5 συμβουλές παγίδες που λέμε στα παιδιά μας για τη ζωή και πρέπει να αντικαταστήσουμε
Από την Τζίνα Γ. Θανοπούλου,
Ed.M., M.A., HARVARD University
Στο Πανεπιστήμιο Stanford των Η.Π.Α. έγινε μία πρόσφατη έρευνα για την ευτυχία και επιτυχία στα παιδιά, η οποία απαριθμεί μερικές λάθος συμβουλές-παγίδες που δίνουμε ως γονείς στα παιδιά μας .
Οι περισσότεροι γονείς θέλουμε τα παιδιά μας να είναι ευτυχισμένα & επιτυχημένα στη ζωή τους σακαι γι’ αυτό προσπαθούμε να τους δώσουμε μερικές συμβουλές που πιστεύουμε ότι θα τα κάνει ευτυχισμένα, ασφαλή, χαρούμενα & επιτυχημένα.
Όπως αναφέρει η αξιόλογη Ερευνήτρια & Παιδιψυχολογος Δρ.ΕΜΜΑ SEPPALA στο βιβλίο της The Happiness Track:
“Αυτό που έμαθα, κατά την διάρκεια της έρευνάς μου για το βιβλίο μου, είναι ότι πολλές ευρέως διαδεδομένες θεωρίες που διδάσκουμε στα παιδιά σχετικά με το τι χρειάζεται για να είναι κανείς επιτυχημένος & ευτυχισμένος, αποδεικνύονται τελικά αντιπαραγωγικές! Σίγουρα έχουν μερικά παροδικά αποτελέσματα, όμως σταδιακά οδηγούν σε υπερκόπωση και τελικά σε πολύ λιγότερη επιτυχία & ευτυχία.”
Ας δούμε μερικά επιβλαβή μαθήματα- παγίδες & μερικές μη παραγωγικές συμβουλές που δίνουμε στα παιδιά, με καλή πρόθεση βέβαια, που όμως φέρνουν παροδική αίσθηση επιτυχίαςκαι ΟΧΙ τη μακροπρόθεσμη έννοια της ευτυχίας & ισορροπίας που διδάσκει η Συναισθηματική Νοημοσύνη! Και μερικές προτάσεις τι κανονικά πρέπει να τους μαθαίνουμε!”
1. ΣΥΜΒΟΥΛΗ-ΠΑΓΙΔΑ:
Να εστιάζεται το παιδί συνέχεια στο μέλλον, στα μελλοντικά επιτεύγματα που θέλει να πετύχει και στο αποτέλεσμα. Αυτό οδηγεί στο να μην απολαμβάνει τη διαδρομή.
Αντί αυτού, πρέπει να διδάσκουμε στο παιδί: να εχει πλάνο για το μέλλον, αλλά να εστιάζει και στο παρόν, στο εδώ και στη διαδρομή. Όχι μόνο στον προορισμό!
Ένα παιδί που διαρκώς του λένε οι γονείς του να εστιάζει στο μέλλον για να πετύχει, π.χ. να προσπαθεί να βγει πρώτος/η, να πετύχει σε όλα, να προσπαθεί για να βγάλει “τέλειους βαθμούς” για να μπει στο “καλύτερο πανεπιστήμιο” κτλ. είναι Ενα παιδι που θα έχει προδιάθεση για παθολογικό άγχος & φοβίες.
Το λίγο στρες είναι ωφέλιμο στη ζωή μας, γιατί κινητοποιεί ττον άνθρωπο να δημιουργήσει, όμως το μακροχρόνιο στρες επιβαρύνει την υγεία και τις πνευματικές επιδόσεις και ικανότητες, όπως τη προσοχή, τη μνήμη & τη ψυχική ισορροπία. Κατά συνέπεια, το να πιέζουμε υπερβολικά ένα παιδί να φέρνει “τέλεια” αποτελέσματα μόνο κακό μπορεί να του κάνει. Παροδικά, μπορεί να του φέρει επιτυχίες. Αλλά μελλοντικά το παιδί μπορεί να “καεί” από το πολύ άγχος & την αγωνία για επιτυχία..
Οι γονείς πρέπει να το κατανοήσουν ότι όσο σημαντικό είναι το διάβασμα, τόσο σημαντικό είναι το παιχνίδι, γιατί επαναφορτίζει και γεμίζει τις “μπαταρίες” του μυαλού & της ψυχής του παιδιού!
Όταν τα παιδιά είναι χαρούμενα και νιώθουν καλά, μπορούν να μάθουν πιο γρήγορα, να σκεφτούν πιο δημιουργικά και να λύσουν πιο εύκολα προβλήματα. Έρευνες λένε, ότι τα θετικά συναισθήματα κάνουν τα παιδιά 12% πιο παραγωγικά, πιο ανθεκτικά στο στρες και τα βοηθούν να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες πολύ πιο γρήγορα & δημιουργικά!
2. ΣΥΜΒΟΥΛΗ-ΠΑΓΙΔΑ
Να στρεσάρουμε υπερβολικά τα παιδιά με άγχος και πίεση για να πετύχουν το ‘τέλειο’, να τα συγκρίνουμε με αλλά παιδιά. Αντί αυτού πρέπει να λέμε:
Κανε το καλύτερο που μπορείς…! Μην συγκρινεις τον εαυτό σου & ικανοτητες με κανένα. Ε’ισαι μοναδικός/η!”
Τα παιδιά σήμερα νιώθουν στρες σε όλο και μικρότερες ηλικίες, καθώς ανησυχούν για τις σχολικές τους επιδόσεις & συγκρίνονται με άλλους. Είναι θλιβερό όταν μαθαίνουμε για παιδιά, που οδηγήθηκαν σε κατάθλιψη, κρίσεις πανικού, ψυχοσωματικές ασθένειες και ακόμα και σε απόπειρες αυτοκτονίας από την πολύ πίεση & το υπερβολικ’ο στρες από την πίεση.
Ο τρόπος με τον οποίον λειτουργούμε εμείς, ως γονείς, επηρεάζει τα παιδιά & τους μεταφέρει το μήνυμα, ότι το στρες είναι αναπόφευκτο μέρος μιας επιτυχημένης ζωής. Τα παιδιά μας είναι καθρέφτες, βλέπουν το παράδειγμα πράξης & ζωής μας και κάνουν ό,τι κάνουμε, όχι μόνο λένε ό,τι λέμε! Όταν μας βλέπουν με υπερβολικό άγχος και πιέζουμε τον εαυτό μας, θα το αντιγράψουν. Είμαστε το ζωντανό παράδειγμα ζωής & πράξης για αυτά! Άρα δεν πρέπει να προσέχουμε τι παράδειγμα δίνουμε στα παιδιά μας; Επίσης, δεν πρέπει να υπερφορτώνουμε τα παιδιά με εξωσχολικές δραστηριότητες, πρέπει να κάνουν μερικές γιατί οι νέες εμπειρίες φέρνουν εξέλιξη, χαρά & δίνουν εξαιρετικά μαθήματα ζωής. Όμως οι υπερβολικές εξαντλούν το σώμα και το πνεύμα, οδηγώντας ακόμα πιο γρήγορα τα παιδιά στην υπερκόπωση, μειώνοντας ακόμα και την ενέργεια που έχουν για το σχολείο. Για αυτό το λόγο πρέπει να να τους αφήνουμε προσωπικό χώρο & χρόνο για χαλάρωση και ανέμελο παιχνίδι.
Πρέπει σαν γονείς να δώσουμε στα παιδιά σωστές και ήρεμες συμβουλές για το πως αντιμετωπίζουμε τις στρεσογόνες καταστάσεις. Να τους λέμε ότι παρόλο που δεν μπορούμε να αλλάξουμε τις απαιτήσεις του σχολείου & της ζωής, μπορούμε να υιθετήσουμε την ηρεμία, το μέτρο & την ισορροπία στη ζωή μας, αλλά και να έχουμε διάκριση που & πώς ξοδεύουμε το χρόνο μας. Επίσης να τα διδάξουμε να χρησιμοποιούν τεχνικές όπως χαλάρωση, γυμναστική και αναπνοές για να διαχειρίζονται καλύτερα τις πιέσεις που δέχονται.Τα “εργαλεία” αυτά μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να ενεργοποιήσουν το σύστημα του εγκεφάλου τους, που τα κάνει να χαλαρώνουν.
Βέβαια τα παιδιά μας θα το κάνουν όταν δουν ότι και οι γονείς τους το εφαρμόζουν. Είμαστε το καλύτερο ζωντανό παράδειγμα για τα παιδιά μας!
3. ΣΥΜΒΟΥΛΗ-ΠΑΓΙΔΑ
Να βάζουμε ταμπέλες, αρνητικές ή θετικές, από νωρίς στα παιδιά για να τα πείσουμε να κάνουν πιο πολλά πράγματα και να πραγματοποιήσουν τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους (…μας;)
Αντί αυτού: “Να μην βάζουμε ταμπέλες, ούτε αρνητικές, ούτε θετικές, στα παιδιά ώστε να τους επιτρέψουμε να γίνουν αυτό που τα ίδια επιθυμούν, ακούγοντας την εσωτερική τους φωνή!”
Οι γονείς τείνουν να βάζουν ταμπέλες, αρνητικές ή θετικές, στα παιδιά τους, ανάλογα με τις ικανότητες και τις δραστηριότητες στις οποίες διακρίνονται ή όχι. Λένε για παράδειγμα: Το παιδί μου “έχει μαθηματική σκέψη”, είναι “κοινωνικό” ή “έχει καλλιτεχνική φύση”ή το παιδί μου “είναι έξυπνος, άλλα είναι τεμπέλης”.
Η Έρευνα του Πανεπιστημίου Stanford, δείχνει, ότι με αυτόν τον τρόπο, βάζοντας από νωρίς ταμπέλες στο παιδί , προκαθορίζουμε το μέλλον του, με αποτέλεσμα να μην είναι πρόθυμο να δοκιμάσει νέα πράγματα. “Αφήνεται κάπως παθητικά” σε αυτό που του προδιαγράφουν οι γονείς του. Όταν, για παράδειγμα, δίνουμε έμφαση στο παιδί για τις ικανότητές του π.χ. στις Επιστήμες, στη Βιολογία & του λέμε: “Αφού και ο μπαμπάς και ο παππούς σου ήταν γιατροί και είσαι καλός στη Βιολογία,θα γίνεις γιατρός……” ή το αντίθετο: “Είσαι έξυπνος, αλλά βαριέσαι. Δεν θα κάνεις τίποτα στη ζωή σου.” Με αυτόν τον τρόπο προδιαγράφουμε το μέλλον του παιδιού και δεν του επιτρέπουμε να πάρει τον χρόνο & το ρυθμό του για να αποφασίσει μόνο του!!!
Θαπρέπει από νωρίς να αποφύγουμε τις ταμπέλες!
Πρώτα τις αρνητικές. Όπως “Είσαι ακατάστατος, ανοργάνωτος, άσχετος, τεμπέλης κτλ”…., γιατί αυτές οι ταμπέλες μπαίνουν στο υποσυνείδητο του παιδιού και τελικά τις έλκει & τις αναπαράγει (Αυτοεκπληρούμενη προφητεία / Self Fulfilling Prophesy).
Επιςης να αποφεύγουμε και τις υπερβολές, ακόμα για τις θετικές ταμπέλες ….”Είσαι ο καλύτερος, ο πιο ικανός, ο μοναδικός του κόσμου. Πρέπει να είσαι πάντα πρώτος!”. Αυτές οι υπερβολές, δεν βοηθούν την αυτοπεποίθηση του παιδιού, ούτε το κτίσιμο της προσωπικότητας του, απλά του δίνουν ψεύτικα δεδομένα & χτίζουν ναρκισιστικές προσωπικότητες.
4. ΣΥΜΒΟΥΛΗ-ΠΑΓΙΔΑ
Να λέμε: “Είσαι πολύ καλό παιδί, αλλά είναι πολύ ευαίσθητος/η, ευάλωτος/η. Πρέπει να αλλάξεις, να το ξεπεράσεις!”
Αντί αυτού πρέπει να λέμε: “Αγάπησε τον εαυτό σου ακριβώς όπως είσαι, γι’ αυτό που είσαι. Προσπάθησε όσο μπορείς να κάνεις το καλύτερο που μπορείς. Σε αγαπώ και σε αποδέχομαι ακριβώς όπως είσαι!”
Τείνουμε, ακόμα, να πιστεύουμε ότι η αυστηρή κριτική είναι σημαντική για την αυτοβελτίωση. Ωστόσο, παρόλο που είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς τον εαυτό του, οι γονείς συχνά άθελά τους, μαθαίνουν στα παιδιά τους να ασκούν υπερβολικά αυστηρή κριτική στον εαυτό τους. Αν ένας γονιός, για παράδειγμα, λέει στο παιδί ότι πρέπει να είναι πιο κοινωνικό & ότι είναι υπερευαίσθητο, το παιδί μπορεί να το εισπράξει ως κριτική για την εσωστρεφή φύση του & ευαισθησία του.Έρευνες, όμως, πάνω στην αυτοκριτική, δείχνουν ότι κατά βάση είναι αυτο-σαμποτάζ. Μας ωθεί να δίνουμε υπερβολική σημασία στο τι δεν πάει καλά με τον εαυτό μας, και αυτό βλάπτει τις επιδόσεις μας, μας κάνει να τα παρατάμε πιο εύκολα και οδηγεί σε κακές αποφάσεις. Επίσης, η αυτοκριτική μας κάνει περισσότερο αγχώδεις και μελαγχολικούς, όταν αντιμετωπίζουμε μια πρόκληση.
Οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά να αναπτύξουν συμπεριφορές “Ενσυναίσθησης & Αυτoσυμπόνιας”, δηλαδή να φέρονται στον εαυτό τους, όπως θα φέρονταν σε έναν φίλο σε μια δύσκολη στιγμή. Αυτό δεν σημαίνει να είναι αναίσθητα, , αλλά να επιτρέπουν στον εαυτό τους να κάνει λάθη, να μαθαίνουν από αυτά και να συνεχίζουν να προσπαθούν, ώστε να μην τα επαναλάβουν.
5. ΣΥΜΒΟΥΛΗ-ΠΑΓΙΔΑ
Λέμε στα παιδιά: “Ο ένας θέλει να βγάλει το μάτι του άλλου στον έξω κόσμο. Κοίτα να προσέχεις.”
Αντί αυτού να λέμε: “Να δείχνεις συμπόνοια στους άλλους, ηθικά, συναισθηματικά και πρακτικά.”
Έρευνες δείχνουν, ότι ήδη από τα παιδικά μας χρόνια οι κοινωνικές μας σχέσεις που βασίζονται στη ενσυναίσθηση είναι ο πιο σημαντικός δείκτης υγείας, ευτυχίας, ακόμα και μακροζωίας. Το να έχουμε θετικές σχέσεις με τους ανθρώπους είναι σημαντικό για να είμαστε καλά, ενώ επηρεάζει τις πνευματικές μας ικανότητες και τελικά την επιτυχία & ευτυχία μας.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν, ότι όταν δείχνουμε συμπόνια στους ανθρώπους γύρω μας και δημιουργούμε υποστηρικτικές σχέσεις, αντί να κοιτάμε μόνο τον εαυτό μας, οδηγεί στο να είμαστε πιο επιτυχημένοι μακροπρόθεσμα, ισορροπημένοι & ευτυχισμένοι –αρκεί να μην επιτρέπουμε να μας εκμεταλλεύονται.
Τα παιδιά είναι από τη φύση συμπονετικά, όμως μεγαλώνοντας γίνονται και αρκετά εγωκεντρικά. Έτσι, είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε τα φυσικά ένστικτά τους να νοιάζονται για τα συναισθήματα των άλλων και να βάζουν τον εαυτό τους στην θέση τους. Η ενσυναίσθηση είναι κλειδί στην ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης!
Είναι πράγματι σκληρός ο κόσμος στον οποίο θα μεγαλώσουν τα παιδιά μας. Αλλά θα είναι πολύ λιγότερο σκληρός, αν μάθουμε να δίνουμε ο ένας στον άλλον με αγάπη, στοργή & φροντίδα! Έτσι κι αλλιώς ό,τι δίνουμε, αργά ή γρήγορα, γυρίζει σε εμάς!
Πηγή: all4mama.gr
