Ρωτήσαμε τη διατροφολόγο μας που είναι και μαμά

Η Μαρία Τουμπή, MSc, είναι μια κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος με ενσυναίσθηση. Βλέπει τη διατροφή ως μέσο για να έχουμε καλύτερη ποιότητα ζωής, αντιλαμβάνεται την άμεση σχέση διατροφής και ψυχολογίας και είναι η νέα επιστημονική συνεργάτιδα του babyradio.gr!

Μεγαλώνοντας και η ίδια δύο παιδιά, γνωρίζει από πρώτο χέρι τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε όλοι οι γονείς και την ευαισθησία μας όσον αφορά τη σωστή διατροφή ολόκληρης της οικογένειας.

Καλωσορίζοντάς την στο babyradio.gr, της κάναμε μερικές από τις ερωτήσεις που έχουμε όλοι όσοι #ΕίμαστεΓονείς σε σχέση με τα παιδιά και τη διατροφή.

Ποιες είναι οι διατροφικές ανάγκες των παιδιών σε κάθε ηλικία; Ποιες διατροφικές ομάδες θα πρέπει να περιλαμβάνονται μέσα στην εβδομάδα, ώστε το παιδί να λαμβάνει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται;

Ένας γενικός μπούσουλας είναι ότι το παιδί χρειάζεται 2 μερίδες κρέατος ανά εβδομάδα, 2 μερίδες ψάρι, 1-2 γεύματα με λαχανικά ή όσπρια και μία μερίδα με ζυμαρικά/ρύζι. Φυσικά αν αυτά τα συνδυάσετε, αντιλαμβάνεστε ότι προκύπτουν πολλοί συνδυασμοί. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να συνδυάσει τις φακές με το ρύζι ή να συνοδέψει τα ζυμαρικά του με κρέας. Το σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι τα παιδιά έχουν αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο εξαιτίας της έντονης ανάπτυξής τους, αλλά και σε ποικιλία θρεπτικών συστατικών που μπορούν να ληφθούν όταν προσφέρουμε ποικιλία γευμάτων.

Καλό είναι να προτιμούμε τα φρούτα και τα λαχανικά εποχής, τα κρέατα και τα αυγά ελευθέρας βοσκής και να προσφέρουμε όσο το δυνατό λιγότερα συσκευασμένα τρόφιμα. Τα βιολογικά προϊόντα πρέπει να έχουν θέση στο τραπέζι μας ειδικά όσον αφορά τα τρόφιμα καθημερινής χρήσης, όπως τα γαλακτοκομικά, τα δημητριακά και τα τυριά.

Είστε υπέρμαχος του μητρικού θηλασμού…

Ναι είμαι, και όπως δήλωσε το Υπουργείο Υγείας της χώρας μας το 2018, όλοι οι λειτουργοί της δημόσιας υγείας οφείλουν να προστατεύουν, προάγουν και υποστηρίζουν το μητρικό θηλασμό στη χώρα μας, όπου τα ποσοστά των βρεφών που θηλάζουν (και ιδιαίτερα αποκλειστικά) είναι χαμηλά.

Ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής έχει πολλά οφέλη για τη δυάδα βρέφος – μητέρα  και συστήνεται να συνεχίζεται για τα 2 πρώτα έτη της ζωής του βρέφους, χωρίς φυσικά να υπάρχει ανώτατο ηλικιακό όριο αποθηλασμού.

Έχω προσφέρει εθελοντικά τις γνώσεις μου σε αρκετές θηλάζουσες επί σειρά ετών και πρόσφατα αποφασίσαμε με τους συνεργάτες μου να δημιουργήσουμε επιμορφωτικά σεμινάρια θηλασμού και βρεφικής διατροφής σε διάφορες πόλεις της επαρχίας, με σκοπό να δοθεί η δυνατότητα στους επαγγελματίες διαιτολόγους και στους φοιτητές των τμημάτων διαιτολογίας να ενημερωθούν γι’ αυτό το τόσο ευαίσθητο θέμα.

Υπάρχει τρόπος να βρεθεί μέση λύση όταν όσον αφορά το παιδί, οι διατροφικές επιλογές ενός γονιού είναι διαφορετικές από του φροντιστή (π.χ. της γιαγιάς που κρατάει το παιδί);

Ο φροντιστής οφείλει να ακολουθεί τις διατροφικές οδηγίες του γονιού. Είναι θέμα ορίων που θέτει ο γονέας και φυσικά αφορά στην υπεράσπιση της καλής υγείας του παιδιού του.

Στην ελληνική οικογένεια, συνήθως οι παλαιότερες γενιές αναλαμβάνουν (θέλοντας και μη) το ρόλο του τροφού. Αν με ρωτούσατε παλιότερα, θα έλεγα ότι αυτό το φαινόμενο είναι αρκετά επικίνδυνο και συχνά οδηγεί τα παιδιά σε παχυσαρκία ή σε ανάπτυξη λανθασμένων διατροφικών συμπεριφορών. Τα τελευταία έτη, προς έκπληξή μου παρατηρώ με ιδιαίτερη χαρά η προσέγγιση των παππούδων και των γιαγιάδων να είναι διαφορετική. Υπάρχει στροφή στην ποιότητα, υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ του θρεπτικού και του μη θρεπτικού, σε γενικές γραμμές η προσσέγιση των παλιότερων συχνά είναι πιο υγιεινή από αυτή του σημερινού γονέα που μάχεται καθημερινά με το χρόνο και αναγκάζεται να προσφέρει πολλά έτοιμα γεύματα.

Είναι πράγματι η ζάχαρη εθιστική;

Δεν υπάρχουν σχετικές επιστημονικές αποδείξεις ή σαφείς κατευθυντήριες γραμμές περί τούτου. Σίγουρα κάποιοι είναι περισσότερο επιρρεπείς στις γλυκιές γεύσεις και εκτός από το θέμα της αύξησης του βάρους, συχνά οδηγούνται και στην ανάπτυξη παθήσεων.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πάντως συστήνει η κατανάλωση ζάχαρης να μην ξεπερνάει τα 5-10 κουταλάκια/μέρα. Για τους ενήλικες συγκεκριμένα να μην υπερβαίνει το 10% της συνολική ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψής τους.

Παλιά συνήθιζαν στη φρουτόκρεμα να βάζουν τριμμένο μπισκότο. Να επιμείνει ένας γονιός στο σκέτο φρούτο ή αυτή είναι η έσχατη λύση για να πάρει το παιδί τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία;

Αν αναφέρεστε σε σπιτικό μπισκότο, θα μπορούσε κάποιος να το χρησιμοποιήσει ή απλώς να εμπλουτίσει τη φρουτόκρεμα με δημητριακά όπως η βρόμη. Από την άλλη πλευρά όμως, μήπως θα έπρεπε να περιορίσουμε τις κρέμες στα βρέφη και να προσφέρουμε κομματάκια φρούτων στις πρώτες εισαγωγές στερεών τροφών; Η μέθοδος αυτή ονομάζεται Baby Led Weaning και έχει κερδίσει πολύ έδαφος τα τελευταία χρόνια. Επιτρέπει στο παιδί να επεξεργαστεί το γεύμα του και να διαλέξει μόνο του την ποσότητα που θα καταναλώσει, αποφεύγοντας έτσι το force feeding  που συναντούσαμε συχνά στο παρελθόν.

«Δεν μ’ αρέσουν τα φασολάκια, θέλω μακαρόνια». Τι μπορεί να απαντήσει ένας γονιός;

Καθένας από εμάς έχει ένα φαγητό που δεν τρώει με ευχαρίστηση. Αν ο γονιός όμως πέσει στην παγίδα του δεύτερου γεύματος, θα δημιουργήσει μια πολύ δύσκολη καθημερινότητα με εντάσεις και αρκετές διατροφικές ελλείψεις.

Εναλλακτικά, μπορεί να συμφωνήσει με το παιδί του 2-3 γεύματα που δεν θα καταναλώνει και μόνο τότε θα είναι υποχρεωμένος να προσφέρει εναλλακτική. Για παράδειγμα αν το παιδί μου επιλέγει να μην καταναλώνει συκώτι και μπάμιες, θα του προσφέρω εκείνη τη μέρα που θα υπάρχει στο οικογενειακό τραπέζι αυτό το γεύμα, μια γρήγορη λύση, π.χ. μια ομελέτα. Υποχρεούται όμως να καταναλώσει όσα γεύματα μαγειρευτούν για την υπόλοιπη οικογένεια και δεν περιλαμβάνουν τα 2 παραπάνω.

«Ο γιος μου τρώει ψαρόσουπα, η κόρη μου με τίποτα. Η μεγάλη τρώει γίγαντες, ο μικρός όχι». Υπάρχουν λύσεις για να μην ετοιμάζουμε δύο διαφορετικά φαγητά;

Έχοντας ως μπούσουλα το παραπάνω, μπορούμε να προσφέρουμε σε κάθε παιδί ένα εναλλακτικό γεύμα για κάθε «συμφωνημένο» γεύμα που δεν τρώει. Άρα μπορώ να μαγειρέψω σήμερα για όλους ψαρόσουπα, αλλά στην κόρη μου θα φτιάξω τσιπούρα σχάρας ή ομελέτα με λαχανικά.

Ποια γεύματα είναι ασφαλές να καταψύχονται και για πόσο καιρό, για τις μέρες που δεν προλαβαίνουμε να μαγειρέψουμε;

Σε οικιακό καταψύκτη τα τρόφιμα μπορούν να καταψυχθούν με ασφάλεια ακόμα και 6 μήνες. Το κρέας και το κοτόπουλο είναι αυτά που αντέχουν περισσότερο. Τα λαδερά και τα όσπρια μπορούν επίσης να καταψυχθούν με ασφάλεια για λίγο καιρό. Οι πατάτες και τα ζυμαρικά δεν διατηρούνται με τον ίδιο τρόπο και καλό είναι να τα αποφεύγουμε.

*Η Μαρία Τουμπή δέχεται στα γραφεία της στην Αθήνα και την Τήνο, διοργανώνει και εισηγείται σεμιναρίων για φοιτητές και επαγγελματίες της υγείας σε ολόκληρη την Ελλάδα μέσω του site της epimorfosi.eu, ενώ έχει ιδρύσει και την ιστοσελίδα thehealthlab.gr, στην οποία μαζί με την επιστημονική ομάδα συνεργατών της από όλη την Ελλάδα δημοσιεύουν άρθρα για την υγεία, αλλά και ιδέες με συνταγές για σωστή διατροφή.