεξιότητα πολλές φορές στο παρελθόν. Ένα παιδί με έντονα συναισθήματα ή συμπεριφορά εκτός ελέγχου θα εξακολουθεί να ξεσπάει, ακόμη κι εάν το κάνει πιο ήπια.
Επί της ουσίας, όταν ένα παιδί δυσκολεύεται ή έχει συμπεριφορά εκτός ελέγχου και αποστέλλεται στο δωμάτιό του ή στη γωνία, δεν σκέφτεται τις ενέργειες που το οδήγησαν εκεί. Πιθανότατα, σκέφτεται «η μαμά μου είναι κακιά» ή «ο μπαμπάς μου είναι χαζός». Ή ίσως σκέφτεται «Είμαι χαζός» ή «Είμαι κακός». Η κατηγόρια και η ντροπή οδηγούν μόνο σε μη υγιείς επιλογές.
Υπάρχουν όμως άλλες επιλογές; Ναι, φυσικά!
Πολλοί ερευνητές του δεσμού (attachment) ενστερνίζονται την ιδέα ενός “Time In”. Ένα “Time In” αποτελείται από 3 βήματα.
1Time Out για τον γονιό (εάν χρειάζεται).
Εάν δεν νιώθετε Μεγαλύτερος, Δυνατότερος, Σοφότερος και Στοργικός τη δεδομένη στιγμή, τότε βρείτε ένα ασφαλές μέρος για το παιδί σας έως ότου νιώσετε έτσι. Εάν είναι μικρότερο, βάλτε το παιδί στο δωμάτιο ή το κρεβάτι του. Εάν είναι μεγαλύτερο, ίσως μπορείτε εσείς να πάτε σε άλλο δωμάτιο. Κατευνάστε τον εαυτό σας.
2Αναζητήστε το παιδί σας και πλησιάστε το όσο περισσότερο σας επιτρέψει.
Το παιδί σας ίσως εξακολουθεί να είναι αναστατωμένο κι εάν εξακολουθεί να νιώθει μη ασφαλές, τότε ίσως να μην σας επιτρέψει αμέσως να πλησιάσετε πολύ κοντά. Μείνετε όσο πιο κοντά φαίνεται να είναι άνετα για το παιδί και καθώς ηρεμεί, πλησιάστε λίγο περισσότερο. Στο τέλος, καθίστε δίπλα του ή αφήστε το να κουρνιάσει στην αγκαλιά σας. Προσφέρετε το σοφό, ήρεμο μυαλό σας και τη ζεστή, φροντιστική σας σύνδεση.
3Επανόρθωση.
Όταν είστε και οι δύο ήρεμοι, αφήστε το παιδί να σας μιλήσει για το τι του συνέβη. Μπορεί να ξαφνιαστείτε από τη διορατικότητά του. Με όσο λιγότερα λόγια μπορείτε, πείτε του τι συνέβη και σε σας. Γίνετε το πρότυπό του για το πώς ζητά κανείς συγνώμη (εάν ισχύει και τόσο συχνά, ώστε να αρχίσει να ισχύει!) και αναγνωρίστε το δικό σας μερίδιο ευθύνης σε ό,τι πήγε στραβά. Εάν είναι απαραίτητο, συζητήστε για συνέπειες. Δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να βρει έναν τρόπο «να διορθώσει τα πράγματα» ή δώστε πληθώρα επιλογών που είναι αποδεκτές από εσάς.
Η άνευ όρων αγάπη είναι ακριβώς αυτό, είναι ανοιχτή σε όλες τις συνθήκες… όλα τα συναισθήματα, όλες τις σκέψεις, όλες τις συμπεριφορές. Όταν βάζουμε ένα παιδί σε Time Out γιατί νιώθει, αισθάνεται ή κάνει κάτι που δεν είναι αποδεκτό, ταυτόχρονα αποσύρουμε και ένα μέρος της σύνδεσής μας μαζί του λόγω αυτού που νιώθει, σκέφτεται ή πράττει. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να νιώθει το παιδί ότι η αγάπη μας υπάρχει υπό όρους, ανάλογα με τη στάση ή τη συμπεριφορά του, γεγονός που θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα.
Ο Κύκλος της Ασφάλειας για Γονείς μας βοηθά να ανακαλύψουμε τις δυνατότητες που μας δίνουν τα παιδιά μας, κάθε μέρα, ώστε να Είμαστε Μαζί τους σε όλο το εύρος του Κύκλου. Μας δείχνει πώς να υποστηρίζουμε την εξερεύνησή τους και να διατηρούμε την αγκαλιά μας ανοιχτή όταν δυσκολεύονται με οποιονδήποτε τρόπο.
Η χρήση του ‘Time In’, ως άλλου τρόπου σύνδεσης, διδασκαλίας και υποστήριξης του παιδιού, θα το βοηθήσει να αναπτύξει τρόπους που προωθούν την ασφάλεια, την τρυφερότητα, τον αυτοκατευνασμό και την ενσυναίσθηση. Θα βοηθήσει τον εγκέφαλο του παιδιού να αναπτυχθεί σε ένα περιβάλλον συγκρότησης, υπομονής, καταπράυνσης και μάθησης.
Συνεπώς, κάντε ένα Time Out όταν εσείς το χρειάζεστε…. Τέτοιας διάρκειας ώστε να μπορείτε να επιστρέψετε στο παιδί σας με μια έκφραση καλωσορίσματος στο πρόσωπο που θα δηλώνει ‘έλα-να-δούμε-πώς-θα-αντιμετωπίσουμε-μαζί-αυτό-που-βιώνεις’. Όταν μένετε εκεί, μαζί με το παιδί, του μαθαίνετε πώς να μένει στα δύσκολο και με τον εαυτό του.”
